Hoofstuk 23 - Die Storie van Afrikaans

Inleiding
Die pad vorentoe vir Afrikaans

“Nes lord Milner se verengelsingsbeleid ná die Vrede van Vereeniging in 1902 gehelp het om die geweldige opkoms van Afrikaans in die 20ste eeu in alle taaldomeine aan te vuur, het #AfrikaansMustFall die Afrikaanssprekende samelewing oor ’n drempel in ’n nuwe Afrikaanse era ingestoot.

Dié era kry al hoe meer vorm: Die meeste boeke wat in Suid-Afrika verkoop word, is in Afrikaans en die Afrikaanse uitgewersbedryf floreer; die burgerlike samelewing in samewerking met rolspelers in die skoolstelsel is besig om primêre en sekondêre onderwys in Afrikaans te bewaar en uit te bou; die Afrikaanse universiteitswese word in die private sfeer weer van onder af opgebou, en die Afrikaanse media bied ’n spektrum van perspektiewe aan die regterkant, sentrum en nou moontlik ook aan die linkerkant aan.” (Kok, A. 2019. Linkse én regse stemme nodig. Beeld, 28 Febr. 2019, bl. 24, https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/linkse-en-regse-stemme-nodig-20190227)

“Afrikaans se verhaal is ’n verhaal van menseregte. In plaas van ’n geïsoleerde eiland van ’n Afrikaner-volkstaal, is dit ’n taal wat deur ’n meerderheid bruin mense gepraat word – is dit ’n taal wat oor kultuurgrense in ons land gepraat word. ’n Diverse taal, veel groter as die verengde volksbeheptheid van die vorige eeu. Dit is die taal van menseregte, van gelykheid, van gelyke waardigheid.” (Dr Danny Titus in Myburgh, M. &. D Titus 2020. Danny Titus groet die ATKV. Geplaas Mei 2020. https://www.litnet.co.za/danny-titus-groet-die-atkv/?

Aanvullende bronne

Calitz, F. 2018. Ek is moeg vir aanslag op taal en verlede.

Koopman, N. 2016c. Ons moet met mekaar leer saamleef.

Landman, J.P. e.a. (reds.) 1988. Wat kom ná apartheid? Jong Afrikaners aan die woord.

Retief, H. 2016. Wit mens, Papo wag vir jou, bl. 11.

Botes, I. 2019. Afrikaans het baie gesigte. Geplaas 12 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/afrikaans-het-baie-gesigte-20190312

Krige, E. 2018. Taal by Maties. ‘Nie almal Afrikaans magtig’, so alles moet in Engels. Rapport, 17 Junie 2018, bl. 8.

La Vita, M. 2019. Afrikaans: ‘Om heel te maak gaan nie maklik wees nie.’ https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-om-heel-te-maak-gaan-nie-maklik-wees-nie-20190429

Le Cordeur, M. 2019. Waar almal tuis sal voel. Die Burger, 17 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/waar-almal-tuis-sal-voel-20190416-2

Titus, D. 2019. Kom ons vat hande. Rapport Weekliks, 17 Maart 2019, bl. 11.

T’Sjoen, Y. 2019. ‘Taal is veel meer dan een instrument, ze is een voedingsbodem van identiteit’. Knack, 23 Julie 2019. https://www.knack.be/nieuws/belgie/taal-is-veel-meer-dan-een-instrument-ze-is-een-voedingsbodem-van-identiteit/article-opinion-1489555.html?

2.1 Die interne proses

“Ons moet kennis, waardes en vaardighede ontwikkel om vreedsaam en vreugdevol met mekaar te lewe. Ons moet sogenaamde transformasiebevoegdhede ontwikkel om regverdig, vreedsaam en vreugdevol saam te leef. Ons is kundiges op die terrein van ‘divers en apart’, maar ons moet nog so baie oor ‘divers en saam’ leer.” (N. Koopman 2016c)

Aanvullende bronne

Adams, M. 2000. Afrikaans sal leef!, bl. 14.

Basson, A. 2014h. Wie is Afrikaans se vyande?, bl. 2.

Brink, E. 2013b. Boek oor Afrikaans bevat talle lesse.

Du Plessis, H. 1992. En nou, Afrikaans?

Du Plessis, H. & L.T. du Plessis (reds.) 1987. Afrikaans en taalpolitiek.

Du Plessis, L.T. & A. van Gensen (reds.) 1999. Taal en Stryd 1989-1999 Gedenkbundel.

Du Plessis, T. 2013a. Afskeid van versoening, bl. 2.

Esterhuyse, W. 1995. Die bevryding van Afrikaans, bl. 6.

Giliomee & Schlemmer (reds.) 2001. Kruispad. Die toekoms van Afrikaans as openbare taal.

Joubert, J. 2003. Toekoms van taal lê by sy sprekers, bl. 12.

Koopman, N. 2016c. Ons moet met mekaar leer saamleef.

Le Cordeur, M.L.A. 2011d. Taal se doen-woorde, bl. 11.

Nel, C-A. 2017b. SA wil graag meer versoen, blyk uit peiling.

Pienaar, J. 2006. Afrikaans ná 12 jaar ‘steeds agter tralies gehou’, bl. 7.

Steyn, J.C. 1980. Tuiste in eie taal. Die behoud en bestaan van Afrikaans.

Steyn, J.C. 2014a. Ons gaan ŉ taal maak. Afrikaans sedert die Patriot-jare.

Van Rensburg, F.I.J. (red.) 2004. Afrikaans, lewende taal van miljoene.

Van Rensburg, M.C.J. 2012. So kry ons Afrikaans. (Hoofstuk VII.)

Venter, R. 1995. Afrikaans het regstellende aksie nodig, bl. 14.

Webb (red.) 1992. Afrikaans ná Apartheid.

Zietsman, P.H. 1992a. Die taal is gans die volk. Woelinge en dryfvere in die stryd om die Afrikaner se taal.

Alexander, N. 1994. Die toekoms van Afrikaans in ŉ demokratiese Suid-Afrika, bl. 18-28.

Alexander, N. 2012. Om Afrikaans te herskep, bl. 5-15.

Butler 1959. Die toekoms van Afrikaans, bl. 50-51, 56-57.

Carstens, W.A.M. 1994. Om ou koeie uit die sloot te grawe: is daar lesse te leer uit die verlede? Enkele kantaantekeninge, bl. 16-33.

Carstens, W.A.M. 2006a. Die breë Afrikaanse debat (1994-2005): enkele temas en inisiatiewe, bl. 1-19.

Carstens, W.A.M. 2013c. “Ek het ‘n droom! – Afrikaans in 2033.”

Du Plessis, L. (Lourens) 2012. Die wonder van grondwetmatige Afrikaans, bl. 337-351.

Du Plessis, L.T. 1992. Veranderde opvattings rondom Afrikaans sedert die sewentigerjare, bl. 91-115.

Du Plessis, L.T. 2004a. Afrikaans en taalaktivisme, bl. 169-182.

Du Plessis, L.T. 2009. Taalwetgewing in Suid-Afrika, bl. 132-154.

Giliomee 2001. Die taal- en kulturele uitdagings van die histories Afrikaanse universiteite, bl. 34-75.

Giliomee 2004. Die Afrikaners. (Hoofstukke 14-16.)

Giliomee & Mbenga (reds.) 2007. Nuwe geskiedenis van Suid-Afrika.

Kotzé, E.F. 2014. “’n Akademiese oorsig oor die ‘eienaarskap’ van Afrikaans”.

Kuyler 2016. Moenie dat verlede jou agterhaal.

October 2014c. Beleid oor taal: Minister gee weer uitstel, bl. 4.

Pieterse 1995. Taalpolitiek: ŉ verkenning en enkele toepassings, bl. 40-65.

Retief, H. 2018b. Om nié te stry vir taal is immoreel, bl. 11.

Scholtz, L. 2012a. Taal gaan nie maklik onder.

Steyn, J.C. 1984. Die oorlewing van Afrikaans, bl. 3-29.

Steyn, J.C. 1986a. Die politisering van taal

Steyn, J.C. 1995a. Die Taalstryd in die Oorgangstyd: Gesindhede teenoor Afrikaans 1990-1994.

Steyn, J.C. 1995b. Afrikaans in ‘n nuwe bedeling: terugslae, groei en reaksies op bedreigings, bl. 280-292.

Steyn, J.C. 1996. Die taalklousule van die nuwe grondwet: moontlike toepassing, bl. 272-283.

Swanepoel, P.H. 1992. Taal, emosies en die toekoms van Afrikaans, bl. 119-163.

Van Rensburg, F.I.J. 1996. Afrikaans: ŉ bestekopname, bl. 7-11.

Van Rensburg, M.C.J. 1991a. Wat van ‘n nuwe Afrikaans?, bl. 13-33.

Van Rensburg, M.C.J. 1991b. Die status en onderrigmoontlikhede van tale in ‘n nuwe Suid-Afrika.

Verhoef, M.M. 1996. Politieke determinante in die hedendaagse gesprek oor Afrikaans, bl. 29-44.

Verhoef, M.M. 1997. Die transformasie van Afrikaans – die afgelope dekade se media-debat in oënskou, bl. 1-20.

Waldeck 2016b. Taalaktivis sê ‘oorlog’ nie verby ná appèl-uitspraak.

Webb 1992a. Die statutêre erkenning van minderheidstale in ‘n toekomstige Suid-Afrika, bl. 227-247.

Webb 1992b. Konflik in die Suid-Afrikaanse samelewing en die rol van taal, bl. 104-123.

Webb 1997. Afrikaans in een democratiserend Zuid-Afrika, bl. 225-236.

Alexander, N. 2002. Linguistic rights, language planning and democracy in postapartheid South Africa.

Alexander, N. 2004a. The politics of language planning in post-apartheid South Africa.

Alexander, N. & K. Heugh 1999. Language policy in the new South Africa.

Docrat & Kaschula 2015. ‘Meaningful engagement’: Towards a language rights paradigm for effective language policy implementation, bl. 1-9.

Giliomee 2003b. The Rise and Possible Demise of Afrikaans as a Public Language.

Kwaa Prah, K. 2018. The challenge of language in post-apartheid South Africa.

Ryan 1996. Afrikaans: an English-speaking perspective, bl. 16-18.

Von Scheliha & Alexander (eds.) 2015. Language Policy and the Promotion of Peace. African and European Case Studies.

Webb 2002. Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development.

Webb 2009. Multilingualism in South Africa: The challenge to below, bl. 190-204.

Willemyns, R. 2013. Dutch. Biography of a Language. (Hoofstuk 8, bl. 228-230.)

Robinson, N. 2018. Kohesie 2018-styl? Beeld, 26 Julie 2018, bl. 25.

Titus, D. 2019. Kom ons vat hande. Rapport Weekliks, 17 Maart 2019, bl. 11.

2.1.1 Versoening en Afrikaans

“Moenie vir jou vyand kwaad wees nie, want as jy toelaat dat bitterheid in jou hart wortel skiet, kan jy nie meer volwaardig mens wees nie.” (Dr. Beyers Naudé)

“Ware versoening in die Suid-Afrikaanse konteks strek veel verder as die blote vrede maak tussen die voorheen onderdruktes en die vorige bewindhebbers van die land. Dit kring veel wyer uit as die parameters van die opdrag en resultate van die Waarheids-en-Versoeningskommissie. In sy wese verg dit ŉ fundamentele kopswaai weg van die foute van die verlede, maar met inagneming van die werklikhede van die hede, en bowenal in volle kontemplasie van die toekomsverwagtinge van ons almal.” (R.H. Truter 2004: 10)

“Wat verstaan ons onder die vaandel van ‘versoening’? Is dit om onvoorwaardelik jou voormalige verdrukker of verontregter te vergewe?” (F.J. Marais 2016)

“Om onse Afrikaans te red, het ons ‘n behoefte aan ‘n 12de amptelike taal, die taal van versoening. ‘n Versoening wat ‘n grootsheid van ons almal sal verg. Groter as die oordadigheid waarteen die jeug 40 jaar gelede betoog het en sommige met hulle lewe geboet het. ‘n Gees van vergifnis en kwytskelding. ‘n Vergewensgesindheid van die voorheen verdruktes en ‘n verootmoediging van die voorheen bevoordeeldes.” (Sidego 2016b: 7)

“Dit het weer tyd geword dat Suid-Afrikaners vir mekaar omgee, met mekaar gesels en na mekaar luister.” (Aangehaal in G. van der Westhuizen 2017d)

“Versoening is beide ’n proses en ’n doelwit ná konflik. … versoening (verg) ook elemente van waarheidvertelling en historiese nalatenskap (…), en ook aspekte van die genesing van verhoudings tussen verskillende groepe in ’n samelewing insluit, en dat daar gewoonlik prosesse van geregtigheid, herstel en/of restitusie plaasvind ten einde te versoen.” (Potgieter & Van Heerden 2017) (Eie kursivering)

“Minder as die helfte van Suid-Afrikaners het aangedui dat hulle vriende of familie versoening teen die einde van apartheid ervaar het. Altesaam 73,5% voel dat Suid-Afrikaners steeds versoening nodig het, terwyl 63,4% saamstem dat versoening onmoontlik is solank as wat mense wat onder apartheid benadeel is, steeds arm is.” (C-A. Nel 2017b)

“Versoening beteken nie dat die een groep die ander moet verneder en laat boet vir die onregte van die verlede nie. Ons kan ongelukkig nie die geskiedenis met sy onreg ongedaan maak nie, maar ons kan saam aan ‘n nuwe toekoms werk waar wedersydse aanvaarding en respek aanwesig is. Ek is in my hart oortuig dat daar genoeg mense van alle kulture in hierdie land is wat so ‘n gesindheid openbaar. Ek sien en beleef dit daagliks. … Versoening beteken dat ons mekaar met nuwe oë sal aankyk, maak nie saak wat die geskiedenis dikteer nie.” (Prof H. van Zyl 2018 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Sielsgoed/steyn-beeld-so-kan-versoen-word-20180416)

“Versoening in SA kan jy nie aan politici oorlaat.” (Redakteur Beeld, Beeld, 10 Julie 2018, bl. 12)

“… dieper versoening is ŉ donker reis. Dit is emosionele donkerte. Wanneer jy die pyn van jou medemens begin ervaar en besef jy is deels verantwoordelik daarvoor, is dit soos ŉ donkerte wat op jou toesak – emosioneel, moreel en geestelik.” (https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/liewe-oupa-hendrik-verwoerd-20180725)

“Jy kán nie ophou bely nie. Solank mense so seer is soos wat hulle is, weet ek nie hoe jy kan besluit ‘maar ek het nou klaar gesê ek is jammer nie’.” (Die skryfster Helena Gunter in Brümmer, W. 2018. Die afgrond van verlede. BY, Beeld, 11 Aug. 2018, bl. 18-19.)

“Versoening is ŉ lang proses, waarvan die eerste stap selfrefleksie en selfaanvaarding is. Die volgende stap is luister sonder oordeel.” (Du Plessis, E. 2019. Schweizer-Reneke: Versoening is ŉ lang proses. Geplaas 14 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/schweizer-reneke-versoening-is-n-lang-proses-20190111)

“Elke dag wat verby gaan sonder versoening of pogings tot versoening tussen die mense van Suid-Afrika in ŉ era van toenemende populisme is ŉ verlore geleentheid wat betreur moet word.” (G. van der Westhuizen 2019 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/kritiek-op-da-oor-afrikaans-nie-geregverdig-20190308 )

“Gegee die pyn van die verlede, kan versoening nie goedkoop wees nie – die pyn wat dit van die slagoffer (‘n term wat anders in Rwanda gebruik word as hier) vra/oproep om weer oor uiters pynlike belewenisse te besin, is werklik. En dit vra ook van die oortreder om te waag – om te sê presies wat gebeur het en om dalk selfs nog uit te wys waar beendere begrawe lê. Die moontlikheid om straf en skande te beleef, lê dus vlak.

Hierdie versoeningsproses is dus iets aktief wat van onder na bo en van bo na onder moet geskied. Die vra vertroue en veral ‘n gewilligheid om terug te gaan, juis om dan werklik vorentoe te kan beweeg.

Dit is juis ‘n aptyt vir hierdie versoening wat skaars blyk te wees in Suid-Afrika. Die vraag, naamlik of ons steeds moet probeer versoen, vervaag dus nie omdat ons nie die behoefte aan versoening het nie, maar juis omdat dit ons behoefte vir die waarheid, vir regstelling, om mekaar te vind, en om dus uiteindelik vorentoe te beweeg, werklik laat word.” (Van Rooi, L. 2019. ŉ Aptyt vir versoening. Geplaas 12 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-12-n-aptyt-vir-versoening/)

“Ware versoening in Afrikaans is slegs moontlik as alle Afrikaanssprekers gelyke vennote is in die soeke na die waarheid.

Tyd raak min. Hoe langer ons vat om te versoen, hoe skraler raak Afrikaans se kanse op oorlewing. Sonder versoening sal ál meer Afrikaanssprekendes verhuis na Engels, waar hul swart broers en susters hulle reeds tuisgemaak het.

Vir die toekoms van Afrikaans het ons ’n nuwe, omvattender diskoers nodig.

Versoening is nie ’n enkele daad of konferensie nie; dit is ’n proses wat met omsigtigheid bestuur moet word. Dit vra vir meer as net ’n Kaapse woord wat sporadies soos ’n plakkertjie gebruik word. Versoening vra vir die regte ingesteldheid, en die regte leierskap.” (Le Cordeur, M. 2019. Waar almal tuis sal voel. Die Burger, 17 April 2019, bl. 11. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/waar-almal-tuis-sal-voel-20190416-2) (Eie kursivering)

“Ek het myself gekonfronteer met die haglikheid van die verlede en dit het van my ŉ interne proses geverg en ook ŉ intense proses van belydenis en erkenning van wat verkeerd gegaan het. En ek het geluister wat die ander kant vertel het, en dit was so belangrik.

‘Versoening beteken dat ons mekaar se stories hoor en dat ons dan daaruit sáám iets nuuts bou. Ons mag nóóit, óٕóit vergeet wat gebeur het nie, maar ons moet dit in perspektief sien – mense moet my kant van die storie hoor en ek moet iemand se kant hoor en dan gaan ons twee sáám.’

‘Dit is ŉ intense, persoonlike ménslike belydenis en ons móét daardeur gaan. Ek kan bely, ek is daardeur en dit het my skoongemaak en dit het my vrede gegee. Ek leef dit uit in my daaglikse doen en handel.’” (Prof Wannie Carstens, in La Vita, M. 2019. Afrikaans: ‘Om heel te maak gaan nie maklik wees nie.’ https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-om-heel-te-maak-gaan-nie-maklik-wees-nie-20190429)

Aanvullende bronne

Beukman 2016b. Die seisoen van nuwe gesprekke, bl. 24.

Botha, N. 2012. Versoening – ’n nuwe wêreld, bl. 7.

Brittz, H. 2012. Versoening is nie gelyk aan regverdigheid nie, bl. 3.

Britz, E. 2016b. Bruin en wit digters verstaan mekaar op Wellington.

Brümmer, W. 2016d. 10 vrae aan dr. Jacobus Cilliers.

Carstens, W.A.M. 2016c. ŉ Nasionale Forum vir Afrikaans?, bl. 10-11.

Carstens, W.A.M. 2013a. Op pad van ŉ verdeelde na ŉ gedeelde toekoms in die Afrikaanse taalgemeenskap: Die rol van die Afrikaanse Taalraad in die proses van versoening, bl. 447-483.

Carstens, W.A.M. 2015b. Waar is die bruin mense se stem?, bl. ??

Du Plessis, T. 2013. Afskeid van versoening, bl. 2.

Els, R. 2016e. ‘Sonder versoening is volksmoord SA se voorland’, bl. 6.

Engelbrecht, A. 2016c. ‘Sien ander se weergawes van die verlede raak’, bl. 11.

Erasmus, P. 2018. Só gaan jy nie verlede uitwis.

Esterhuyse, W. 1995. Die bevryding van Afrikaans, bl. 6.

Gaum 2012. Die gesindheid van Jesus, bl. 5.

Gaum 2013. Daar ís gesondig; daar is ook boete gedoen, bl. 3.[1]

Giliomee 2004b. Versoening: maak saam erns oor die geskiedenis, bl. 12.

Hanekom, B. 2016b. Restitusie is ten diepste’n geloofsaak.

Helena 2016. Versoeningswerk is nou nodig, bl. 14.

Jacobs, D. 2016. Swart en wit in SA ken mekaar steeds nie, bl. 12.

Joubert, J. 2003. Toekoms van taal lê by sy sprekers, bl. 12.

Kannemeyer, M. 2017e. Wat beteken inklusiwiteit?

Kok, M. 2016b. Gesels en slaan ŉ bres in rassestryd, bl. 10.

Kombuis 2013a. Twee jong stemme, bl. 81.

Kuyler 2016. Moenie dat verlede jou agterhaal.

Lamprecht 2013a. Sharpeville moet nie vergeet word, sê leiers, bl. 9.

Lamprecht 2013b. ‘Dit ís nog apartheid se skuld’.

La Vita 2014c. Ons asem dieselfde lug in.

La Vita 2016a. Bevry van herinneringe: Michael Lapsley.

Lloyd 2010a. Nog ’n pad om te stap vir vryheid.

Lotter 2000. Versoening en moontlike versoeningsimbole in die hedendaagse Suid-Afrika, bl. 223-235.

Marais, F.J. 2016. Wat verstaan jy onder versoening?

Nel, C-A. 2017e. SA wil versoen, verenig, bl. 10.

Nel, R. 2016. Vergifnis is ’n keuse wat ’n mens uitoefen, bl. 11.

Niemand 2015. ‘Slegs feeste kan Afrikaans nie red’.

Oosthuizen, L. 2012. Versoening is ŉ werkwoord, bl. 6.

Pelser, J. 2012. Versoening: gister, vandag en more, bl. 1.

Pelser, W. 2016b. Taalstryd durf nie ŉ geveg tot die dood wees, bl. 6.

Pickstone-Taylor 2017. Restitusie is nodig vir vergifnis.

Potgieter, E. & M. van Heerden 2017. Versoening en sosiale kohesie: ’n onderhoud met Elnari Potgieter.

Redelinghuys, M. 2017. Ons moet kollektief vergifnis vra, bl. 20.

Retief, H. 2016. Wit mens, Papo wag vir jou, bl. 11.

Rossouw 2007. Op pad na ŉ nuwe ons, bl. 2.

Scholtz, L. 2013h. Om ánder se pyn te begryp, bl. 8.

Terblanche, H.O. 2012. Riglyne vir versoening, bl. 13.

Terblanche, H.O. 2013a. Mandela se riglyne nie meer toegepas, bl. 6.

TFI 2016. Dialoog tussen gemeenskappe ‘kan ramp in SA keer’, bl. 11.

Van Niekerk, A. (André) 2016. Kom nader aan waarheid met dialoog.

Haenen 2016. Ubuntu en Nelson Mandela: Afrikaanse filosofie van verzoening.

Kromhout, B. 2016a. Interview met Wilhelm Verwoerd: ‘Verzoening kun je niet eten’, bl. 54-55, 70.

Alexander, N. 2009. Afrikaans as a language of reconciliation, restitution and nation-building.

Breed & Semenya 2015. Ubuntu, koinonia and diakonia, a way to reconciliation in South Africa.

Koopman, N. 2016d. Forgiveness, reconciliation essential for SA’s future, bl. 19.

Lotter 1996. Forgiveness in Post-Apartheid South Africa, bl. 120-132.

Metz 2017. What Archbishop Tutu’s ubuntu credo teaches the world about justice and harmony.

Tutu 2000. No Future Without Forgiveness.

Van Zyl, E. (ed.) 2016. Leadership in the African Context. (Gedeelte oor ubuntu.)

Acl, Bloemfontein 2018. Ons praat verby mekaar en nié met mekaar. Geplaas 7 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ons-praat-verby-mekaar-en-nie-met-mekaar-20180606

Bosman, J. 2019. Afrikaners het talle Madiba-oomblikke. Beeld, 9 Maart 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaners-het-talle-madiba-oomblikke-20190308

Botha, N. 2019. Versoening benodig ŉ soeke na geregtigheid. Geplaas 12 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/versoening-benodig-n-soeke-na-geregtigheid-20190710 (Ook geplaas in Beeld, 13 Julie 2019, bl. 6.)

Du Plessis, E. 2019. Schweizer-Reneke: Versoening is ŉ lang proses. Geplaas 14 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/schweizer-reneke-versoening-is-n-lang-proses-20190111

Du Toit, J.J. 2020. Geregtigheid en versoening in SA – brug van die oue na die nuwe. Geplaas 27 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/geregtigheid-en-versoening-in-sa-brug-van-die-oue-na-die-nuwe-20200724

Fick, R. 2019. Meeste Afrikaners omarm SA lankal én doen hule deel. Beeld, 9 Maart 2019, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/meeste-afrikaners-omarm-sa-lankal-en-doen-hul-deel-20190308

Gaum, F. 2018. Is dit koebaai versoening? Geplaas 18 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/is-dit-koebaai-versoening-20180717

Jordaan, W. 2019. John Kani se meesterklas in versoening. Beeld, 20 Febr. 2019, bl. 8.

Joseph, a. 2019. Vergifnis is die sleutel tot ‘n sinvolle lewe. Beeld, 19 Febr. 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Sielsgoed/vergifnis-is-die-sleutel-tot-n-sinvolle-lewe-20190218

Kani, J. 2019. Ons is mekaar ontsê. Rapport Weekliks, 24 Febr. 2019, bl. 11.

Kok, A. 2019. Skem ruimte vir vergifnis in SA. Beeld, 17 Jan. 2019, bl. 16.

Kombuis, K. 2018. Die wonde van Afrikaans. By, Beeld, 28 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/koos-kombuis-die-wonde-van-afrikaans-20180725

Koopman, N. 2018. Ons moet reg leer praat oor al die -ismes. Die Burger, 7 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/ons-moet-reg-leer-praat-oor-al-die-ismes-20180605

Koornhof, N. 2019. Afrikaners kan help om ‘n beter more te skep. Beeld, 7 Maart 2019, bl. 13.

La Vita, M. 2019. Afrikaans: ‘Om heel te maak gaan nie maklik wees nie.’ https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-om-heel-te-maak-gaan-nie-maklik-wees-nie-20190429

Le Cordeur, M. 2019. Waar almal tuis sal voel. Die Burger, 17 April 2019, bl. 11. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/waar-almal-tuis-sal-voel-20190416-2

Ngobese, S. 2019. Daar is in SA g’n rasseoorlog; dis net ‘n mite … Rapport Weekliks, 27 Jan. 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/sihle-ngobese-daar-is-in-sa-gn-rasseoorlog-dis-net-n-mite-20190127

Pienaar, C. 2019. Student wil land aan die praat sit. Beeld, 7 Maart 2019, bl. 9.

Ponie, G. 2019. ‘Ek is swart en ek praat Afrikaans’. Geplaas 17 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/ek-is-swart-en-ek-praat-afrikaans-20190102

Prins, J. 2018. Laat ons sit en brood breek. By, Beeld, 21 April 2018, bl. 21.

Prins, J. 2018. Die rol van die vrou móét gehoor word. Geplaas 7 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/stemme-oor-die-rol-van-die-vrou-moet-gehoor-word-20180606-2

Redakteur Beeld 2018. Versoening in SA kan jy nie aan politici oorlaat. Beeld, 10 Julie 2018, bl. 12.

Redakteur Die Burger 2019. Versoening verg duideliker praat, mooier luister. Die Burger, 18 Des. 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Kommentaar/beeld-die-burger-en-volksblad-se-versoening-verg-duideliker-praat-mooier-luister-20191218-4

Robinson, F. 2018. ‘n Vleisbraai in Soweto. Beeld, 6 Junie 2018, bl, 9.

Roos, J. 2018. Versoening moet van twee kante af kom. Volksblad, 18 |Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/versoening-moet-van-twee-kante-af-kom-20180718

Scholtz, L. 2019. Net ŉ begin van al groter dinge? Die Burger, 1 Febr. 2-019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/net-n-begin-van-al-groter-dinge-20190130

Snyman, D. 2019. My gebed is dat ons in dié land mekaar dsal vind. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/my-gebed-dat-ons-in-die-land-mekaar-sal-vind-20190125

Van Rooi, L. 2019. ŉ Aptyt vir versoening. Geplaas 12 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-12-n-aptyt-vir-versoening/

Van Zyl. H. 2018. Steyn-beeld: Só kan versoen word. Geplaas 17 Aporil 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Sielsgoed/steyn-beeld-so-kan-versoen-word-20180416

Venter, T. 2018. Die gevaar van identiteitspolitiek. Geplaas 17 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/die-gevaar-van-identiteitspolitiek-20180716

Vos, H. 2018. Waarheen met ‘ons, hulle’? Geplaas 7 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/waarheen-met-ons-hulle-20180706

Wepener, C. 2019. Drumpels op weg na ons bestemming. By, Beeld, 9 Maart 2019, bl. 21.

Wessels, L. 2016. Vat hande, want die rekke van versoeking raak pap. Beeld, 24 Des. 2016, bl. 12.

Wyngaard, H. 2018. Ashwin en ŉ tong wat sny of salf … Rapport Weekliks, 24 Junie 2018, bl. 6.

Mueller-Hirth, N. 2018. Forgiveness and the Practice of Compromise in Post-Apartheid South Africa. In Brewer, J.D. (ed.) 2018: 103-128. (Brewer, J.D. (ed.) 2018. The sociology of compromise after conflict. London: Palgrave Macmillan. https://www.palgrave.com/de/book/9783319787435)

Nel, M.J.; D.A. Forster, C.H. Thesnaar 2020. Reconcialiation, Forgiveness and Violence in Africa: Biblical, pastoral and ethical perspectives. Stellenbosch: African SUN Media.

2.1.2 Die werkers vir Afrikaans: die organisasiekultuur

Aanvullende bronne

Brink, D. 2015. ŉ Hand wat derduisende help, bl. 8.

Buys, F. 2014a. Met dié groep mense kan ons werk, bl. 2.

Cronjé, F. 2014a. Ek kolf vir Afriforum, want hulle is positief, vreesloos, bl. 2.

Du Plessis, T. 2014a. Wat sê die DA se Afrikaners?, bl. 2.

Du Plessis, T. 2014b. Klok lui vir ’n visielose ANC, bl. 2.

Du Plessis, T. 2014. Buys-hulle groei, want hulle raas, bl. 6.

Fitzpatrick, M. 2015d. Voete stewig in die werklikheid, bl. 18-19.

Grobler, R. 2016. #taalgeneraal: Kry só hulp vir daardie taaltameletjie.

Jansen van Vuuren 2016a. Die Vereniging van Regslui vir Afrikaans.

Malan, P. 2015a. ‘Dis nie nét vir Stellenbossers’, bl. 3.

Phosa 1995. Afrikaans as landstaal – ŉ digter se siening, bl. 15-16.

Prinsloo, K. (red.) 2006a. Op pad na ŉ Taalstrategie vir Afrikaans.

Prinsloo, K. (red.) 2007. Opname oor Afrikaanse projekte en aktiwiteite op ŉ plaaslike munisipale vlak in Suid-Afrika, 2006.

Prinsloo, K.P. & K. Schoeman (reds.) 2011. Die gebruik van Afrikaans in kerklike gemeentes in Suid-Afrika: ŉ verkennende ondersoek.

Van Huyssteen, G.B. 2017d. Gratis portaal ŉ skatkis van taal se grammatika, bl. 13.

Van Wyk, J. 2014. ‘ACVV-tannies’ is al 110 jaar diensbaar.

Wallmach 2017. Why translators and interpreters deserve a special day of recognition.

Buys, F. 2018. Solidariteit Beweging se hoofstroomsienings en doelwitte. Geplaas 20 Junie 2018. https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/solidariteit-beweging-se-hoofstroomsienings-en-doelwitte/

Greyling, J. 2018. AfriForum se retoriek versterk negatiewe stigma. By, Beeld, 2 Junie, bl. 17.

Kriel, K. 2019. Teëstand as dit vereis word. Beeld, 28 Maart 2019, bl. 15.

Oor Vriende van Afrikaans

https://atkv.org.za/neem-deel/taal/vriende-van-afrikaans/ (algemeen)

https://atkv.org.za/neem-deel/taal/vriende-van-afrikaans/nuusbriewe/ (nuusbriewe)

Oor SBA

Murray, L. 2019. Die SBA-historie van Stigting tot 2019. Bellville: SBA.

2.1.3 Die toekoms van Afrikaans

“Dit is immers so dat Afrikaans as jong taal in ŉ ampsbestaan van relatief min jare bereik het wat selfs ouer tale nie beskore is nie.” (H. du Plessis 1985: 4)

“The anglicisation of the historically Afrikaans universities led to a situation which has generated widespread discontent amongst many Afrikaans-speaking students and academics who claim and fear that the increased use of English in their institutions will increasingly diminish and marginalise the role of Afrikaans to the extend that its status as a language of higher education will be seriously threatened, which, in turn, will signal the end of Afrikaans as a public language. One commentator has remarked ‘[t]hat the greatest danger for education in Afrikaans lies at the university level’.” (Orman 2009: 118)

“Net omdat daar mense is wat Afrikaans wil bevorder, beteken dit nie hulle smag na ŉ terugkeer van geïnstitusionaliseerde rassisme nie.” (M. le Cordeur 2011e)

“Afrikaans, which was only recognized as a separate language in 1925, may not survive another 87 years.” (Kuiper 2012)

“Afrikaans is gŉ in ŉ krisis nie en die taal se toekoms lê in die hande van die ganse taalgemeenskap.” (Jeffreys & Le Cordeur 2012: 15)

(Bron: Die Burger, 3 Okt. 2013)

“Dit [verwaarlosing en verengelsing] bekommer my, want ons is ŉ klein taal en ons kan maklik doodgedruk word. Ek is bang daarvoor, maar ek sê nie dit is die ANC, of wie ook al, wat Afrikaans gaan doodmaak nie. Dit is die Afrikaners self wat linguistiese selfmoord pleeg.” (Die digter T.T. Cloete, soos aangehaal in Booyens 2013: 47) (Ons invoeging ter wille van verheldering)

“Soos Afrikaans gaan Afrikatale waarskynlik oor 50 jaar in elk geval net deur ŉ semantiese taksidermis in herinnering geroep kan word.” (Croucamp 2014b: 16)

“Kom ons weer nou maar eerlik: Die agenda … is blinkhelder en duidelik – raak ontslae van Afrikaans, van die ‘Boere’ se kultuur en erfenis, en as die instellings van uitnemendheid in die slag bly, is dit die ‘Boere’ se skade en probleem. (C. de Lange 2014: 8)

“Those who are worried about the demise of Afrikaans are crying at their own funeral.” (Prof. Dan Kgwadi, visekanselier NWU, op die KykNET-program “Prontuit” op 8 Okt. 2014.)

“The Afrikaans first-language community (particularly ‘white’ Afrikaans speakers) is probably the most well-resourced language group in the country. There are more organisations promoting and defending the language and its speakers, more agencies dedicated to developing the language, more festivals, newspapers, magazines, television and radio stations promoting Afrikaans culture and arts (theatre, music, literature, film, etc) than any other language group, including English. There is more passion and commitment to developing, promoting and celebrating the language than in any other language group. It is no wonder, then, that Afrikaans literature, music, film, television, heritage sites and theatre are among the most sustainable and profitable creative industries in the country. There is much that other language or cultural communities could learn from the Afrikaans-speaking community in this regard, and the levels of expertise and experience, and the networks and resources within the Afrikaans community could be of great benefit to the broader development of society generally.

However, the Afrikaans community is also the most anxious about its language, and about its potential decline in the context of increasing English hegemony.” (https://www.litnet.co.za/open-stellenbosch-beyond-the-rainbow-towards-a-change-of-climate/)

“Apartheid has stigmatized Afrikaans among ‘Black’ South Africans and the youths have increasingly rejected the language.” (Rudwick, S. 2018. Language, Africanisation, and Identity Politics at a South African University, Journal of Language, Identity & Education, DOI: 10.1080/15348458.2018.1460207, bl. 1)

“Afrikaanse onderwys is die lewenstroom van die taal.” (A. Rademeyer. Geplaas 21 Junie 2018. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/afrikaanse-onderwys-is-die-lewenstroom-van-die-taal/)

“Behemoth, bully, loudmouth, thief: English is everywhere, and everywhere, English dominates. From inauspicious beginnings on the edge of a minor European archipelago, it has grown to vast size and astonishing influence. Almost 400m people speak it as their first language; a billion more know it as a secondary tongue. It is an official language in at least 59 countries, the unofficial lingua franca of dozens more. No language in history has been used by so many people or spanned a greater portion of the globe. It is aspirational: the golden ticket to the worlds of education and international commerce, a parent’s dream and a student’s misery, winnower of the haves from the have-nots. It is inescapable: the language of global business, the internet, science, diplomacy, stellar navigation, avian pathology. And everywhere it goes, it leaves behind a trail of dead: dialects crushed, languages forgotten, literatures mangled.” (Jacob Mikanowski 2018 – https://www.theguardian.com/news/2018/jul/27/english-language-global-dominance)

“The Afrikaans language is burdened with significant political and cultural baggage and lost some ground in the public domain to English in its multicultural African context. But Afrikaans also has a rich literature and continuing cultural celebration of its use, several million mother tongue speakers from diverse cultural backgrounds and an emerging recognition of all its different social and geographical varieties.” (Kamusella & Ndhlovu 2017: 25)

“ … dit is onteenseglik waar dat sekere kragte reeds en steeds aan die werk is om Afrikaans uit die openbare lewe te skuif. Ten spyte van ŉ goeie vertoning in 2018 bly die druk op Afrikaans bestaan. Die druk is nie net ekstern (polities en demografies) nie, maar ook intern (meer en meer Afrikaanse ouers wat hulle kinders na Engelse skole stuur – in die waan dat dit beter geleenthede bied). Hopelik sal gesonde verstand mettertyd seëvier.” (T. Eloff 2018. Taal-telkaart getakseer. By, Beeld, 29 Des. 2018, bl. 18.)

“Afrikaans is ŉ taal soos ander tale, dis net dat sommige mense wat dit praat, dink hulle is meer spesiaal as ander.” (Mokoena, K. 2019. My pa praat Sesotho, my ma isiZulu. Ek is Afrikaans. Geplaas 12 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/my-pa-praat-sesotho-my-ma-isizulu-ek-is-afrikaans-20190212)

“In ‘n Vaste plek vir Afrikaans. Taaluitdagings op kampus wat Giliomee en prof Lawrence Schlemmer saam geskryf het, skryf Schlemmer Afrikaans sal nog voortleef in kombuise en kroeë en miskien op sportvelde, maar die werklik skeppende literêre produkte sal al meer begin kwyn namate mense nie op skole en universiteite onderrig in Afrikaans kry nie.” (In La Vita 2019 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaner-en-afrikaans-se-opkoms-en-ondergang-20190217)

“Die opbloei van boeke, rolprente en toneelstukke in Afrikaans beteken nie die taal gaan oorleef nie; dit is die produk van vorige investering …” (Prof Hermann Giliomee aangehaal in

https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaner-en-afrikaans-se-opkoms-en-ondergang-20190217)

“Wanneer gaan daar opgehou word om Afrikaans en alles wat Afrikaans is te vervloek? Die alewige gekerm dat Afrikaans die taal van die onderdrukker is, is net ’n manier om haat teenoor Afrikaanses te bevorder en brandend te hou.

Wel, ek weier om verantwoordelik gehou te word vir apartheid net omdat ek Afrikaans praat. Afrikaanse kinders kan mos ook nie die skuld daarvoor dra nie.

As die Afrikaans so ’n groot probleem is, moet ons dalk daarna kyk om al ons amptelike tale te skrap en Engels ons enigste amptelike taal maak. Dan is die veld mos gelyk.

Of dalk moet al die wit mense ophou Afrikaans praat en eerder Sotho of Zoeloe praat. Dalk sal die Lesufi’s van ons land Afrikaanses beter verdra as net “ek-hulle” (die bruin mense) dit praat.

So Lesufi, net omdat jy Afrikaans uit ons skole dwing, beteken dit nie ek sal dit ophou praat nie. Want jy sien, my ma het Afrikaans gepraat, en haar ma. Ek praat Afrikaans, my kinders praat Afrikaans en hul kinders sal ook Afrikaans praat.

En solank as wat ek in Afrikaans droom, het jy die oorlog verloor.” (Keppler, V. 2019. Steek uit in Eersterust, Lesufi! Vrye Weekblad, 19 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-19-steek-uit-in-eersterust-lesufi/)

Bron: https://www.netwerk24.com/Stemme/Spotprente/beeld-spotprent-saterdag-4-mei-2019-20190503

“’Ek gaan na ’n Afrikaanse kerk, lees ’n Afrikaanse koerant en luister na Afrikaanse radiostasies. Ek is ’n ou wat passievol is oor Afrikaans.

‘Ons moet ophou jammer sê. Ja, daar is ’n plek om vir die verlede om vergifnis te vra, maar daar is ook ’n plek vir ons taal.

“En dit is nie net ’n wit taal nie. Daar is baie bruin mense wat die taal praat en hulle praat, dit so mooi.’

Dink hy ons moet meer opstaan vir die behoud van Afrikaans?

‘Ja, ons kan gerus meer vokaal wees. Ons het ouens nodig wat na vore kom, ouens wat vir ons kan baklei. Daar is eintlik nie tans vir ons ’n tuiste nie.

Die goed wat ouens soos Steve (Hofmeyr) sê is nie altyd reg nie, maar dit is goed dat daar iemand is wat opstaan en sê ‘ons is ook nog hier’.

‘Maar mense moet ook nie skaam wees om Afrikaans te praat nie. Ek hoor dikwels mense Engels praat met so ’n sterk Afrikaanse aksent.’” ((Fick, R. 2019. ‘Ek hou van die papier se gevoel. Ek hoop dit bly behoue’. Beeld, 29 Julie 2019, bl. 3.)

Gehoor op RSG: “Een van Afrika se bekendste skrywers, die letterkundige Ngugi Wa Thiong’o, sê universiteite in Afrika moet ernstig belê in die aanbieding en bevordering van inheemse tale. Thiong’o is in Suid-Afrika om aan debatte oor die uitdagings by tersiêre instellings deel te neem. Dit volg op die gewelddadige betogings waarin studente gratis gedekolonialiseerde onderrig eis. Thiong’o het in sy lesing by die Universiteit van die Witwatersrand in Johannesburg klem daarop gelê dat Afrikataalsprekers hul tale ernstig moet opneem. Volgens hom moet Afrikataalsprekers Engels gebruik, maar nie toelaat dat Engels hulle gebruik nie. Hy sê mense wat al die tale van die wêreld kan praat, maar nie hul moedertaal ken nie, onderwerp hulself eintlik aan slawerny, terwyl mense wat hul moedertaal ken, maar ook ander wêreldtale kan praat, hulself bemagtig.” (Ontvang 3 Maart 2017 van Bertus le Roux)

Aanvullende bronne

Basson, A. 2014h. Wie is Afrikaans se vyande?, bl. 2.

Bekker, K. 2014. Refuseniks, kreepy kraulies en studente, bl. 9.

Botha, G. 2015. Ons maak Afrikaans onnodig ŉ strydtaal, bl. 13.

Butler 1959. Die toekoms van Afrikaans, bl. 50-51, 56-57.

De Stadler, L. 1988. Afrikaans: van die liggaam van Afrika geamputeer?, bl. 97-110.

Du Plessis, H. 1991. En nou, Afrikaans?, bl. 15-18.

Du Toit, E. 2017d. Onderrig in huistaal noodsaaklik, sê Taalraad, bl. ?

Eloff, T. 2017d. Onderrig in moedertaal: tydbom tik.

Erasmus, P.F. 1999. Afrikaans is in gevaar, bl. 17.

Giliomee 2010c. ‘n Nekslag vir Afrikaans.

Jeffreys & Le Cordeur 2012. Toekoms lê by sprekers van taal, bl. 15.

Kannemeyer, M. 2017c. Die stand van Afrikaans aan universiteite.

Le Cordeur, M.L.A. 2012c. Taal sal leef solank hy gepraat word, bl. 9.

Leyden 2014. 20 jaar later: waar staan ons tale?, bl. 51-53.

Marais, D. 2015b. Afrikaans in gevaar?, bl. 60-63.

Muller, P. 2016a. Kreeftegang van ’n taal.

Nel, C-A. 2016d. Wits gooi Afrikaans as hoofvak in BEd uit, bl. 7.

Prince 2015d. Afrikaans kan waai as landstaal as SAKP sy sin kry.

Prince 2015k. ‘Red Afrikaans van nasionaliste’, bl. 4.

Rademeyer, A. 2015. Blade se pleidooi vir moedertaalonderrig “verrassend” én “verwarrend”.

Redakteur Die Burger 1997. Springlewendig, bl. 14.

Steyn, J.C. 1980. Tuiste in eie taal. (Hoofstuk 9.)

Steyn, J.C. 1989. Afrikaans in die politieke magstryd, bl. 42-43.

Steyn, J.C. 2000g. Taalstryd is teen verdere bevoorregting van Engels, bl. 8.

Swanepoel, E. 2016k. ‘Ouers, belê in dié skole’.

Toerien, H. 2014d. Afrikaanse Taaldag: Afrikaans in die loopgraaf?

Uys, W.P. 1986. Afrikaans as tweede taal onder swartmense, bl. 8-10.

Van der Merwe, C.P. 1952. Wat is die toekoms van Afrikaans?, bl. 39.

Van Rensburg, F.I.J. e.a. 2001. Taalverskuiwing sedert 1994. Die prosesse van bevoorregting, ontmagtiging en verwaarlosing.

Webb 2001. Die bevordering van Afrikaans, bl. 164-178.

Wessels, L. 2014. Taal nie vir almal ŉ soort godsdiens, bl. 17.

Van der Westhuizen, G. 2017k. Is daar nie belangriker dinge as die taalstryd nie?

Botha, C. 2017b. Universities’ language policies at a crossroads? The interpretation of administration action.

Kaschula & Maseko 2014. The intellectualisation of African languages, multilingualism and education: A research-based approach, bl. 8-35.

Kuiper 2012. Lost tribe of the Rainbow Nation.

Mufwene 2008. Language Evolution. Contact, Competition and Change. (Hoofstuk 13, bl. 265-272.)

Bailey, A. 2019. Goeie nuus oor Afrikaans. Geplaas 4 Julie 2019. https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/goeie-nuus-oor-afrikaans/ (Oor Afrikaans se rol as minderheidstaal.)

Boonzaaier, D. 2019. ‘Verlore stryd’ – bruin skole bly net verengels. Rapport, 30 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/verlore-stryd-kaapse-skole-bly-net-verengels-20190629

Botha, M.C. 2019. Vele tale meer bedreig as Afrikaans. Geplaas 15 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/vele-tale-meer-bedreig-as-afrikaans-20190213

Du Plessis, T. 2018. Praat met Cyril oor Afrikaanse onderwys. Rapport Weekliks, 17 Junie 2018, bl. 6.

Eloff, T. 2018. Red onderrig in Afrikaans só. Rapport Weekliks, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/red-onderrig-in-afrikaans-so-20180420

Krige, E. 2018. Taalplan vir Afrikaans. Rapport, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/taalplan-vir-skole-20180422

Malherbe, L. 2018. Theuns Eloff oor Afrikaans: ‘Hier is ‘n geveg aan die gang.’ Geplaas 4 April 2018. https://www.netwerk24.com/ZA/Krit/Nuus/theuns-eloff-oor-afrikaans-hier-is-n-geveg-aan-die-gang-20180403

Nel, C-A. 2018. Gesprek met Cyril oor Afrikaans wink dalk op horison. Geplaas 28 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/gesprek-met-cyril-oor-afrikaans-wink-dalk-op-horison-20180428

Oosthuizen, J. 2018. Afrikaans isn ‘n reënboogtaal. Geplaas 23 Aug. 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaans-is-n-reenboogtaal/

Phakeng, M. 2019. Engels knou wiskunde. Rapport Weekliks, 23 Junie 2019, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/engels-knou-wiskunde-20190621

Titus, D. 2018. Om Cyril van Afrikaans se integriteit te oortuig. Beeld, 30 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/om-cyril-van-afrikaans-se-integriteit-te-oortuig-20180430

Viljoen, J. 1998. Afrikaans en taalpolitiek op skool. Ongepubliseerde M.A.-verhandeling, Stellenbosch: Universiteit van Stellenbosch.

Balfour, R. 2019. English monolingualism gains the upper hand. Mail & Guardian, 26 Junie 2019. https://mg.co.za/article/2019-06-26-00-english-monolingualism-gains-the-upper-hand?sfns=mo

Mikanowski, J. 2018. Behemoth, bully, thief: how the English language is taking over the planet. The Guardian, 27 Julie 2018. https://www.theguardian.com/news/2018/jul/27/english-language-global-dominance

https://www.litnet.co.za/wp-content/uploads/2016/10/afrikaans_gedig_skoolkind650.jpg

2.1.3.1 Politieke onwil

“Volgens koerantberigte het dr. Blade Nzimande, minister van hoër onderwys, in sy begrotingsrede gesê daar bestaan nie meer Afrikaanse of Zoeloe- of Tswana-universiteite nie. As minister verkondig hy die standpunt van die ANC. Daar is net Engelse universiteite in die land. Alle Afrikaanse mense, ingesluit oudpres. F.W. de Klerk, moet dit dus nou weet. Niemand het die verskoning van ‘ek het nie geweet nie’ of ‘ons het anders beding nie’”. (A. de Vries 2014)

“Wat is daarmee verkeerd as ek my universiteit Afrikaans wil hou? Afrikaans het die meeste van die land se universiteite gebring waar hulle is, maar soos alles in die land wat gewerk het, en stelselmatig vernietig is, sal die aanslag net erger word. Eens trotse instellings is reeds reduseer tot plekke waar jy nie meer ná 17:00 op die kampus kan rondloop nie.” (Calitz 2014b: 10)

“Die pad vir Afrikaans as universiteitstaal is prakties nog vol slaggate, aansluitingspaaie en selfs doodloopstrate. Die gebaande weg moet nog gelê word op die fondamente van ons Grondwet …” (J.B. du Toit 2014: 10)

“Maar Afrikaans se probleem is dat die rade en besture van die universiteite net nie meer ruimte vir Afrikaans wil maak nie. Die grondwetlike gesag vir onderrig in die taal van keuse word ondermyn deur gedienstige kniebuigings voor politieke mag en die transformasie-ideologie. In die praktyk het die universiteite weens druk van bo deur die owerhede, en van onder deur aktivistiese groepe, besluit om Afrikaans uit te skuif.” (Wiechers 2016)

“Die EFF respekteer nie Afrikaans nie, en daarom sal hulle na Afrikaans as ‘walglik’ verwys in die parlement. Tebogo Mokwele, ’n parlementslid van die EFF, het …

‘Dit is my demokratiese reg om nie Afrikaans te respekteer nie. Niemand sal my dwing om Afrikaans te respekteer nie,’ het Mokwele gesê. ..

Wessels het daarop gewys dat EFF-lede nie kla as iemand in ’n ander taal praat nie, maar slegs as ’n spreker Afrikaans praat.” (Boonzaaier, D. 2019. ‘Afrikaans is ŉ walglike taal’ – LP. Rapport, 15 Julie 2019, bl. 2. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/afrikaans-is-n-walglike-taal-lp-20190713)

2.1.3.1.1 Die breë konteks

“Die strewe om Afrikaans as onderrigtaal in ons skole en ten minste twee universiteite te behou, kan as ŉ veldtog gesien word waaraan énigiemand kan deelneem wat verbind is tot demokrasie. Die kanse dat ons deur middel van so ŉ veldtog nuwe vriende maak en onwaarskynlike bondgenote vind, lyk goed.” (D. Marais 2015b: 63)

“Onderwys is die beste belegging wat ŉ mens kan maak.” (Flip Buys, opmerking tydens Onderwysberaad te Centurion, 30 Aug. 2016)

“Monolingualism is not the norm globally or in South Africa, yet our education system operates at every level as if it is. Like all growing children, African language speaking children come to school with rich language resources. But unlike English-speaking children, these language resources are not celebrated and expanded. They are rather seen as stumbling blocks to children’s educational success.

African language speaking children receive their first three years of instruction in their home language. They are then expected to make a sudden transition to learning in English from Grade 4 onwards with all textbooks, assessments and learning materials provided in English only. From Grade 4, the first year of their switch to English, they use the same textbooks and write the same formal assessments as English-speaking children who have been immersed in English since birth. This is a gross injustice.

There is currently no plan to tackle this unjust expectation that children should learn exclusively through English after only three years of minimal instruction. Nor is there a plan to build an appropriate curriculum for bilingual children.” (Abdulatief, S.; X. Guzula, C. Kell, G. Lloyd, P. Makoe, C. McKinney & R. Tyler as well as 35 other affiliates. The sudden transition to English in grade 4 is a gross injustice for African language speaking children. Geplaas 9 Junie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/article/2019-06-09-the-sudden-transition-to-english-in-grade-4-is-a-gross-injustice-for-african-language-speaking-children/)

“Die meeste navorsing oor veeltalige klaskamers verskaf goeie redes vir die gebruik van moedertaal, naas Engels, vir die leer en onderrig van wiskunde. Navorsing plaaslik en internasionaal toon ook dat veeltaligheid nie die aanleer van wiskunde belemmer nie en dat leerlinge se moedertaal ’n hulpbron kan wees om wiskunde aan te leer. In navorsing elders in die wêreld is ook bevind dat kinders in veeltalige onderwysomgewings beter denkvaardighede ontwikkel in vergelyking met hul eentalige eweknieë.

Die vraag in Suid-Afrika is steeds: Waarom bly Engels die voorkeurtaal ten spyte van die feit dat ons onderwysbeleid al 11 amptelike tale erken en veeltaligheid aanmoedig?

Ons taalbeleid, progressief soos dit dalk lyk, aanvaar steeds dat ouers, onderwysers en leerlinge in veeltalige klaskamers op een of ander manier vry is van ekonomiese, politieke en ideologiese beperkings en druk wanneer hulle ’n oënskynlik vrye keuse uitoefen om Engels as hul voorkeurtaal vir onderrig te kies.

Die waarheid is dat, gegewe die hegemonie van Engels, dit ’n vals keuse is. Nie alle tale is gelyk nie. Die mag van Engels is ’n internasionale verskynsel en daarom beteken die feit dat Engels een van die keuses is, dat die keuse reeds gemaak is. …

Ek glo dat meertalige onderrig in gr. R moet begin en regdeur tot matriek moet strek as ons die wiskundige potensiaal van ons kinders wil ontwikkel.

Dit is tyd om die les van 1976 ter harte te neem en op te hou om die taal van onderrig te beperk en eerder ons kinders bevry om te wys waartoe hulle in staat is.”(Phakeng, M. 2019. Engels knou wiskunde. Rapport Weekliks, 23 Junie 2019, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/engels-knou-wiskunde-20190621) (Eie kursivering)

“Emboldened also by the spate of law cases in which organisations such as AfriForum, Solidarity and other bodies such as Gelyke Kanse have not to date been successful in reversing the trend in universities to have English as the primary medium of instruction (with some support made available in Afrikaans, and even less support in terms of other indigenous languages), universities are seemingly eagerly responsive to the requirement for English for all, and indeed for everything. These same universities have been slow to use, support and develop African languages as required since 1996, some closing departments of African languages and Afrikaans, along the way.

Occasionally, academic leaders (even vice-chancellors such as the University of Cape Town’s Mamokgethi Phakeng) will address the important links between access to higher education and success through language. It seems everyone knows that learning through a home language is highly correlated to academic success and with success in acquiring a second or third language. Yet, our commitment to push beyond the rhetoric, the good intentions and even beyond the educational evidence to make multilingualism a reality in teaching learning in schools, let alone universities, is weak.

That weakness is an ideological one: our inability, given persistent inequalities in our economy in terms of ownership, or in the face of persistent inequality between race groups, to face the persistence of memory. The memory in this instance is apartheid’s insistence on mother-tongue education or Afrikaans in schools, not as a means of enabling access, or as a means of enhancing success, but rather as a mechanism to sustain the underdevelopment of black people. …

We know, from the ubiquitous presence of academic literacy courses (in English) in every South African institution, that accessing English is more difficult than accessing the bricks and mortar of these institutions. We know that success through English remains debilitating as seen in the drop-out rates, and that it does not work for anyone other than the privileged middle classes. Yet our investment in higher education remains focused on enabling the majority of our students to access institutions in the language that a minority of our students use with ease and confidence, coming from our few excellent public and private schools.”

(Balfour, R. 2019. English monolingualism gains the upper hand. Mail & Guardian, 26 Junie 2019. https://mg.co.za/article/2019-06-26-00-english-monolingualism-gains-the-upper-hand?sfns=mo) (Eie kursiverings)

“It’s crucial that effective teaching and learning happens not only in English and Afrikaans but in all indigenous languages. This will increase the public’s awareness of the importance of reading and grow the capacity of the education system.

South Africa’s Language in Education Policy emphasises literacy in the mother tongue and education in the mother tongue for as long as possible. The policy proposes the mother tongue for learning for the first six grades of a child’s education, with the addition of at least one other language to complement rather than replace the mother tongue. The policy’s only proviso is that the language of learning and teaching must be an official language of South Africa. Not only is it the intention of the policy that citizens should be multilingual, but it also recognises that using the mother tongue for learning is essential in ensuring the development of literacy.” (Campbell, G. 2019. Mother tongue reading and learning is the key to literacy. Geplaas 8 Julie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/opinionista/2019-07-08-mother-tongue-reading-and-learning-is-the-key-to-literacy/) (Eie kursivering)

“English is the language of business, politics and the media in South Africa. The SANBS prizes all South Africa’s eleven official languages equally but we do not have the resources to communicate in all of them, so we opted to communicate in the official business languages which is English.” (SANBS 2019. Dear SANBS donor. Potchefstroom Herald, 11 Julie 2019, bl. 6.) (Eie kursivering)

“Dis daarom onverstaanbaar dat ANC-politici nie die internasionale navorsing oor moedertaalonderrig ernstig opneem nie en dis onverskoonbaar dat hulle deur hul eie vooroordele oor taal miljoene kinders se toekoms, opvoedkundig en beroepsgewys, benadeel en selfs vernietig.

In die swart gemeenskap (in teenstelling met ANC-kringe) is daar wel tekens dat leiers begin om die belangrikheid van moedertaalonderrig op skool te besef. In akademiese kringe is daar verskeie taalkundiges wat die regering se taalbeleid in die openbaar begin bevraagteken.

Internasionale navorsing bewys onteenseglik dat moedertaalonderrig noodsaaklik is vir elke leerling om ’n volle en funksionele landsburger te word – dis MOS die waarheid!” (Eloff, T. 2019. Dit maak MOS net sin. Beeld, 24 Julie 2019, bl. 17. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kan-moedertaalonderrig-in-sa-n-werklikheid-word-20190722)

“Did the ANC, and Mr Lesufi, really think that they can simply expunge, or delete, Afrikaans as a language from South Africa? Then they don’t understand the creativity of Afrikaans-speakers in literature, music, philosophy, the social sciences and humanities, and the natural sciences. If I were isiZulu or isiXhosa-speaking, or any of the other indigenous South African languages, I would protest vigorously to the ANC that the development of these languages is grossly neglected in this country.” (Olivier, B. 2019. Panayza Lesufi displays his lack of understanding of what a language is all about. Geplaas 26 Sept. 2019. https://thoughtleader.co.za/bertolivier/2019/09/26/panayza-lesufi-displays-his-lack-of-understanding-of-what-a-language-is-all-about/)

“The third policy option would be to take African languages further than Grade 6 and strengthen the path to enable tertiary education in African languages. That would mean strengthened African language teaching and learning to create an environment where African languages are not only used as a bridge to English. They would become languages of society, education and formal work while the role of English to learn science, geography and other subjects in later grades would still recognised.

Creating an educational environment geared to offer all levels of schooling in African languages over time would require the most extensive effort. But the initiative by some schools in Eastern Cape to start offering Grade 12 in isiXhosa and Sesotho show that this is feasible.” (Mohohlwane, N. 2020. Policy options to crack the mother tongue versus English riddle in South African schools. Geplaas 26 Julie 2020. https://theconversation.com/policy-options-to-crack-the-mother-tongue-versus-english-riddle-in-south-african-schools-142396)

“English is a valuable resource, but we cannot continue to promote it at the expense of the indigenous languages — including Afrikaans.

We have reached a linguistic inflection point where we must embrace the hegemony of English and the ruin of the other official languages — or execute a paradigm shift. English must be de-centred to liberate the transformative potency of the indigenous languages. Moving towards a pragmatic, tolerant and inclusive multilingualism would truly honour the legacy of Alexander, while helping to build a more inclusive, democratic and just society.” (Steenkamp, C. 2020. The language of Afrikaans is not the problem. Mail & Guardian, 2 Aug. 2020. https://mg.co.za/opinion/2020-08-02-the-language-of-afrikaans-is-not-the-problem/)

“Ek het ook al probeer diagnoseer waarom Suid-Afrikaners so slaafs is vir Engelstaligheid. Die regerende party het beslis ’n kragtige historiese verbintenis met Engels. Die vroegste stigterslede van die ANC was die alumni van ’n Engelstalige koloniale opvoedingstelsel, veral die Anglikaanse en ander sendinggemeenskappe. Hulle het Engels, heel ironies, as gunstige instrument in ’n omgewing van Britse imperiale kolonialisme en groeiende geïnstitusionaliseerde rassediskriminasie beskou. Hierdie ou verbintenis met Engels, wat boonop die nemesis van die vroeë Afrikanernasionalisme was, het beslis ook vir ANC-lede in ballingskap ’n sekere problematiese “status” in die oë van Engelssprekende weldoeners en mede-aktiviste in Brittanje en elders gegee. Die houding dat ’n swart Afrikaan wat goed met die koloniale taal kan omgaan, ’n “opgevoede” of “beskaafde” individu is, is tot die wortel toe besmet met koloniale rassisme, ’n feit wat verskeie van die ou amaRespectables en hul nadoeners soos die jintelman Thabo Mbeki (en sekerlik Panyaza Lesufi) klaarblyklik ontgaan het. …

Om Engels as meerderwaardig te ag “vir werksdoeleindes” word blitsvinnig ’n domino wat omslaan op tersiêre onderrig, hoërskoolonderwys, laerskole, voorskooltjies. Gemeenskapskoerante, soos die eens tweetalige Laevelder/Lowvelder uit my tuisstreek, word deur Afrikaanssprekende joernaliste se toedoen feitlik geheel en al verengels. Afrikaans is nou net af en toe goed genoeg vir enkele klessefaaids en die sportblaaie. Jong Afrikaanse dokters weet nie meer wat om jou diagnose in Afrikaans te noem nie. Prokureurs in die oorwegend Afrikaanse Wes-Kaap kan nie eens meer ’n aansoek op landdroshofvlak, die mees basiese forum van geregtigheid, in Afrikaans bring nie.

Ons word stadig maar seker ’n buitepos van koloniale Engelstalige hegemonie, wat self ’n toeval van die geskiedenis is. ’n Toeval wat Suid-Afrikaners met selfvertroue in ons moedertale moet teenstaan…

Ons is regtig ons eie grootste vyand, want as Afrikaanssprekendes is ons deel van die stilswyende kabaal wat die klein jakkalsies toelaat om ons taalwingerd stukkie vir stukkie te verwoes. Afrikaanstaligheid gaan waarskynlik nie veld verloor deur dramatiese, drakoniese regerings of wette nie; dit gebeur eerder deur hierdie klein treetjies agteruit, om die metafoor by Waldimar Pelser van Rapport te leen.” (Van Dyk, F.R. 2020. Die klein jakkalsies wat die wingerd vreet: Hoe Engelse taalhegemonie stil-stil insluip. Geplaas 13 Aug. 2020. https://www.litnet.co.za/die-klein-jakkalsies-wat-die-wingerd-vreet-hoe-engelse-taalhegemonie-stil-stil-insluip/)

Aanvullende bronne

Alkema 2011. Verswakking in staatsonderwys noodsaak eie alternatiewe.

Bailey, A. 2016. “Die rol van die burgerlike gemeenskap betreffende Suid-Afrikaanse taalbeleide.”

Barnard, M. 2015a. Drie tale nou ’n vereiste in departement: Engels, Pedi en Zoeloe gekies.

Beukman 2017a. So dit is dan Pukke en Maties vir Afrikaans …, bl. 12.

Bornman, E. 2018. Afrikaans op universiteit verongeluk nie nasiebou nie!

Breda 2017. Die verdwyning van Afrikaans oppie Cape Flats.

Brink, E. 2016. Universiteitschaos: Afrikaans net ŉ dwaalspoor.

Buys, F. & D. Hermann 2017. Vat jou goed en bou! Twintig jaar van Solidariteit.

Calitz, F. 2018. Ek is moeg vir aanslag op taal en verlede.

Carstens, S. 2014j. Solidariteit, DKD skik oor Afrikaans, bl. 4.

Carstens, S. 2015e. Afrikaans? Skuus, g’n hulp, bl. 4.

Carstens, W.A.M. 2006a. Die breë Afrikaanse debat (1994-2005): enkele temas en inisiatiewe, bl. 12-15.

Carstens, W.A.M. 2006b. Praktiese meertaligheid in Suid-Afrika – feit of fiksie?, bl. 4-6.

Carstens, W.A.M. 2017b. Ons durf nie ophou praat oor Afrikaans.

Carstens, WA.M. 2017c. Só kwyn taal se hoë funksies weg, bl. 16.

Cloete, F. 2017. Oor Afrikaans op Stellenbosch.

Colditz 2016b. Die groter prentjie oor stand van skole.

Colditz, P. 2018a. Dis nie ŉ taalkwessie, bl. 7.

Colditz, P. 2018b. Education problems: Are Afrikaans schools to blame?

Combrink & Burger 1995. Brandpunte vir Afrikaans, bl. 7.

Davids, K. 2015a. Parallelmedium ‘dalk meer skole se voorland’.

Davids, K. 2015b. UV-besluit is ‘uitklophou vir Afrikaans’.

Davids, K. 2017a. Amptelike tale nie in VS-beleid genoem.

Davids, K. 2017b. Taalbeleid sal SAPD se diens belemmer, sê kenner.

Davids, K. 2017c. Noord-Kaapse polisie mag weer in Afrikaans werk.

De Klerk, N. 2015a. Jy kry nie dié studiebeurs as jy Afrikaans is, bl. 10.

De Klerk, N. 2015c. ‘Afrikaans nie benadeelde taal, kry nie voorkeur vir onderwysbeurse’.

De Vries, A. 2015. Hoekom is regering teen ŉ nierassige taal soos Afrikaans?, bl. 5.

Du Plessis, E. & P. Marais 2017. Versoening tussen leerders: Is parallelmediumskole die antwoord op die rassismeprobleem?, bl. 614-626.

Du Plessis, L.T. 2003. Taalbeleid aan universiteite in Suid-Afrika, bl. 58-82.

Du Plessis, L.T. 2016. Engels is gŉ wonderkuur, bl. 19.

Du Plessis, T. 2015g. Moord op Afrikaans kan nooit reg wees, bl. 6.

Du Plessis, T. 2017a. Afrikaanse skole: Koel koppe in 2018 nodig, bl. 6.

Du Plooy, H. 2016. Hoe belangrik is Afrikaans in die huidige Suid-Afrika?

Du Preez, M. 2015d. Om brood alkant te botter.

Du Toit, E. 2017c. Uitspraak oor UV se taal ‘kan Tuks ook raak’, bl. 5.

Du Toit, P. 2015d. Panyaza Lesufi se dwase aanslag op Afrikaans.

Eloff, T. 2014d. “Die uitdagings vir Afrikaans in die hoër onderwys.”

Eloff, T. 2016b. “Die Universiteitswese in Suid-Afrika: ‘n toekomsperspektief vir Afrikaanse instellings.”

Engelbrecht, A. e.a. 2016. As universiteite verengels, hoe gemaak met opvoedkundestudente wat by Afrikaanse skole gaan skoolhou?

Felix 2016a. Herrie oor Hansard nie meer in Afrikaans, Xhosa gaan wees, bl. 6.

Felix 2016b. Universiteite: ‘Taal benodig wat ons almal verenig’, bl. 2.

Fengu 2017b. Engels is taal vir topposte, sê swart ouers, bl. 8.

Fitzpatrick 2015a. Afrikaanse skole se toekoms in die weegskaal: ‘Hartseer dat ons om die bos gelei is’.

Froneman, J. (Johan) 2018. ‘Karikatuur van die Afrikaner’, bl. 7.

Giliomee 2010c. ‘n Nekslag vir Afrikaans.

Giliomee 2017a. Gee Afrikaans staanplek.

Goosen 2016a. FAK oor Afrikaans as universiteitstaal.

Greyling, J. 2017a. Engels in hof: ‘Herroep jou besluit, Mogoeng’, bl. 5.

Hambidge 2015c. Die hoë prys as Afrikaans knak.

Hartseer Skoolhoof 2016. Afrikaanse skole in Bfn se morele dilemma.

Heunis, J.C. 2017b. KKNK 2017: Toespraak deur Jan Heunis.

Human, R. 2016. Afrikaanse skole ‘pla Lesufi ook’, bl. 6.

Jacobs, D. 2018. Dis waarom EFF Afrikaans teiken, bl. 24.

Jansen van Rensburg 2015a. Ruimteagenskap ‘boer agteruit’ met Afrikaans-besluit, bl. 6.

Janse van Rensburg, A. 2016s. ‘Afrikaans op US-kampus is soos sterwende perd’, bl. 23.

Janse van Rensburg, A. 2016cc. Kaapse laerskool wys Afrikaans die deur.

Janse van Rensburg, A. 2016ee. Kaapse laerskool bly Afrikaans.

Jansen, J. 2017. ‘Hoekom nóú aan Afrikaans karring?’

Jansen van Rensburg, L. 2015e. ‘Afrikaans kry ’n skop in die tande’.

Kadalie 2016c. Lank leef Afrikaans!

Kemp 2017. Solidariteit vat N-Kaapse polisie hof toe oor taalverbod.

Klopper, C. 2017. Lesufi se ‘ommeswaai’, bl. 17.

Kriel, K. 2016d. ŉ Misbrukte mite, bl. 9.

Kruger, H. 2017g. Stap-vir-stap: Doen só aansoek vir Gautengse skole.

Kruger, J. (Jackie) 2015. Munisipale raadslid mag nie Afrikaans praat op OVK-vergadering nie.

Kruger, J. 2017. Beswaardes beoog gesprek oor net Engels in howe.

Küsel 2016. Skool besluit om Afrikaans te skrap: ondersoek kom.

Lambrechts, J.V.N. 2016b. Dolk in die rug vir Afrikaans.

Le Cordeur, M.L.A. 2016b. Waarheen nou oor taal?

Le Roux, A. 2016a. Verkluister in ‘n virtuele tuisland, bl. 13.

Loots, S. 2016c. Afrikaanse skole by die kruispad, bl. 6.

Lourens, C. 2017. Grondwetlike krisis oor Engels as hoftaal, bl. 4-5.

Louw, J. 2016. Moedertaal in die spieël.

Madonsela 2017. Skole steeds nie ŉ prioriteit, bl. 7.

Mageza 2016a. Absa se kliënte kan nie meer taal kies, bl. 12.

Mailovich, C. 2014. ‘50/50’ ná 30 jaar grootliks in Engels, bl. 1.

Mailovich, C. 2015b. 124 skole dalk omvorm. 22 Afrikaanses kan parallelmedium word, bl. 5.

Malan, K. 2015.b. ‘Regstelling’ – rookskerm vir konfiskering?

Nienaber, M. 2017e. ‘Kwaai slag vir inheemse tale’, bl. 15.

Manyana 2016a. Afrikaans word onderdruk, sê FW, bl. 5.

Manyana 2016b. Meyerspark skrap in 2017 Afrikaans.

Marais, A. 2015d. ‘Druk op taal is groot’, bl. 6.

Mulder, P. 2015b. Goeie onderwys haalbaar sonder aanslag op Afrikaanse skole, bl. 8.

Nel, C-A. 2015h. Taakspan bekyk Afrikaanse skole, bl. 5.

Nel, C-A. 2015j. Ouers wat dink Afrikaans is bo ander tale verhewe, is verkeerd – onderwys-LUR Panyaza Lesufi.

Nel, C-A. 2015k. LUR oor taal: Afrikaanse skole ‘nie verhewe bo ander’, bl. 1.

Nel, C-A. 2015m. LUR wil skole gou dwing oor taal, bl. 1.

Nel, C-A. 2015z. ‘Dié skole nie in visier’, bl. 4.

Nel, C-A. 2015bb. 2 groepe hof toe oor Lesufi, bl. 6.

Nel, C-A. 2016u. Enkelmediumskole. Húlle sal geteiken word, bl. 2.

Nel, C-A. 2017a. ‘Leer eers in Afrikaans, en jy kom verder …’

Pratt 2017. Hoftaal: Afrikaans gaan só sy ampstatus verloor, bl. 12.

Prince, L. 2015g. Afrikaans moet op sy plek gesit word – Juju, bl. 1.

Prince, L. 2015j. LUR waarsku Afrikaanse skole, bl. 1.

Redakteur Beeld 2015i. Sit Malema op sy plek oor Afrikaans, bl. 8.

Redakteur Beeld 2015l. LUR kan nie Afrikaanse skole die skuld gee, bl. 30.

Redakteur Rapport 2016b. Taal speel rol in swak matriek, bl. 2.

Redakteur Volksblad 2016b. Volksblad sê: Stel Sesotho in as vertrekpunt in Afrikaanse skole.

Rooi, J. 2016c. Afrikaanse skole dalk in die gedrang, bl. 8.

Rossouw, D. 2017a. Dís D-dag vir Afrikaans, bl. 15.

Scholtz, L. 2017i. Wie is almal die Eerste Mense?

Sieberhagen, C. 2016i. Lesufi wil almal laat saamsing. ‘Geen nuwe swart gevaar’, bl. 2.

Sieberhagen, C. 2016j. Te min Afrikaanse leerlinge? ‘Maak plek vir Engels’.

Smith, C. 2015e. Gaan 90-jarige Afrikaans ooit 100 kan haal?

Smith, C. 2016a. Is 2016 die begin van die einde van Afrikaans as akademiese taal?, bl. 13.

Smith, D. 2017. ‘Krisis in Afrikaanse onderwys groei’.

Spies, W. 2016a. Universiteite in gyselaarskap, bl. 24.

Steenkamp, C. 2017a. Die debat oor Afrikaans aan die US is verby.

Steenkamp, C. 2017b. Nét Engels is so outyds, bl. 11.

Steenkamp, C. & J. Oosthuizen 2017. Waarheen met Afrikaans?

Steyn, J.C. 2017d. Dekolonisering orals. Behalwe Engels, net nie Engels nie?, bl. 12-13.

Steyn, P. 2015a. ‘Dis ongrondwetlik, absurd’.Woede oor dié gr. 6-wiskundehandboek net in Engels is, bl. 14.

Strydom, I. 2016. Hoe lyk die toekoms van Afrikaans in 2016?

Swanepoel, E. 2015. ‘Lesufi gebruik sy mag soos ŉ wapen’, bl. 4.

Swanepoel, E. 2016k. ‘Ouers, belê in dié skole’.

Van Coller 2017a. Is dit nou die doodsklok vir inheemse tale?

Van der Walt & Wolhuter 2016. Eerste taal as onderrigmedium in hoër onderwys: ŉ Internasionale perspektief, bl. 1016-1033.

Van der Westhuizen, G. 2017k. Is daar nie belangriker dinge as die taalstryd nie?

Van Rensburg, F.I.J. e.a. 2001. Taalverskuiwing sedert 1994. Die prosesse van bevoorregting, ontmagtiging en verwaarlosing.

Van Wyk, C. 2016a. Vrae en antwoorde oor Afrikaans se plek op SA kampusse.

Van Wyk, D. 2018a. Afrikaanse onderwys onder beleg.

Van Wyk, D. 2018b. Onderwys depolitiseer? Praat is die beste geweer, bl. 5.

Van Wyk, D. & N. Meyer 2016. Onderhoud: Afrikaans in skole?

Versluis 2017. Tuks-taal: Solidariteit, AfriForum kan nie appelleer, bl. 1.

Versluis & Otto 2017. LUR druk Afr. Skole. Hulle móét Engelse leerlinge inneem, bl. 1.

Viljoen C. 2015a. Afrikaans is reeds toegerus as ‘ruimtetaal’, bl. 7.

Viljoen, G. 2016. ‘Afrikaans blom in dubbelmedium-skool in VS’.

Visagie, A. 2017. ŉ Visie vir Afrikaans.

Wiechers, M. 2016a. Quo Vadis Suid-Afrikaanse universiteite?

Wiechers, M. 2016b. Afrikaans: Van hofsake tot vennootskappe.

Chirume 2018. Afrikaans-speaking parents threaten to close Eastern Cape school.

De Kadt 2006. Language development in South Africa – past and present, bl. 40-56.

Friedman, B. 2016. Stellies University to revise language policy, fears that Afrikaans will be lost.

Gqirana 2016b. English given equal status at Stellenbosch, made primary language of instruction at University of Pretoria.

Gazzola & Wickström (eds.). 2017. The Economics of Language Policy.

Grut 2004. Afrikaans under threat, bl. 6-7.

Juan & Visser 2017. When it comes to school science, language can determine success.

Johnson, R.W. 2011. South Africa’s Brave New World: The Beloved Country Since the End of Apartheid. A history since 1994. (Hoofstuk 10.)

Kane-Berman 2018. All animals are equal, except the Afrikaans ones.

Kaschula & Maseko 2014. The intellectualisation of African languages, multilingualism and education: A research-based approach, bl. 8-35.

Kunju & Van Heerden 2017. “All African languages can be used as academic languages”.

Liebenberg, S. & A.J. van der Walt 2015. Why Afrikaans doesn’t qualify for special treatment at universities.

Maimane 2015. Afrikaans is no longer the language of the oppressor.

Masondo 2015a. Lesufi: Afrikaans schools use language to create ‘enclaves’.

Olivier, J.A.K. 2014c. Compulsory African languages in tertiary education: prejudices from news website commentary, bl. 483-498.

Pienaar, H. 2015b. SA’s own Tower of Babel misguided.

Pienaar, H. 2017b. If the University of Cape Town wants to decolonise, it has to become Afrikaans.

Polity 2017. English will be only language of record in courts – Mogoeng.

Rougoor 2015. Mamogethi Phakeng: ‘Language is political’.

SAVI 2017. “SAPS English-only directive in the Northern Cape is wrong in so many ways.”

Schroeder 2017. Court dismisses application to overturn Stellenbosch University’s new language policy.

Balfour, R. 2019. English monolingualism gains the upper hand. Mail & Guardian, 26 Junie 2019. https://mg.co.za/article/2019-06-26-00-english-monolingualism-gains-the-upper-hand?sfns=mo

De Vries, A.; R.H. Kascula & Z. Docrat 2020. Why using just one language in South Africa’s courts is a problem, Geplaas 15 April 2020. https://theconversation.com/why-using-just-one-language-in-south-africas-courts-is-a-problem-134911

Eloff, T. 2019. Does Mr Lesufi a pass?. Geplaas 24 Junie 2019.[2]

Kotzé, E.F. 2018. The decision to declare English as the only language of record in court in South Africa: a reaction. Geplaas 3 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/the-decision-to-declare-english-as-the-only-language-of-record-in-court-in-south-africa-a-reaction/

Madadzhe, R.N. 2019. Using African languages at universities in South Africa: The struggle continues. In Stellenbosch Papers in Linguistics 58 (2019): 205-218.

Makhanya, T. & S. Zibane 2020. Students’ Voices on How Indigenous Languages Are Disfavoured in South African Higher Education. Language Matters, 51 (1): 22-37. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10228195.2020.1711533

Maphanga, C. 2019. ‘I don’t hate Afrikaans’ – Panyaza Lesufi. Geplaas 14 Junie 2019. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/i-dont-hate-afrikaans-panyaza-lesufi-20190614 [3]

Maphanga, C. 2019. Language still a bone of contention in the debate about education in SA. Geplaas 3 Julie 2019. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/language-still-a-bone-of-contention-in-the-debate-about-education-in-sa-20190703

Menzelwa, Z. 2018. Bhisho opens arms to mother tongues. Dispatch Live, 22 Mei 2018. https://www.dispatchlive.co.za/news/2018-05-22-bhisho-opens-arms-to-mother-tongues/

Mohohlwane, N. 2020. Policy options to crack the mother tongue versus English riddle in South African schools. Geplaas 26 Julie 2020. https://theconversation.com/policy-options-to-crack-the-mother-tongue-versus-english-riddle-in-south-african-schools-142396

News24 2019. Their fears are my fears – Lesufi on critics, education and language. Geplaas 4 Julie 2019. https://www.polity.org.za/article/their-fears-are-my-fears-lesufi-on-critics-education-and-language-2019-07-04

Olivier, B. 2019. Panayza Lesufi displays his lack of understanding of what a language is all about. Geplaas 26 Sept. 2019. https://thoughtleader.co.za/bertolivier/2019/09/26/panayza-lesufi-displays-his-lack-of-understanding-of-what-a-language-is-all-about/

Rudwick, S. 2018. Language, Africanisation, and Identity Politics at a South African University, Journal of Language, Identity & Education, DOI: 10.1080/15348458.2018.1460207.

SANBS 2019. Dear SANBS donor. Potchefstroom Herald, 11 Julie 2019, bl. 6. (Oor waarom SA Nasionale Bloeddiens Engels as taal van kommunikasie gebruik.)

Beukman, B. 2019. Lesufi se ‘klein basie’-mitologie. Beeld. 18 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/lesufi-se-klein-basie-mitologie-20190618

Buys, M. 2018. ‘n Slinkse plan vir verkryging van mag. Rapport Weekliks, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-slinkse-plan-vir-verkryging-van-mag-20180422

Cilliers, S. 2019. Skoolaansoeke. Nuwe twis oor taal, toelating. Beeld, 29 April 2019, bl. 1.

Comestor, J. 2019. Afrikaans: drie werklikhede. Geplaas 19 Maart 2019. https://www.litnet.co.za/afrikaans-drie-werklikhede/

Dhludhlu, R. 2019. Lesufi sê hy wil nie ‘n ‘gogga’ van Afrikaans maak. Geplaas 25 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/kyk-lesufi-se-hy-wil-nie-n-gogga-van-afrikaans-maak-20190125

Du Plessis, C. 2018. ‘ANC wil moedertale op skool vertrap’. Die Burger, 6 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/anc-wil-moedertale-op-skool-vertrap-20180705

Du Plessis, H. 2019. Die ANC se nuwe tuislande. Geplaas 2 Julie 2019. https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/die-anc-se-nuwe-tuislande/?sfns=mo [4]

Eloff, T. 2018. Taal-telkaart getakseer. By, Beeld, 29 Des. 2018, bl. 18.

Essop, P. 2019. Al hoe minder Afrikaansmedium-skole. Geplaas 8 Oktober 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/al-hoe-minder-afrikaanse-enkelmedium-skole-20191008

Eybers, J. 2019. Kenners waarsku Cyril in ope brief oor taal in skole. Rapport, 16 Junie 2019, bl. 5. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/skole-se-taalbeleid-lei-tot-ongelyke-uitkomste-in-sa-20190615

Fick, R. 2019. Afrikaans se nuwe pad. By, Beeld, 6 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaans-se-nuwe-pad-20190403

Heugh, K. 2019. SA taalplan misluk. Beeld, 19 Junie 2019, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/sa-taalplan-misluk-20190618

Hoe Pateties, Kaapstad 2019. Kaapstad maak alles Engels. Die Burger, 29 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/kaapstad-maak-alles-eng-engels-20190728

Jan, Bloemfontein 2019. Departement diskrimineer teen Afrikaanses. Volksblad, 14 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/departement-diskrimineer-teen-afrikaanses-20190712 (Die gebruik van Engels as primêre taal deur die Departement Kuns en Kultuur in die Vrystaat)

Kemp, C. 2019. Regsraad se besluit oor Afrikaans ‘eensydig – VRA. Geplaas 3 April 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/regsraad-se-besluit-oor-afrikaans-eensydig-vra-20190402

Keppler, V. 2019. Steek uit in Eersterust, Lesufi! Vrye Weekblad, 19 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-19-steek-uit-in-eersterust-lesufi/

Kruger, H. 2018. Kies naaste skool ondanks taal – Lesufi. Geplaas 12 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/kies-naaste-skool-ondanks-taal-lesufi-20180412

Kruger, H. 2018. Geen taalbeleid vir aansoeke resep vir chaos by skole. Beeld, 13 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/geen-taalbeleid-vir-aansoeke-resep-vir-chaos-by-skole-20180412

Kruger, H. 2018. Lesufi se taalkwessie nie ongrondwetlik. Geplaas 18 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/lesufi-se-taalkwessie-nie-ongrondwetlik-20180418

Kruger, H. 2018. ‘Alle skole moet na taalbeleid kyk’. Geplaas 24 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/alle-skole-moet-na-taalbeleid-kyk-20180424

Küsel, A. 2019. Kommer oor taal, skooltoelating in Gauteng. Geplaas 29 April 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/kommer-oor-taal-skooltoelating-in-gauteng-20190429

Küsel. A. 2019. Skooltoelating in Gauteng. Reëls neem moedertaal nie in ag nie. Beeld, 30 April 2019, bl. 4.

Küsel, A. 2019. Toestroming na skole. ‘Afrikaanses onder druk oor gehalte’. Beeld, 12 Junie 2019, bl. 5. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-skole-onder-druk-oor-goeie-onderrig-20190611

La Vita, M. 2018. Afrikaans” “Ons word met ’n sambok geslaan”. Geplaas 2 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-ons-word-met-n-sambok-geslaan-20180402

Lesufi, P. 2019. Ek haat nie Afrikaans, skryf Panyaza Lesufi. Beeld, 8 Junie 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ek-haat-nie-afrikaans-skryf-panyaza-lesufi-20190607-2

Malan, A. 2018. SAPD adverteer net in Engels. Geplaas 21 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/sapd-adverteer-net-in-engels-20180220

Maroela Redaksie 2019. Wes-Kaapse Bloeddiens by Afrikaans. Geplaas 2 Aug. 2019. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/wes-kaapse-bloeddiens-bly-afrikaans/

McLachlan, T. 2019. ANC doen bloedweinig vir dié tale. Beeld, 28 Maart 20198, bl. 16. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/anc-doen-bloedweinig-vir-die-tale-20190327

Meyer, W. 2020. DA, VF+ kap Cosas oor Afrikaans in vraestelle. Geplaas 20 Aug. 2002. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/da-vf-kap-cosas-oor-afrikaans-in-vraestelle-20200820

Otto, B. 2019. Engels in skole sal rasherries vermy. Rapport Weekliks, 27 Jan. 2019, bl. 10.

Phakeng, M. 2019. Engels knou wiskunde. Rapport Weekliks, 23 Junie 2019, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/engels-knou-wiskunde-20190621

Pienaar, H. 2019. Afrikaans: Hoe om die Laakbare Lesufi hok te slaan. Geplaas Junie 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-05-24-taal-en-identiteit-hoe-om-die-angel-van-die-laakbare-lesufis-van-die-lewe-te-trek/

Raath, P. 2019. Lesufi se ideaal kan net só werk. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/lesufi-se-ideaal-kan-net-so-werk-20190621

Rademeyer, A. 2018. Afrikaanse onderwys is die lewenstroom van die taal. Geplaas 21 Junie 2018. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/afrikaanse-onderwys-is-die-lewenstroom-van-die-taal/

Roodt, M. 2018. Regeringsteun vir Afrikaanse skole nodig. Geplaas 27 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/regeringsteun-vir-afrikaanse-skole-nodig-20180626

Rooi, J. 2019. Moedertaalonderrig: ‘Ons wil dit dalk uitbrei.’ Rapport Weekliks, 7 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kruisverhoor-moedertaalonderrig-ons-wil-dit-dalk-uitbrei-20190707

Sezoe, W. 2020. Hoekom word Afrikaans nog so gehaat? Geplaas 1 April 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/hoekom-word-afrikaans-nog-so-gehaat-20200401

Slatter, L. 2019. Afrikaans as regstaal het in howe en opleiding sy laaste asem uitgeblaas. Rapport, 10 Maart 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/afrikaans-as-regstaal-het-in-howe-en-opleiding-sy-laaste-asem-uitgeblaas-20190309

Van der Walt, A. 2019. ‘English please’, sê AWB glo. Geplaas 20 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/english-please-se-die-awb-glo-20190319

Van Dyk, F.R. 2020. Die klein jakkalsies wat die wingerd vreet: Hoe Engelse taalhegemonie stil-stil insluip. Geplaas 13 Aug. 2020. https://www.litnet.co.za/die-klein-jakkalsies-wat-die-wingerd-vreet-hoe-engelse-taalhegemonie-stil-stil-insluip/

Van Eeden, J. 2018. Taal beïnvloed billike verhoor. By, Beeld, 23 Junie 2018, bl. 20. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/taal-beinvloed-billike-verhoor-20180622

Van Zyl, A. 20-19. Eskom-bestuurder weier dat kliënt Afrikaans praat. Geplaas 15 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/eskom-bestuurder-weier-dat-klient-afrikaans-praat-20190314#loggedin

Viljoen, J. 1998. Afrikaans en taalpolitiek op skool. Ongepubliseerde M.A.-verhandeling, Stellenbosch: Universiteit van Stellenbosch.

HOëRSKOOL OVERVAAL

Beukman, B. 2018. Angie leer toe vir Lesufi ‘n les. Beeld, 24 Jan. 2018, bl. 24.

Buys, M. 2018. ‘n Slinkse plan vir verkryging van mag. Rapport Weekliks, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-slinkse-plan-vir-verkryging-van-mag-20180422

Du Plessis, C. & E. Gregan 2018. Overvaal ‘n ‘klein wen’ vir Afrikaans. Geplaas 27 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/tot-dan-sal-druk-op-afrikaanse-skole-toeneem-20180727

Du Plessis, L.T. 2018. Koerde, Belge en dowes seker ook rassiste. Volksblad, 30 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/koerde-belge-en-dowes-seker-ook-rassiste-20180129

Erasmus, P. 2018. Rol van ras in taallandskap kan nie misken word. Volksblad, 31 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/rol-van-ras-in-taallandskap-kan-nie-misken-word-20180131

Eybers, J. 2018. Departement kies wie gaan waar skool. Rapport, 5 Aug. 2018, bl. 6.

Eybers, J. 2019. Skole se taalbeleid ‘lei tot ongelyke uikomste’ in SA. Rapport, 16 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/skole-se-taalbeleid-lei-tot-ongelyke-uitkomste-in-sa-20190615

Gregan, E. 2018. Overvaal: ‘Departement moet uit foute leer’. Geplaas 27 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-departement-moet-uit-foute-leer-20180727

Gregan, E. 2018. Overvaal: ‘Talle ander kwessies kon eerder bekyk word’. Geplaas 27 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-talle-ander-kwessies-kon-eerder-bekyk-word-20180727

Gregan, 2018. Lesufi se nuwe plan ontstel. Beeld, 8 Aug. 2018, bl. 1.

Gregan, E. 2018. Lesufi oor skoolplan. ‘Alle skole moet gelyke toegang hê.’ Beeld, 10 Aug. 2018, bl. 9

Greyling, J. 2018. Twee klagte ná ‘Boerekind’-dreigement. Beeld, 26 Jan. 2018, bl. 7.

Keppler, V. 2018. Hands off Afrikaans, say defiant pupils at FH Odendaal. Geplaas 22 Jan. 2018. https://citizen.co.za/news/south-africa/1789828/hands-off-afrikaans-say-defiant-pupils-at-fh-odendaal/

Khalane, S. & S. Cilliers 2018. Overvaal-protes: ‘Dit is Lesufi se skuld’. Geplaas 17 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-protes-lesufi-is-verantwoordelik-20180117

Khalane, S. 2018. Overvaal: ‘Verwag baie meer betogings.’ Geplaas 19 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-verwag-baie-meer-betogings-20180118

Khalane, S. 2018. Ouers bid by Overvaal. Beeld, 20 Jan. 2018, bl. 4.

Khalane, S.; S. Cilliers & L. Prince 2018. ‘Lesufi se oorlog’. Beeld, 18 Jan. 2018, bl. 1.

Krige, E. 2018. Afrikaanse skole moet dalk hof toe oor toelating. Rapport, 29 Julie 2018, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-skole-moet-dalk-hof-toe-oor-toelating-20180729

Krige, E. 2019. Lesufi die boelie. Flink, Junie 2019, bl. 6-7.

Kruger, H. 2018. Afrikaanse skool, departement baklei verder. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-skool-departement-baklei-verder-20180109

Kruger, H. 2018. Skool hof toe oor Engelse leerlinge. Geplaas 10 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-skool-hof-toe-oor-55-engelse-leerling-20180109

Kruger, H. 2018. Engelse skole in Vereeniging nié vol. Beeld, 11 Jan. 2018, bl. 10.

Kruger, H. 2018. Hoërskool Overvaal: Staat veg voort ná hof se uitspraak. Beeld, 16 Jan. 2018, bl. 1.

Kruger, H. 2018. Ouers dreig ná hof in Hoërskool Overvaal se guns beslis. Beeld, 16 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/ouers-dreig-na-hof-in-hoerskool-overvaal-se-guns-beslis-20180115

Kruger, H. 2018. ‘Bou eerder nog skole in Gauteng’. Geplaas 16 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/bou-eerder-nog-skole-in-gauteng-20180115

Kruger, H. & E. Gregan 2018. Overvaal was rég. Beeld, 27 Julie 2018, bl. 1. https://www.netwerk24.com/ZA/Beeld/staat-mag-nie-appelleer-teen-overvaal-uitspraak-20180727-2

Le Cordeur, M. 2018. Wanneer is ‘n skool vol? Geplaas 20 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/wanneer-is-n-skool-vol-20180216

Lesufi, P. 2019. Ek haat nie Afrikaans, skryf Panyaza Lesufi. Beeld, 8 Junie 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ek-haat-nie-afrikaans-skryf-panyaza-lesufi-20190607-2

Marx, J. 2018. Overvaal: Ergste drama verby. Geplaas 22 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-ergste-drama-verby-20180122

Marx, J. 2018. Protes by skool. Overvaal gesluit vir veiligheid. Beeld, 25 Jan. 2018, bl. 1.

Marx, J. & J. Greyling 2018. Dit is nou genoeg, sê Angie. Beeld, 23 Jan. 2018, bl .1.

Meyer, W. 2018. Overvaal: DA verklaar Sadou by kommissie. Geplaas 26 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-da-verkla-sadou-by-kommissie-20180126

Nel, D. 2019. Lesufi hét ‘n politieke agenda. Beeld, 11 Junie 2019. Ghttps://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/lesufi-het-n-politieke-agenda-20190610

Otto, H. 2018. Overvaal: Dis hoekom departement appelleer. Geplaa s6 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/overvaal-dis-hoekom-departement-appelleer-20180206

Pretorius, C. 2018. Onderwys in 1994 en 2018 ewe stukkend. Rapport Weekliks, 4 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/onderwys-in-1994-en-2018-ewe-stukkend-20180202#

Scholtz, L. 2018. Wraak was doel by Overvaal. Beeld, 18 Jan. 2018.

Slatter, L. 2019. ‘Ons sal klasse bou vit Engelse leerlinge.’ Rapport, 30 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/ons-sal-klasse-bou-vir-engelse-leerlinge-20190629

Smith, C. 2018. EFF-off, EFF, sê swart leerlinge oor Afrikaans. Geplaas 25 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/eff-off-eff-se-swart-leerlinge-oor-afrikaans-20180124

Sonnekus, S. 2018. Lesufi wil na hoogste hof oor Overvaal. Geplaas 30 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/lesufi-wil-na-hoogste-hof-oor-overvaal-20180130

Spies, W. 2018. Lesufi hou nie tred met hede. Beeld, 15 Jan. 2018, bl. 16.

Spies, W. 2018. Reg en praktyk bots oor taal. Beeld, 26 Julie 2018, bl. 24. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/reg-en-praktyk-bots-oor-taal-20180725

Swanepoel, E. 2018. Net 8 uit 55 wil hier wees. Rapport, 21 Jan. 2018, bl. 4.

Swanepoel, E. 2018. Overvaal: Hulle kom toe van ver. Rapport, 26 Jan. 2018, bl. 12.

Verslagspan 2018. ‘Skiet die Boer’ gesing by skool. Beeld, 19 Jan. 2018, bl. 1.

Verslagspan 2018. ‘Overvaal. Onderwys is só gesaboteer’. Beeld, 19 Jan. 2018, bl. 5.

Vos, U. 2018. Overvaal: Departement weer hof toe. Geplaas 5 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/overvaal-departement-weer-hof-toe-20180205

Devoldere, L. 2019. Engels is noodzakelijk, maar niet voldoende. De Lage Landen, geplaas 13 Des. 2019. https://www.de-lage-landen.com/article/engels-is-noodzakelijk-maar-niet-voldoende

Abdulatief, S.; X. Guzula, C. Kell, G. Lloyd, P. Makoe, C. McKinney & R. Tyler as well as 35 other affiliates. The sudden transition to English in grade 4 is a gross injustice for African language speaking children. Geplaas 9 Junie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/article/2019-06-09-the-sudden-transition-to-english-in-grade-4-is-a-gross-injustice-for-african-language-speaking-children/

Brits, K.; R. Kachula &Z Docrat 2020. Integrating languages should form part of South Africa’s xenophobia solutions. Geplaas 2 Junie 2020. https://theconversation.com/integrating-languages-should-form-part-of-south-africas-xenophobia-solutions-137526

Campbell, G. 2019. Mother tongue reading and learning is the key to literacy. Geplaas 8 Julie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/opinionista/2019-07-08-mother-tongue-reading-and-learning-is-the-key-to-literacy/

Chabalala, J. & .J. Bornman 2018. Hoërskool Overvaal can accommodate 55 English-speaking pupils, says education dept. Geplaas 5 Febr. 2018. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/hoerskool-overvaal-can-accommodate-55-english-speaking-pupils-says-education-dept-20180205

Colditz, P. 2018b. Education problems: Are Afrikaans schools to blame? Geplaas 18 Jan. 2018. https://www.news24.com/Columnists/GuestColumn/education-problems-are-afrikaans-schools-to-blame-20180118

Hickey, R. (ed.) 2018. English in Multilingual South Africa. Cambridge: Cambridge University Press.

Keppler 2018b. It is a ‘war on Afrikaans education’ in Gauteng.

Masuabi, Q. 2018. ‘Afrikaans Schools Have A Right To Be Here’ – AfriForum. Geplaas 17 Jan. 2018. http://www.huffingtonpost.co.za/2018/01/17/afrikaans-schools-have-a-right-to-be-here-afriforum_a_23335475/

Masuabi, Q. 2018. ‘Ons Gaan Hulle Moer!’ – Protesters Set To Clash At Hoërskool Overvaal. Geplaas 18 Jan. 2018. http://www.huffingtonpost.co.za/2018/01/18/ons-gaan-hulle-moer-protesters-set-to-clash-at-hoerskool-overvaal_a_23336557/

Masuabi, Q. 2018. Hoërskool Overvaal: The Heart Of Racial Tensions. Geplaas 18 Jan. 2018. http://www.huffingtonpost.co.za/2018/01/17/hoerskool-overvaal-the-heart-of-racial-tensions_a_23335870/

Masuabi, Q. 2018. SA Human Rights Commission: Discussion About Language And Education Necessary In South Africa. Geplaas 18 Jan. 2018. http://www.huffingtonpost.co.za/2018/01/18/sa-human-rights-commission-discussion-about-language-and-education-necessary-in-south-africa_a_23336730/

Masuabi. Q. 2018. Political Parties Gained ‘Mileage’ Off Hoërskool Overvaal Protests, Says School’s SGB Chair. Geplaas 28 Jan. 2018. http://www.huffingtonpost.co.za/2018/01/26/political-parties-got-mileage-out-of-hoerskool-overvaal-protests-says-schools-sgb-chair_a_23345131/

Mikanowski, J. 2018. Behemoth, bully, thief: how the English language is taking over the planet. The Guardian, 27 Julie 2018. https://www.theguardian.com/news/2018/jul/27/english-language-global-dominance

Mitchley, A. 2018. Court suggests that education department investigate director after #Overvaal ruling. Geplaas 15 Jan. 2018. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/court-suggests-that-education-department-investigate-director-after-overvaal-ruling-20180115

Mitchley, A. 2018. ConCourt dismisses Gauteng education department’s appeal in Overvaal language case. Geplaas 26 Julie 2018. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/concourt-dismisses-gauteng-education-departments-appeal-in-overvaal-language-case-20180726

Pooe, T. 2018. Op-Ed: Overvaal dispute – only our children lose. Geplaas 1 Febr. 2018. https://www.dailymaverick.co.za/article/2018-02-01-op-ed-overvaal-dispute-only-our-children-lose/

Kennisgewing van SA Nasionale Bloeddiens oor Engels as taal van kommunikasie – Julie 2019

2.1.3.1.2 Universiteite as ŉ gevallestudie

“’Dames en Here, soos ek aan die begin van die jaar aangedui het, is hierdie die laaste semester dat hierdie kursus in Afrikaans aan hierdie inrigting aangebied word. Vandag is die heel laaste klas in hierdie vak in Afrikaans. Hierdie is inderdaad ook my laaste klas in Afrikaans, hier by die UJ; waarskynlik, soos sake nou staan, my heel laaste Afrikaanse klas ooit by die UJ. As tweedejaarsgroep kan julle nog uitsien om hierdie vak in Afrikaans volgende jaar klaar te maak. Julle is die laaste groep.’ Studente het met stilte en gelatenheid gereageer. ‘Ons weet dan nie hiervan nie? Die UJ is dan ’n inrigting met vier amptelike tale en Afrikaans is een?’” (G. van der Westhuizen 2012: 17)[5]

“As Afrikaanse skrywer en iemand wat meer as 30 jaar lank Afrikaans doseer het, weet ek presies wat die huidige posisie van Afrikaans is; weet ek maar te goed hoe belangrik ŉ mens se eerste taal in die ontwikkeling van sy intellektuele en emosionele vermoëns is. Ek weet ook seker dat as die gebruik van Afrikaans op universiteitsvlak verklein, Afrikaans op alle vlakke van onderwys afgeskaal sal word; dat die Afrikaanstalige gemeenskap ongelukkig gaan wees, dat hulle in die steek gelaat sal voel, dat hulle kort daarna onder druk sal begin voel.” (H. du Plooy 2014: 7)[6]

“As Afrikaans aan al ons universiteite as wetenskapstaal verdring word – geen artikel meer daarin gepubliseer en geen lesing meer daarin gegee word nie – hoe kan dit ŉ kragtige, toereikende medium vir die skryfkuns, in die besonder die poësie, bly?” (L. Spies 2014: 17)

“Die Randse Afrikaanse Universiteit is nou die University of Johannesburg. Die Universiteit van die Witwatersrand, wat die tuiste was van C.M. van den Heever, N.P. van Wyk Louw en Ernst van Heerden, het nie meer ’n departement Afrikaans en Nederlands nie. Maar die ontstellendste is die verengelsing van die Universiteit van Wes-Kaapland, wat aanvanklik die universiteit sou wees vir bruin Afrikaanssprekendes van Mitchells Plain tot die Noordweste. … Die bittereinders wat gestreef het vir die toekoms van Afrikaans, se einde het bitter geword. “(A. Coetzee 2014)

“De ANC-regering van Jacob Zuma heeft een wurgkoord gelegd rond het Afrikaans. Op universiteitscampussen wordt strijd gevoerd tegen de taal(opleiding).” (T’Sjoen 2015a)

“We have 11 official languages and everyone should be able to speak their language at the university.” (Minister J. Radebe, aangehaal in Ngoepe 2016e)

“Die belangrikste oorweging is (…) dat die universiteit, as ŉ instansie wat die wetenskap huisves, besluite moet neem op grond van empiriese navorsing en nie op grond van aannames, vooropgestelde idees en ideologiese voorkeure nie.” (Senekal 2015: 270)

“To a large degree, and for decades now, Afrikaans-medium instruction has been sliding down a slippery slope and university institutions have done little to nurture and protect this asset.” (M. van Niekerk 2016)

“… die Suid-Afrikaanse studentegemeenskap sluit die Afrikaanssprekende student in en Afrikaans het daarin geslaag om ’n onderrigtaal van formaat te word. Menige Afrikaanssprekende student het in die internasionale arena hulle merk kon maak. Afrikaans is nie onverenigbaar met akademiese prestasie nie; die teendeel is waarskynlik meer waar.” (A. Coetzee 2016)

“Hou op om te baklei oor die taalkwessie; daar is veel belangriker dinge wat ons aandag vereis.” (Dr. Johan Rupert, Kanselier US; aangehaal in C. Viljoen 2016.)

“Geen taal kan sy volle potensiaal bereik of aanhou verwesenlik as hy kunsmatig by die hekke van die akademie gestuit word nie.” (W. Pelser 2017: 11)

“In my eerste jaar op universiteit is ek bloedneus geslaan toe ek in Engels moes klasloop…” (Aangehaal in J. Jansen 2017)

“Wie’t nou weer gehanna-hanna oor die dood van die taal? En wie’t gedink dis reg dat die akademici en besluitnemers by Afrikaanse tersiêre instellings die taal tot amper rommelstatus afgradeer? Dis húlle wat voor die boekrakke moet gaan staan. Gŉ teken van ŉ sterwensuur dáár.” (Retief-Meiring 2017)

“Ek het aan die Universiteit van die Vrystaat graad gevang in Afrikaans. Dit was nooit ‘n hindernis in my beroepslewe nie; jy leer maar die beste in jou moedertaal.” (SMS, Beeld, 12 Jan. 2018, bl. 11)

“Kinders wat in Afrikaanse skole was, presteer heel goed op universiteit, al word die klasse in Engels aangebied.” (SMS, Beeld, 12 Jan. 2018, bl. 11)

“Ek wonder of Engels eendag die enigste taal in die hemel gaan wees.” (SMS, Beeld, 12 Jan. 2018, bl. 11)

“Een taal die zijn kracht en functie heeft verloren, dient onbetreurd te verdwijnen. Een taal die alleen nog functioneert als politiek instrument sterft vanzelf af.” (Aangehaal in Glorie 2018: 5)

“Hoewel De Groot al bijna veertig jaar in het Engels publiceert en een jaar in Cambridge heeft gestudeerd, voelt zij zich in het Engels minder vrij dan in het Nederlands.’Als ik college geef in het Engels, blijf ik dichter bij de tekst op de sheets. Ik vind het lastig om nuanceringen in mijn woorden te leggen. Soms moet je iets wat je al uitgelegd hebt, in andere bewoordingen nog eens vertellen. Dat parafraseren gaat mij in het Nederlands makkelijker af; ik vind sneller synoniemen en vaste uitdrukkingen en kan beeldspraak gebruiken. Hoe zeg je in het Engels ‘met de hand op het hart’ of ‘naast je schoenen lopen’? Zulk idioom heb je meestal paraat in je moedertaal, maar niet in je tweede taal.’” (Prof Annette de Groot, hoogleraar experimentele taalpsychologie aan de Universiteit van Amsterdam – aangehaal in J.E. Grezel 2018. Slechter Nederlands door meer Engels? Taalpsychologe Annette de Groot over Engelstalig hoger onderwijs, Onze Taal, 88 (6): 14-16. )

“But the rapid increase in the use of English also has a downside as most teachers cannot keep up with the pace of learning and teaching in a new language, and therefore the quality of instruction could decrease.” (Coengracht, S. 2018. https://www.diggitmagazine.com/articles/maastricht-university-sued-being-too-international)

“This brings us to the concept of dangerous multilingualism (Kroon & Spotti, 2011) in which linguistic diversity is seen as something dangerous as it represents a potential threat to the uniformity and cohesion of educational institutions.” (Coengracht, S. 2018. https://www.diggitmagazine.com/articles/maastricht-university-sued-being-too-international)

“Hoe anders wordt internationalisering in grote onderwijsinstituten nu bekeken. Die internationalisering houdt geen rekening met de talen van de aanwezigen en is ook niet gericht op het leren van elkaars talen, waarbij meertaligheid – ‘English now, please!’ – zelfs actief wordt afgestraft. Het is verengelsing met oogkleppen op.” (H. Wolf 2018. https://www.neerlandistiek.nl/2018/10/verengelsing-is-eerder-instrument-voor-onderwijstoerisme-dan-voor-cultuuruitwisseling/)

“Op die vlak van die skep van kennis – akademiese navorsing – gaan Afrikaans die kreeftegang. Steeds minder MA-verhandelings of doktorale proefskrifte word in Afrikaans geskryf. Dieselfde geld vir die onderwys. Van die sewe universitiete wat vroeër heeltemal of gedeeltelik Afrikaans lesings gegee het (Stellenbosch, die ou RAU, Pretoria, Potchefstroom, Bloemfontein, UWK en UPE) is slegs één (die Potch-kampus van die NWU) nog Afrikaans. Die ander het almal Afrikaans afgeskaf of is in die proses om dit te doen.” (L. Scholtz 2018a. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/so-is-afrikaans-se-dood-in-pot-20180110) (Eie kursivering)

“In view of the fact that WHW article 1.3 clearly aims to foster students’ Dutch language proficiency and protect the position of Dutch in general, all-English instruction also adversely affects educational quality because it results in the opposite: a declining Dutch language proficiency in students enrolled on such programmes and the gradual disappearance of Dutch as a scientific and cultural language.

Let there be no mistake. The opponents of anglicisation of higher education in the Netherlands do not object to the prominent presence of English in education next to Dutch. Many would even welcome the balanced presence of Dutch and English on truly bilingual programmes.

What they instead oppose is the complete replacement of Dutch by English, as happens on all-English programmes. It is by offering these programmes on such a large scale that Dutch universities have built a Trojan horse that is now defeating them within their own walls.” (De Groot, A. 2019. The English Trojan horse destroying Dutch universities. Geplaas 25 Jan. 2019. https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20190121062548730)

“Blade Nzimande, minister van hoër onderwys, het in reaksie op ‘n vraag van die VF Plus in die parlement gesê Suid-Afrikaanse universiteite ‘het wegbeweeg van Afrikaans as onderrigtaal’. ‘Dit is in ooreenstemming met die grondwet.’” News 24. (NetNuus, Vrydag 12 Oktober 2019)

“Wanneer de eigen taal niet meer gebruikt wordt voor wetenschappelijke conceptualisering, handboeken en terminologie, verliest ze een functie. Functieverlies is prestigeverlies.” (Devoldere, L. 2019. Engels is noodzakelijk, maar niet voldoende. De Lage Landen, geplaas 13 Des. 2019. https://www.de-lage-landen.com/article/engels-is-noodzakelijk-maar-niet-voldoende)

——————————————–

Teks van die bedankingstoespraak deur mnr. Jannie van der Westhuizen, voormalige Raadslid van die US, op 22 Junie 2016:

“Ek het gedurende die afgelope 7 jaar my onvermoeid beywer vir die behoud van Afrikaans aan die US. Daardie poging het ingesluit die daarstel van ‘n inklusiewe en toeganklike universiteit, waar Afrikaans en Engels gelykwaardige status het – iets wat meer as geregverdig in die Wes-Kaap is, waar drie universiteite reeds in Engels onderrig. Nou staan ons by die punt waar Engels die verstektaal aan die US geword het, met beperkte aanvullende gebruik van Afrikaans.

Deur die verwerping van die mosie, dat Afrikaans en Engels gelykwaardige status aan die US het, het die Raad noodwendig Afrikaans tot mindere taal uitrangeer. Deur die aanvaarding van die Taalbeleid vandag in sy huidige vorm, het die US sy rug funksioneel gesproke op Afrikaans, Afrikaanssprekendes, en Afrikaanse onderwys gekeer. Die toekoms sal dit bevestig. Afrikaanssprekendes se regte word ondergeskik gestel aan die van ander. Die feit dat Engels ook vir sommige ‘n taal van uitsluiting is, word geïgnoreer.

Die US het ‘n selferkende en bewese rekord dat hy ‘n onvermoë het om sy eie Taalbeleid ten uitvoer te bring. Gegewe daardie agtergrond, bied hierdie taalbeleid, waar die gebruik van Afrikaans deur woorde soos “redelikerwys uitvoerbaar” beskerm moet word, weinig hoop dat dit sal gebeur. Die beleid bied geen versekering dat die onderneming om die Afrikaanse aanbod in plek te hou, en verder uit te brei, sal realiseer nie.

Die feit dat optimale kennis, insig en begrip deur studie in jou moedertaal verwerf word, en dan daarna met gemak in ‘n internasionele omgewing toegepas kan word, is waarskynlik nooit oorweeg nie. Politieke gedienstigheid en vrees het oor pedagogiese werklikhede triomfeer.

Die US het die geleentheid gehad om homself te vestig as ‘n volwaardige meertalige universiteit. Die Universiteit kon ‘n voorbeeld wees van ‘n instansie waar wit, bruin en swart studente, wat verskillende tale praat, saam kan studeer, saam kan speel en saam kan ontwikkel tot waardige landsburgers. Ware meertaligheid sou ‘n enorme bate wees, wat aan die US ‘n unieke staanplek in Suid-Afrika sou gee. Hierdie geleentheid is verspeel.

Ek bly oortuig dat dit prakties haalbaar was om ‘n volwaardige meertalige universiteit daar te stel. Gegewe die implikasies vir Afrikaans wat die nuwe taalbeleid noodwendig tot gevolg sal hê, die onderliggende belediging vir Afrikaanssprekendes, die vernietigende impak van hierdie taalbeleid op Afrikaanse skole, en die uiters onverkwiklike aard van die proses om die nuwe beleid daar te stel , sal ek onttrou aan my gewete wees om langer deel van hierdie Raad te bly. Dit is vir my onmoontlik om mede-eienaarskap en mede-verantwoordelikheid vir die nuwe Taalbeleid te aanvaar.

Ek gaan in vrede – wetende ek het werklik alles probeer om die US, asook die groter gemeenskap, eerste te stel deur ‘n universiteit daar te stel wat almal dien, en wat ten volle aan die behoeftes van beide Afrikaans- en Engelssprekendes omsien. My enigste oorblywende hoop is dat die US werklik blatant eerlik met voornemende studente sal wees oor wat hulle in die praktyk kan verwag – anders sal daar net ‘n voorsetting wees van die wanvoorstelling van die onlangse jare. Die nuwe taalbeleid leen hom tot misleiding, en kontekstualiseer ‘n onakkurate voorstelling van die plek wat Afrikaans in die toekoms aan die US sal hê, ten einde die gemoed van diegene wat ‘n toekoms vir Afrikaans aan die US bepleit, te sus.

Hiermee dan my bedanking uit die Raad, waar ek een van slegs drie lede was wat deur geen belangegroep verkies was nie, maar op uitnodiging en versoek van die Raad gedien het, en vanselfsprekend dan ook as Voorsitter van die Sosiale- en Besigheidsetiekkomitee, wat in werking sal tree na afloop van hierdie vergadering vandag. Dit was ‘n voorreg om te kon dien.

My bedanking uit die Raad sal geen invloed hê op ‘n gesonde en respekvolle verhouding, en goeie buurmanskap tussen Paul Roos en die US nie. Ons bly vennote in ons diens aan die groter samelewing. Hierdie universiteit het immers sy oorsprong vanuit Paul Roos Gimnasium, waar absolute meertaligheid met groot sukses beoefen word.” “Persoonlike korrespondensie gerig aan outeurs, 22 Junie 2016.)

——————————-

www.standpunte.co.za/wp-content/uploads/2016/02/feesmustfall-south-africa.jpg

Aanvullende bronne

AfriForum Jeug 2016. Is daar plek vir Afrikaans op universiteitskampusse?

Alexander, N. 2001a. Die noodsaak van universiteite vir die oorlewing van die nie-dominante tale in Suid-Afrika, bl. 8-14.

Alkema 2011. Verswakking in staatsonderwys noodsaak eie alternatiewe.

Anker, J. 2006. Die posisie van Afrikaans aan die Universiteite vir Tegnologie 2006.

Bailey 2014. Gaafheid sal nie die taal red, bl. 7.

Bailey 2016. “Die rol van die burgerlike gemeenskap betreffende Suid-Afrikaanse taalbeleide.”

Basson, A. 2014h. Wie is Afrikaans se vyande?, bl. 2. (Onder andere oor Afrikaans aan UJ.)

Basson, A. (Alec) 2015. Engels alleen bevorder nie onderrig en leer.

Beukes, A-M. 2016a. AKA 2016: Die ekologie van Afrikaans in ’n verander(en)de landskap.

Beukman 2015. Kaal keiser en die taaldebat.

Beukman 2016c. Kontak, gesprekke en erkenning, bl. 13.

Beukman 2017a. So dit is dan Pukke en Maties vir Afrikaans …, bl. 12.

Beukman 2017b. ‘Moedertaalonderrig word geringskat’, bl. 3.

Bohmke 2015. Waar’s die Boere?, bl. 8-9.

Bornman e.a. 2013. Taalkeuses en-opinies van Afrikaanssprekende studente aan Unisa, bl. 361-376.

Bornman e.a. 2014. Houdings en opinies oor moedertaalonderrig en die keuse van ŉ universiteit: Afrikaanssprekende studente aan UNISA, bl. 596-609.

Boshoff, T. 2016. Afrikaans aan universiteite: Beantwoord dié 2 vrae, bl. 12.

Bosman, J. 2014. ŉ Ideologiese obsessie, bl. 17.

Brink, E. 2016. Universiteitschaos: Afrikaans net ŉ dwaalspoor.

Brümmer, W. 2016b. 10 vrae aan prof. Hermann Giliomee, bl. 4.

Burger, A. 2017a. ‘Volwaardige aanbod’ vir Afrikaans geëis, bl. 7.

Burger, A, 2017b. Moet nie veg nét vir Afrikaans, se prof, bl. 4.

Burger, A. & P. Malan 2016. Afrikaans nié gelyk aan Engels by US, bl. 2.

Bürger, V. 2015j. Pukke se taalbesluit was ’n ‘noodbesluit’.

Buys, F. 2015c. Afrikaans gaan oor meer as net taal.

Buys, F. 2015j. Tien redes waaroor die geveg by universiteite gaan.

Buys, F. 2015g. Akademia gaan volstoom voort.

Buys, F. 2016b. Beheer is die einddoel, bl. 13.

Calitz, F. 2018. Ek is moeg vir aanslag op taal en verlede.

Carstens, S. 2015f. PUK verdedig komende taalskuif, bl. 4.

Carstens, W.A.M. 2014b. Bestuur eerder die taal beter, bl. 12.

Carstens, W.A.M. 2015c. Taal ’n kapstok vir jeug se frustrasie, bl. 11.

Carstens, W.A.M. 2015e. Wurggreep op taal.

Carstens, W.A.M. 2016a. Afrikaans op kampusse 9.

Carstens, W.A.M. 2016d. Wees nou eerlik oor taal.

Carstens, W.A.M. 2016e. Het die doodsklok vir Afrikaans begin lui?

Cilliers, S. 2014d. Puk-pamflet: ‘Dit was dalk regses’, bl. 4.

Cilliers, S. 2014e. Pamflet teen Afrikaans ontstel NWU.

Cilliers, S. 2014g. ‘Staak vals gerugte oor Puk’, bl. 8.[7]

Cilliers, S. 2014h. ‘Afrikaanse Harvard’ kom, bl. 8.

Cilliers, S. 2014i. Puk ‘wil nie ’n Kovsies of UJ word nie’.

Coetzee, A. (Ampie) 2014. Bittereinders se einde bitter.

Coetzee, A. (André) 2016. US-taalbeleid: taalverwarring.

Coetzee, G. 2015c. Afrikaans is ál meer op sy eie.

Combrink & Burger 1995. Brandpunte vir Afrikaans, bl. 7. (Oor druk- en groeipunte in Afrikaans teen 1995.)

Conradie, E. 2015. Waarvoor is universiteite daar?

Croucamp, P. 2016a. Wit mense verstaan nie kampusgeweld.

Davids, K. 2015b. UV-besluit is ‘uitklophou vir Afrikaans’.

Dawie 2015b. Dawie sê: Laat US oop kaarte speel, bl. 10.

De Kock, J-P. 2015. Kom ons dink verder as ons neus oor taal.

De Kock, S. 2014. Akademie moet tog die maatstaf wees, bl. 19.

De Lange, C. 2014. Skrap sommer alle Afrikaans meteens, bl. 8.

De Stadler, L. 1988. Afrikaans: van die liggaam van Afrika geamputeer?, bl. 97-110.

De Stadler, L.G. & C. Swart 2016. ‘In English’, asseblief tog.

De Vries, A. 2014. Is die taalolifant nou, ná 20 jaar, sigbaar?

De Vries, A. (Annatjie) 2016. Jy kan mos nie só die taal vernietig.

De Vries, W. 2017a. Breyten Breytenbach en Andries Bezuidenhout aan die woord: “Taal is ons gedeelde verantwoordelikheid”.

Du Plessis, H. 1991. En nou, Afrikaans?, bl. 15-18.

Du Plessis, H. 1992. En nou, Afrikaans?

Du Plessis, L.T. 2003. Taalbeleid aan universiteite in Suid-Afrika, bl. 58-82.

Du Plessis, L.T. 2014. Só sê beleid oor hoër onderwys. Beswaardes se ophef verraai onkunde.

Du Plessis, L.T. 2016. Engels is gŉ wonderkuur, bl. 19.

Du Plessis, L.T. 2018c. Leefruimte vir Afrikaans.

Du Plessis, T. 2015g. Moord op Afrikaans kan nooit reg wees, bl. 6.

Du Plessis, T. 2016a. Natuurlik swyg die Afrikaanse studente.

Du Plessis, T. 2016c. Deur die smeltkroes, bl. 13.

Du Plessis, T. 2017a. Afrikaanse skole: Koel koppe in 2018 nodig, bl. 6.

Du Plooy, H. 2016. Hoe belangrik is Afrikaans in die huidige Suid-Afrika?

Du Preez, M. 2005b. Hoe val die dice regtig?, bl. 14.

Du Preez, M. 2016c. Taal baat nie by woede

Du Preez, M. 2016f. Identiteit is nie etnisiteit..

Du Toit, E. 2017c. Uitspraak oor UV se taal ‘kan Tuks ook raak’, bl. 5.

Du Toit, K. 2014. As jy jou moedertaal liefhet, werk saam, bl. 10.

Eloff, T. 2014b. Dít is onbillik, bl. 27.

Eloff, T. 2014d. “Die uitdagings vir Afrikaans in die hoër onderwys.”

Eloff, T. 2016c. Stilbly help niémand.

Eloff, T. 2016b. “Die Universiteitswese in Suid Afrika: ‘n toekomsperspektief vir Afrikaanse instellings.”

Eloff, T. 2017c. Die enigste 2 gebooie vir Afrikaans.

Engelbrecht, A. e.a. 2016. As universiteite verengels, hoe gemaak met opvoedkundestudente wat by Afrikaanse skole gaan skoolhou?

Esterhuyse, W. 2005. Rassekaart steek dolk in Afrikaans.

Felix 2015b. ‘Engels beste vir onderrig’.

Felix 2017c. Meertaligheid ‘Afrikaans se enigste kans op oorlewing’.

Fitzpatrick 2016a. Hierdie oorlog gaan nie oor Afrikaans.

Fockema 2014. Transformasie by UV ‘sny diep’.

Gericke, M. 2016b. Akademia in 2017 ‘so te sê landwyd’.

Giliomee 2014d. Die troebele toekoms van die Afrikaners en Afrikaans, bl. 571-595.

Giliomee 2016e. US-taalkwessie is ’n beskamende verhaal.

Giliomee 2017a. Gee Afrikaans staanplek.

Goosen 2014a. Wat dink Habib is diversiteit presies?, bl. 11.

Goosen 2014b. Afrikaanse universiteite en ŉ plurale demokrasie.

Goosen 2016a. FAK oor Afrikaans as universiteitstaal.

Goosen 2016c. Eentaligheid nié enigste uitweg.

Goosen 2016d. Universiteite en dekolonisasie.

Gouws, J. 2014. Nzimande se uitspraak bewys dat taalregte en -sensitiwiteite nog nie behoorlik verstaan word nie.

Grové, N. 2006c. ‘n Volhoubare plek vir Afrikaans in hoër onderwys en regeringsteun daarvoor.

Hambidge 2015c. Die hoë prys as Afrikaans knak.

Heunis, J.C. 2016f. Wraak op ŉ taal werk nie, bl. 11.

Heunis, J.C. 2016g. Universiteitswese, transformasie en dekolonisasie – Wat kan ons verwag?

Heunis, J.C. 2017b. KKNK 2017: Toespraak deur Jan Heunis.

Jansen, J. 2017. ‘Hoekom nóú aan Afrikaans karring?’

Jansen van Rensburg, L. 2015e. ‘Afrikaans kry ’n skop in die tande’.

Kadalie 2016c. Lank leef Afrikaans!

Kannemeyer, M. 2017a. Jong bruin stem moet in taaldebat gehoor word, bl. 4-5.

Kannemeyer, M. 2017b. Die ander kant: in gesprek met vier studente.

Kannemeyer, M. 2017c. Die stand van Afrikaans aan universiteite.

Kok, M. 2015c. Maak oop die wit enklaves, bl. 18.

Kruger, H. 2017d. Hoeveel tyd het Afrikaans op kampusse oor?

Kruger, H. 2017f. Universiteite se grade. Regstudie bly Afrikaans, bl. 7.

Küsel 2017d. Akademia nou amptelik as instelling geregistreer, bl. 23.

Langner, D. & D. du Plessis 2015. Taalpioniers, bl. 83-85.

La Vita 2015b. Nou weer Queen se Afrikaners …, bl. 18-19.

Le Cordeur, M.L.A. 2012c. Taal sal leef solank hy gepraat word, bl. 9.

Le Cordeur, M.L.A. 2015c. Waarheen met Afrikaans?

Le Cordeur, M.L.A. 2016b. Waarheen nou oor taal?

Le Roux, A. 2015d. Ons muf in dié klein dampkring.

Le Roux, E. 2016. Afrikaans buig dalk die knie, maar val beslis nie.

Le Roux, P. 2016. Só gaan Akademia Afrikaanse universiteitswese verseker.

Lewis, C. 2018. Kan jy in Afrikaans swot?, bl. 18-19.

Leyden 2012. Ysbere, renosters en Afrikaans: watter een pas nie?, bl. 5.

Liebenberg, S. & A.J. van der Walt 2015b. Afrikaans ‘verdien nie spesiale behandeling’, bl.??

Lombard, F. 2015. Daar steek onsin én waarheid in.

Louw, J. 2016. Moedertaal in die spieël.

Mailovich, C. 2016f. Tony Leon: ‘Die Grondwet beskerm Afrikaans’.

Mailovich, C. 2018. In defence of Afrikaans.

Malan, K. 2015.b. ‘Regstelling’ – rookskerm vir konfiskering?

McLachlan 2015b. Oor Afrikaans en die toekoms daarvan.

McLachlan 2016b. Steek eerder hand in eie boesem.

Muller, P. 1992. Die tragedie van Afrikaans, bl. 18-19.[8]

Mulder, P. 2015c. Afrikaans: gee ons ŉ plek in die taalboord.

Mulder, P. 2015d. Twaalf leuens oor Afrikaans.

Mulder, P. 2018a. Terugvegpoging nodig vir Afrikaans op universiteit, bl. 10.

Nel, C-A. 2014b. Afrikaans het woema – UP-rektor, bl. 10.

Nel, C-A. 2014g. Afrikaanse universiteite bestaan nie meer.

Nel, C-A. 2014h. Potch-rektor vaar uit oor ‘steniging’, bl. 8.

Nel, C-A. 2014z. Blade: Afrikaans as onderrigtaal het nie vooguniversiteit nodig nie.

Nel, C-A. 2014ff. ‘Niemand wen as Blade, Akademia stry’, bl. 2.

Nel, C-A. 2015l. Blade ‘nie teen Afrikaans’, bl. 4.

Nel, C-A. 2015y. Afrikaans moet hom nie isoleer, sê Zuma, bl. 4.

Nel, C-A. 2015aa. Die 8 krisisse in hoër onderwys.

Nel, C-A. 2015cc. NWU-raad kry petisies van groepe, bl. 6.

Nel, C-A. 2015ee. ‘Afrikaans nie benadeel’, bl. 8.

Nel, C-A. 2015ff. Taalbeleid by NWU ‘verander nie’.

Nel, C-A. 2016a. Universiteite in 2015: Afrikaans is veilig… vir nou.

Nel, C-A. 2016d. Wits gooi Afrikaans as hoofvak in BEd uit, bl. 7.

Nel, C-A. 2017a. ‘Leer eers in Afrikaans, en jy kom verder …’

Nel, C-A. & L. Prince 2016. ANC, ander sê Afrikaans bly, bl. 2.

Nico 2013. Trekpas vir Afrikaans is ŉ hartseerdag, bl. 10.

Niemand 2017. Taal, toegang en transformasie.

Nienaber, M. 2017d. ‘US nie verantwoordelik vir Afrikaans se lot’.

Nienaber, M. 2017e. ‘Kwaai slag vir inheemse tale’, bl. 15.

Olivier, J.A.K. 2014b. Kom join die PUK: die gebruik van Engels in honneursprogramme op ’n Afrikaanse universiteitskampus van die NWU, 610-634.

Oosthuizen, J. 2017b. Kan Afrikaans floreer as hy sy status as universiteitstaal verloor?

Oud-Matie e.a. 2014. Private universiteit dalk ’n oplossing, bl. 10.

Oud-student, Kaapstad 2015. Tolkdienste bied wel oplossing, bl. 6.

Pelser, A. 2014. Bou toekoms op prestasie, nie skuld nie.

Pelser, W. 2014c. Moenie dat inklusiwiteit diversiteit insluk nie, bl. 6.

Pelser, W. 2016b. Taalstryd durf nie ŉ geveg tot die dood wees, bl. 6.

PEN Afrikaans 2018. Internasionale Moedertaaldag: Wat is die belang van moedertaal?

Pienaar, H. 2017a. Wat Engels vir Afrikaanse mense beteken.

Prince 2014b. ‘Rassisme by universiteite bedreig demokrasie’, bl. 10.

Prince 2015a. ‘Haal ras en aggressie uit taaldebat’, bl. 11.

Prince 2015h. Zuma is skynheilig oor Afrikaans, bl. 1.

Rademeyer, A. 2013c. Fort Hare sluit Afrikaans, Xhosa by taalbeleid in.

Rademeyer, A. 2013d. ‘Afrikaners moet omsien na hulself’, bl. 3.

Rademeyer, A. 2014a. Skole verkies Engels in klas, bl. 6.

Rademeyer, A. 2014b. Groot kommer oor taalbeleid, bl. 6.

Rademeyer, A. 2014d. Gaan my kind nog in Afrikaans kan swot?

Rademeyer, A. 2015b. Afrikaanse studente by Elsenburg protesteer oor taal.

Rademeyer, A. 2015c. Groot belegging gaan in Afrikaanse opleiding gemaak word.

Redakteur Beeld 2016g. Kollig op meertaligheid nodig, bl. 2.

Redakteur Die Burger 2015d. Bou Maties nou as ’n uitnemende, meertalige bate.

Redakteur Rapport 2014. Rapport sê: Verwerp Blade se dreigemente.

Redakteur Rapp ort 2016b. Taal speel rol in swak matriek, bl. 2.

Redakteur Rapport 2016c. Stryders vir Afrikaans moenie tou opgee, bl. 2.

Retief, H. 2017c. Willa Boezak: Maak-of-breek vir Afrikaans, bl. 11.

Retief, H. 2018b. Om nié te stry vir taal is immoreel, bl. 11.

Retief-Meiring 2014. Dis nie die taal nie, dis die ‘attitude’.

Roets, E. 2014a. Wit studente ontwikkel ŉ weersin weens dubbele standaarde.[9]

Rooi 2014d. Afrikaans as vak toon plek-plek groei.

Rooi, J. 2016b. Studenteleiers wil net Engels hê.

Rossouw, D. 2017b. Onderrig in die taal nodig vir oorlewing.

Rossouw, J. 2015. Nóg ŉ geslag kan nie geoffer word.

Rossouw, J. 2016c. Weg met Afrikaans, beelde los niks op, bl. 5.

Scholtz, L. 2014w. Afrikaanses is destyds mislei, bl. 14.

Scholtz, L. 2015k. ANC buig voor altaar van koloniale onderdrukkerstaal.

Scholtz, L. 2015l. Puik wetenskap ken gŉ kultuur.

Scholtz, L. 2015n. Afrikaans: ‘Het is ons ernst!”.

Scholtz, L. 2015o. Parys-klimaat bied lesse vir Afrikaans.

Scholtz, L. 2016d. US-taalgeding is oor menseregte, bl. 18.

Scholtz, L. 2016i. Dat Afrikaans brand, is seker.

Scholtz, L. 2017a. Taalstryd is nie ’n ‘regse stryd’.

Scholtz, L. 2017i. Wie is almal die Eerste Mense?

Scholtz, L. 2018. Só is Afrikaans se dood in pot, bl. 10.

Senekal 2015. Eentaligheid, integrasie en assosiasiegerigtheid in sosiale netwerke: ŉ Literatuuroorsig, bl. 356-372.

Slippers e.a. 2009. Afrikaans se unieke posisie en uitdagings in ŉ veeltalige Suid-Afrika, bl. 132-167.

Smit, A. 2015. Vat jou goed en trek as Engels pla, bl. 10.

Smith, C. 2015s. Afrikaner, veg vir jou broers en jy sal wen.

Smith, C. 2016a. Is 2016 die begin van die einde van Afrikaans as akademiese taal?, bl. 13.

Smith, C. 2017b. ‘Skande dat US verengels.’

Smith, S. 2014. Nuwe taalbeleid by UFH open deure vir Afrikaans.

Spies, L. 2014. Afrikaans moet weer eie herwin, bl. 17.

Spies, W. 2016a. Universiteite in gyselaarskap, bl. 24.

Steenkamp, C. & J. Oosthuizen 2017. Waarheen met Afrikaans?

Steward, D. 2014d. Afrikaans is deel van SA vraagstuk.

Steward, D. 2014f. Blade Nzimande se ongrondwetlike veldtog om Afrikaans as universiteitstaal te verwyder.

Steyn, G. 2016. Laat meertaligheid by US geld, bl. 8.

Steyn, J.C. 2017b. Jan H Maraisprys 2017: Jaap Steyn se bedankingstoespraak.

Steyn, J.C. 2017d. Dekolonisering orals. Behalwe Engels, net nie Engels nie?, bl. 12-13.

Steyn, J.C. 2018. Afrikaanses só ontmagtig.

Strydom, I. 2016. Hoe lyk die toekoms van Afrikaans in 2016?

Theron, J. 2016. Persverklaring deur Johan Theron, prokureur, US-raadslid, uitgereik na Maandag 26 September 2016 se vergadering van die US Raad.

Theron, N. 2017b. ‘Is Engels nie ook taal van onderdrukker?’

Theunissen 2016. Taalbeleid in privaat hoëronderwys: Aros as gevallestudie.

Titus 2016b. US-taalbeleid: Op soek na ‘n ronde tafel.

Toerien, H. 2014g. Lord (dr) Blade Milner.

Toerien, H. 2015d. Nuwe gevegsreëls vir Afrikaans?

Toerien, H. 2016a. Is studente-onluste gekaap, met Afrikaans wat in die stof byt?

Toerien, H. 2016b. Zuma en Jansen se spook: Die dag toe die howe die taaiste grondwetoortreders in bek ruk.

Trotse Afrikaan 2014. So word Afrikaans in grond getrap.[10]

Tuks-dosent van Pretoria 2016: Afrikaanse studente kan hier studeer, bl. 12.

Van Coller 2016d. Perspektiewe op Afrikaans as ‘n taal vir universiteite, bl. 998-1015.

Van den Berg, S. 2014a. Private universiteit nodig, bl. 6.

Van den Berg, S. 2015q. ‘Behou Afrikaans as studietaal’. Nzimande wil net balans hê, bl. 13.

Van den Heever, J. 2015. Ons staan by ŉ keerpunt met Akademia.

Van der Elst 2014. Heksejag op Afrikaans duur voort: afdreiging van minister is onvanpas.

Van der Merwe, T. 2014b. Wim se woorde is verontrustend, bl. 8.

Van der Walt, A. 2015a. Hoe duur is te duur om te betaal vir taal?

Van der Walt, H. & H. Steyn 2016. Afrikaans as taal van onderrig en leer in skole en ander onderwysinstansies: “Ou” wyn in nuwe sakke, bl. 1034-1047.

Van der Westhuizen, G. 2015a. Akademici in Afrikaans.

Van der Westhuizen, G. 2015b. Omtrent taalberegtiging in hoëronderwys.

Van der Westhuizen, G. 2017j. ‘Klim uit die loopgrawe’, bl. 13.

Van Diemel 2016. Suid-Afrikaanse universiteite: Nie alles is verlore nie.

Van Dyk 2015b. Afrikaans ‘verdien wel spesiale behandeling’.

Van Huyssteen, G.B. 2016d. Universiteite se taalkwessie die ene ironie, bl. 15.

Van Niekerk, A.A. 2014b. Akademia as ‘Harvard’: Julle droom net, bl. 24.

Van Niekerk, M. 2016. Marlene van Niekerk on the Stellenbosch University language debate.

Van Wyk, C. 2016a. Vrae en antwoorde oor Afrikaans se plek op SA kampusse.

Van Wyk, C. 2016b. Moedertaalonderrig: ’n Ononderhandelbare beginselsaak.

Viljoen, C. 2006. Die staat en onderrigtaal aan universiteite 2006.

Venter, F. 2016. ANC buit Afrikaans uit, bl. 23.

Visagie, A. 2017. ŉ Visie vir Afrikaans.

Waldeck 2015a. Puk: Aparte klasse voortaan in Engels en Afrikaans.

Wiechers 2016a. Quo Vadis Suid-Afrikaanse universiteite?

Wyngaard, B. 2015c. Debat: Dié soort ‘taalgelykheid’ benadeel almal ewe veel.

Martin, W. 2014. De status van het Afrikaans in Zuid-Afrika en in die Nederlandssprekende landen, bl. 95-137.

Steyn, J.C. 2014c. Nieuwe taalstrijd in Zuid-Afrika.

T’Sjoen 2015b. ‘Studentenprotest in Zuid-Afrika: er breken boeiende maar ook bedreigende tijden aan’.

Balfour 2014. More must walk the linguistic talk at universities.

Balfour 2016. How universities can use language as a force for fundamental change.

Balfour 2017. English only at varsity is not a remedy.

Banda 2009. Critical perspectives on language planning and policy in Africa: Accounting for the notion of multilingualism, bl. 1-11.

Beukes, A-M. 2015a. Challenges for South Africa’s Medium-sized Indigenous Languages in Higher Education and Research Environments.

De Villiers, W. 2015b. What future holds for Stellenbosch University.

Docrat, Z. 2017. The role of African languages in the South African legal system: towards a transformation agenda. (M.A.) (Hoofstuk 4.)

Drummond 2016. An analysis of language policy versus practice at two South African universities, bl. 71-80.

Foley, A. 2010. Mother-tongue education in South Africa.

Gilfillan 2015. The fall of Afrikaans, and the rise of English.

Grut 2004. Afrikaans under threat, bl. 6-7.

Hultgren & Erling 2016. English has taken over academia: but the real culprit is not linguistic.

Jansen, J. 2014. Who killed Russel Botman?

Johnson, R.W. 2009. South Africa’s Brave New World: The Beloved Country Since the End of Apartheid. (Hoofstuk 10: “Dream on: The strange world of language politics in South Africa”, bl. 370-380)

Kadalie 2015. Binging on whingeing.

Kane-Berman 2015. ANC and Blade have some of our universities on the run.

Kane-Berman 2018. All animals are equal, except the Afrikaans ones.

Krog 2017. Universities should reflect multilingual South Africa.

Liebenberg, S. & A.J. van der Walt 2015. Why Afrikaans doesn’t qualify for special treatment at universities.

Louw, P.E. 2004. Anglicising Postapartheid South Africa, bl. 318-332.

Lubbe, H.J. 2004. Linguistic rights litigation, bl. 118-143.

Lubbe, H.J. 2018. The right to language in court: A language right or a communication right?

Mangcu 2014a. Ripping the veil off UCT’s whiter shades of pale, bl. 18.

McKinley 2016. Language and Power in Post-Colonial Schooling: Ideologies in Practice.

Mutasa 2015. Language policy implementation in South African universities vis-à-vis the speakers of indigenous African languages’ perception, bl. 46-59.

Ndimande-Hlongwa & Ndebele 2017. Embracing African languages as indispensible resources through the promotion of multilingualism, bl. 67-82.

Ngoepe 2016c. Afrikaners have advantage at universities – EFF student group.

Ngoepe 2016e. Govt must address language challenge at universities – Radebe.

Painter 2015a. Reclaiming Multilingualism.

Painter 2015b. Monolingualism, not Afrikaans, must fall.

Pienaar, H. 2015b. SA’s own Tower of Babel misguided.

Pilani 2015. Black students’ dissent on Afrikaans campuses is about more than just language policy.

Raborife 2016a. Afrikaans mustn’t fall, sePedi must rise – Afriforum.

Raidt 1997b. A case of David and Goliath: the changing position of Afrikaans vis-a-vis eleven official languages, bl. 215-225.

Rudwick 2017. Compulsory African language learning at a South African University: An exploration of macro- and micro dynamics.

Schroeder 2017. Court dismisses application to overturn Stellenbosch University’s new language policy.

Smith, C. 2015b. UFS considers English-only classes.

Steward, D. 2014e. Blade Nzimande’s unconstitutional campaign to eliminate Afrikaans as a university language.

Strauss 2015b. The Language Debate, bl. 30-32.

Thamm 2014a. Russel Botman’s legacy: Time for progressive voices to emerge.

Eloff, T. 2018b. Where the ConCourt went wrong on Afrikaans.

Verhoef, M.M. 2007. Language management towards diversity and unity at a recently merged South African university, bl. 257-273.

Wallmach 2017. Why translators and interpreters deserve a special day of recognition.

Weza 2016. Your language doesn’t matter.

Wyngaard, H. 2016b. Afrikaans is not the enemy on campus.

Zibi 2013. Failure to connect, bl. 6.

De Groot, A. 2019. The English Trojan horse destroying Dutch universities. Geplaas 25 Jan. 2019. https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20190121062548730

Giliomee, H. 2020. The rise and fall of Afrikaans-medium universities. In: Pieters, D. & T. Keersmaekers (eds.) 2020. Internationalisation of Universities and the National Language. Duisburg: Peter Lang. Bl. 131-153.

Harley, D. 2019. Is multilinguism the silver bullet in SA varsities, or does it in fact create elitism? Geplaas 3 Jan. 2018. https://www.parent24.com/Learn/Tertiary-education/is-multilinguism-the-silver-bullet-in-sa-varsities-or-does-it-in-fact-create-elitism-20190102

Nkosi, B. 2018. ‘Afrikaans use denies black students access.’ The Star, 13 Junie 2018. https://www.iol.co.za/the-star/news/afrikaans-use-denies-black-students-access-15451156

Webb, V.N. 2010. Afrikaans in Higher Education in South Africa. Alternation, 17(1): 355-381.

Carstens, WAM 2019. Wat hou die toekoms vir Afrikaans in? Oftewel: Hét Afrikaans nog ŉ toekoms in Suid-Afrika? WT (Tijdschrift over de geschiedenis van die Vlaamse beweging), Jg. 78, 2019(4): 360-372.

Cornelissen, C. 2019. Toetssaak oor US-taalbeleid gaan rigtinggewend wees. Geplaas 6 Aug. 2019. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/toetssaak-oor-us-taalbeleid-gaan-rigtinggewend-wees/

Du Toit, D. 2019. Gelukkig is Die Burger nog Afrikaans. Die Burger, 17 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/gelukkig-is-die-burger-nog-afrikaans-20190716

Eloff. T. 2018. Taal-telkaart getakseer. By, Beeld, 29 Des. 2018, bl. 18.

Gelyke Kanse 2018. Persvrystelling: Toetssaak oor moedertaalonderrig binnekort in die Konstitusionele Hof aangehoor. Geplaas 10 Aug. 2018. https://www.litnet.co.za/persvrystelling-toetssaak-oor-moedertaalonderrig-binnekort-in-die-konstitusionele-hof-aangehoor/

https://www.litnet.co.za/wp-content/uploads/2018/08/gelyke-kanse-650.jpg

Krige, E. 2018. Taal by Maties. ‘Nie almal Afrikaans magtig’, so alles moet in Engels. Rapport, 17 Junie 2018, bl. 8.

Küsel, A. 2020. Unisa sê hy wil Afrikataal verpligtend maak. Beeld, 5 Junie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/unisa-se-hy-wil-afrikataal-verpligtend-maak-20200604

Moll, J.C. 2018. Universiteit Stellenbosch en die onverkwiklike taalstryd. Vanaf Afrikaanse “taaltameltjie” tot volskaalse “taaloorlog” (2003-2017). Bloemfontein: Sun Media Bloemfontein.

Smith, S. 2018. Afrikaans by UFH. Talig, Julie 2018.

Van Eeden, J. 2019. ‘Ek wil Akademia se dosente en studente sien floreer.’ By, Beeld, 16 Febr. 2019, bl. 16-17.

Van Staden, P. 2018. Afrikaans: Ry ons dalk dooie perd? Geplaas 12 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-ry-ons-dalk-dooie-perd-20180111

Goossens, S. 2018. Is hoger onderwijs in het Engels ‘goed’? Geplaas 8 Julie 2018.

https://www.neerlandistiek.nl/2018/07/is-hoger-onderwijs-in-het-engels-goed/

Vir meer inligting oor Afrikaans en ander amptelike tale in ŉ demokratiese Suid-Afrika, vgl. die volgende bron:

Malan, K. 2015. Die begrip “amptelikheid” van taal in die lig van onlangse buitelandse regspraak, bl. 116-120.

Redakteur Beeld 2016g. Kollig op meertaligheid nodig, bl. 2.

Khalawan, P. 2002. Afrikaans in democratic South Africa: a survey of scholarly contributions and tendentious reporting regarding the status of Afrikaans and the other official languages of South Africa.

Webb, V.N. 2002. Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development.

Webb, V.N. 2004. African languages as media of instruction in South Africa, bl. 147-174.

Webb, V.N. 2006a. Language management in South Africa. What is going wrong?, bl. 55-70.

Webb, V.N. 2009. Multilingualism in South Africa: The challenge to below, bl. 190-204.

Webb, V.N. & L.T. du Plessis (eds.) 2006 (12de druk 2012). The politics of language in South Africa.

Die Afrikaanse gemeenskap in gesprek onder die titel: Afrikaans en sy mense – waarheen?”[11]

Beukes, A-M. 2016b. Taalgesprek is nodig, bl. 13.

Beukman 2016d. So ’n gesprek is vinnig nodig, bl. 26.

Bosman, J. 2016b. Laat ons onsself wees, bl. 21.

Buys, F. 2016c. Bouers en bevryders, bl. 25.

Carstens, W.A.M. 2016b. Olifant in die vertrek, bl. 25.

Du Plessis, T. 2016c. Deur die smeltkroes, bl. 13.

Du Plessis, T. 2016d. Wie is Afrikaanses?, bl. 11.

Du Plessis, T. 2016e. Tyd ryp vir taalstryd?, bl. 11.

Du Plessis, T. 2016f. Nóg gesprekke nodig, bl. 11.

Du Plessis, T. 2016g. Verenig diverse mense, bl. 27.

Du Plessis, T. 2016h. Spesiale verslag: Afrikaans en sy mense.

Engelbrecht, A. 2016b. Sleutel tot oorlewing, bl. 23.

Gouws, J. 2016b. Bouers en bevryders, bl. 25.

Greyling, J. 2016b. Laat ons dan onsself wees, bl. 21.

Hermann 2016b. Beskerm diversiteit, bl. 13.

Hofmeyr, S. 2016. Taal moet oppas vir harakiri, bl. 21.

Kriel, K. 2016c. Stryd nie nét oor taal, bl. 23.

Le Roux, A. 2016a. Verkluister in ‘n virtuele tuisland, bl. 13.

Lloyd 2016a. Tyd ryp vir taalstryd?, bl. 11.

Lloyd 2016b. Leopold Scholtz se Kruispaaie, bruin mense en die huidige taalherrie.

Messina 2016. Stryd nie nét oor taal, bl. 23.

Scholtz, L. 2016h. Deur die smeltkroes, bl. 13.

Spies, W. 2016b. Verenig diverse mense, bl. 27.

Stehle, R. 2016. Wie is Afrikaanses?, bl. 11.

Titus 2016c. Sleutel tot oorlewing, bl. 23.

Van der Rheede, C. 2016. Olifant in die vertrek, bl. 25.

Van Wyk, D. 2016c. Taalgesprek is nodig, 13.

Willemse, H. 2016a. Beskerm diversiteit, bl. 13.

Mulder, P. 2019. Onderrig net

in Engels is outyds. Beeld, 5 Febr. 2019, bl. 8.

Afrikaans as taal aan universiteite[12]

Heunis, J.C. 2016f. Wraak op ŉ taal werk nie, bl. 11.

Heunis, J.C. 2016g. Universiteitswese, transformasie en dekolonisasie – Wat kan ons verwag?

Steward, D. 2014f. Blade Nzimande se ongrondwetlike veldtog om Afrikaans as universiteitstaal te verwyder.

Steward, D. 2015b. Luister …

Stehle 2015b. Geen plek vir politieke korrektheid in taaldebat.

Steyn, J.C. 1994b. Afrikaans as universiteitstaal: Onlangse ontwikkelinge in historiese en internasionale perspektief, bl. 33-59. (Gee ’n besonder goeie oorsig.)

Van Coller 2003. Die medium van onderrig aan Suid-Afrikaanse universiteite: die geval van Afrikaans, bl. 87-105.

Van Coller 2016c. #Feesmustfall: perspektiewe op Afrikaans as ‘n taal vir universiteite.

Venter, F. 2016. ANC buit Afrikaans uit, bl. 23.

Alexander, N. 2001. Die noodsaak van universiteite vir die oorlewing van die nie-dominante tale in Suid-Afrika, bl. 8-14.

Boesak, E. 2016. Dié mense praat maar net die taal, en dis genoeg, bl. 11.

Bornman e.a. 2013. Taalkeuses- en-opinies van Afrikaanssprekende studente aan Unisa, bl. 361-376.

Boshoff, T. 2016. Afrikaans aan universiteite: Beantwoord dié 2 vrae, bl. 12.

Botman 2013b. Méér lesings in Afrikaans kom aan die US.

Botha, M. (Martin) 2015. Afrikaans en die senior bestuur van histories Afrikaanse universiteite.

Botha, M.C. 2015. My oupa, die universiteit se ‘grootste vyand’.

Brümmer, W. 2016b. 10 vrae aan prof. Hermann Giliomee, bl. 4.

Buys, F. 2015k. Universiteite en Afrikaans.

Buys, F. 2016b. Beheer is die einddoel, bl. 13.

Carstens, W.A.M. 2014b. Bestuur eerder die taal beter, bl. 12.

Cloete, F. 2015. US was nooit Afrikaanse universiteit.

Coetzee, A. (Ampie) 2014. Bittereinders se einde bitter.

Coetzee, A. 2015. Vernietig ‘n taal, vernietig denke.

Coetzee, G. 2015b. Stryd om siel van kampusse.

Coetzee, G. 2016b. Land is armer sonder Afrikaans.

De Klerk, N. 2015b. ‘Afrikaans moet met ander tale op universiteit leef’, bl. 2.

De Villiers, J.C. 1995. So het UK byna dubbelmedium geword, bl. 15.

Du Plessis, B. 2001. Toewysing van universiteite volgens onderrigtaal: demografiese, ekonomiese en onderwysdata, bl. 15-33.

Du Plessis, C. 2013. Dis ŉ reg wat jy moet opeis, bl. 15. (Oor die reg om in Afrikaans te studeer.)

Du Plessis, J. (Jan) 2016. Só kan meertaligheid wêrelde oopmaak.

Du Plessis, L.T. 2004a. Afrikaans en taalaktivisme, bl. 169-182.

Du Plessis, L.T. 2006a. Tweetalige hoëronderwys vir Suid-Afrika? Taalbeleidsontwikkeling by historiese Afrikaansmedium universiteite as gevallestudie, bl. 100-111.

Du Plessis, L.T. 2006b. Die Afrikaanse universiteit van die toekoms: Afrikaans binne meertalige verband?, bl. 6.

Du Plessis, T. 2015b. Taal se toekoms kort dié beleggings, bl. 6.

Du Plooy, H. 2014. “Moenie bekommer nie” – Ideologiese kultoertjies is gevaarlik, bl. 7.

Du Toit, G. 2015. ‘Maties se taalbeleid weerhou ons van tower-omgewing, grootse ontdekkings’.

Eloff, T. 2015d. Universiteite en Afrikaans.

Eloff, T. 2016c. Stilbly help niémand.

Esterhuyse, W. 2005. Rassekaart steek dolk in Afrikaans.

Felix 2017c. Meertaligheid ‘Afrikaans se enigste kans op oorlewing’.

Geldenhuys, N. 2013. Op ‘swart’ kampus geslyp vir SA, bl. 15.[13]

Gerber, J. 2016a. Minister sal kan sê oor taalbeleid, bl. 1.

Gerber, J. 2016b. As Blade se tentakels universiteite omvou …

Giliomee 2001. Die taal- en kulturele uitdagings van die histories Afrikaanse universiteite, bl. 34-75.

Giliomee 2010a. Waar staan die Afrikaners en Afrikaans nou met spesiale verwysing na die universiteitswese?

Giliomee & Schlemmer (reds.) 2001. Kruispad. Die toekoms van Afrikaans as openbare taal.

Goosen, D.P. 2014c. Afrikaans aan universiteit? ŉ Kort apologie, bl. 49-52.

Goosen, D.P. 2015a. Waak teen ‘geleerde barbare’, bl. 7.

Goosen, D.P. 2016a. FAK oor Afrikaans as universiteitstaal

Goosen, D.P. 2016b. FAK: Ideaal jammerlik verskraal – Universiteitsbesture ‘leuenagtig’.

Grové, N. 2014. Hoekom Afrikaans op universiteit?, bl. 59-60.

Habib 2014a. Taal is nié die probleem.

Habib 2014b. Universiteite moet Grondwet ook eerbiedig, bl. 27.

Hattingh, J. 2017. Is doel om wit Suid-Afrikaners uit te sluit?

Heese, M. 2014. Moedertaalonderrig is noodsaaklik, bl. 10.

Jacobs, D. 2014a. Dié gevegte doen meer kwaad as goed, bl. 12.

Janse van Rensburg e.a. 2015. Winde van verandering tier op kampusse.

Kemp, C. 2015. Afrikaans sluit nie uit, sê hoof van Afrikanerbond.

Kock 2016. US-taalbeleid: Benjamin Kock reageer op Anton van Niekerk.

Kotzé, J.C. 2016. Loof kampvegters vir Afrikaans, bl. 8.

Kriel, M. 2013. Loose Continuity: The Post-Apartheid Afrikaans Language Movement in Historical Perspective.

Kruger, H. 2014. Skep nuwe realiteit, bl. 11.

Kruger, H. 2016a. Universiteite verengels ‘met Afrikaners se geld’.

Kruger, H. 2017b. Afrikaans: Eloff skets ŉ donker prentjie, bl. 1.

Kruger, H. 2017e. UV ‘praat nonsens’, bl. 6.

Küsel 2017e. FAK vereer groot name in Afrikaans, bl. 3.

Landman, K. 2015a. Engels kom skotvry daarvan af, bl. 8.

Lloyd 2013b. Die voortbestaan van Afrikaans by UKZN.

Lloyd 2013c. Gerwel sou taalswaai waardeer, bl. 15.

Mailovich, C. 2015e. #FeesMustFall: Kampusse word bakens van protes.

Mailovich, C. 2016f. Tony Leon: ‘Die Grondwet beskerm Afrikaans’.

McLachlan 2015a. Só maak jy taalwonder randtaaltjie, bl. 10.

McLachlan 2015b. Oor Afrikaans en die toekoms daarvan.

McLachlan 2016b. Steek eerder hand in eie boesem.

Moses 2015b. ‘Afrikaanse leerders pas goed aan by Engelse universiteite’, bl. 5.

Mulder, P. 2018. Terugvegpoging nodig vir Afrikaans op universiteit, bl. 10.

Nel, C-A. 2014b. Afrikaans het woema – UP-rektor, bl. 10.

Nel, C-A. 2014g. Afrikaanse universiteite bestaan nie meer – Blade.

Nel, C-A. 2014k. ‘Politieke oplossing ál wat taal sal beskerm’, bl. 6.

Nel, C-A. 2014q. Solidariteit wil met veldtog vir taalregte veg, bl. 2.

Nel, C-A. 2014r. ‘Puk bly apartheidsplek’, bl. 4.

Nel, C-A. 2014y. ‘Afrikaners, nie Afrikaans die probleem’ by universiteite.

Nel, C-A. 2014aa. Blade: ‘Ek sal julle toemaak’. Afrikaanse universiteit ‘mag niemand weier’ oor taal.

Nel, C-A. 2014ff. ‘Niemand wen as Blade, Akademia stry’, bl. 2.

Nel, C-A. 2015u. Blade vra onderrig in eie taal. ‘Studente sukkel met Engels’, bl. 6.

Nel, C-A. 2015x. Jacob Zuma: ‘Afrikaans is ŉ Afrikataal’.

Nel, R. 2014. Afrikaans is steeds groot, bl. 16.

Nienaber, M. 2017e. ‘Kwaai slag vir inheemse tale’, bl. 15.

Oosthuizen & Buys 2014. Afrikaanse universiteit is haalbaar.

Oud-Matie e.a. 2014. Private universiteit dalk ’n oplossing, bl. 10.

Pelser, W. 2014c. Moenie dat inklusiwiteit diversiteit insluk nie, bl. 6.

Pelser, W. 2016g. Afrikaans privaat uitgebou as hy hiér gesmoor is, bl. 6.

Pretorius, P. 2018. Onderwys hou toekomssleutel. Rapport Weekliks, 1 Maart 2018, bl. 10.

Prince 2014b. ‘Rassisme by universiteite bedreig demokrasie’, bl. 10.

Prince 2016e. ‘Afskaffing van Afrikaans sal nie help’, bl. 2.

Rademeyer, A. 2010b. Gevaarligte flikker vir skole, waarsku FW, bl. 4.

Rademeyer, A. 2011. Gesoek: Afrikaanse studente, bl. 9.

Rademeyer, A. 2013c. Fort Hare sluit Afrikaans, Xhosa by taalbeleid in.

Rademeyer, A. 2014d. Gaan my kind nog in Afrikaans kan swot?

Redakteur Beeld, 2015e. Die toekoms van Afrikaans is in ons hande, bl. 16.

Redakteur Die Burger 2015a. US – Afrikaans moet bly sonder om uit te sluit.

Redakteur Die Burger 2015b. Afrikaans is nie gelyk aan rassisme nie.

Redakteur Volksblad 2015g. Volksblad sê: Oë op UV se raad ná Maties se ja vir Afrikaans.

Retief, H. 2015a. ‘Potch word nou geboelie’, bl. 11.

Retief, H. (Hans) 2017. Voel hulle dan vere vir Afrikaans?

Rooi 2015c. Onderwys: Hier te kort en daar te lank, bl. 6.

Rossouw, J. 2015a. Wel ter tale sal dit wel wees, bl. 5.

Rossouw, J. 2015b. Stigtingstoespraak van die Afrikaanse Alumni-vereniging: Afrikaans en universiteite.

Rossouw, J. 2016b. Diep liefde vir hierdie land en sy mense, bl. 11.

Rossouw, J. 2016c. Weg met Afrikaans, beelde los niks op, bl. 5.

Schlemmer & Giliomee 2001. Afrikaans by die kruispad, bl. 15-135.

Scholtz, L. 2014i. ANC klap hand weg wat wil help.

Scholtz, L. 2014s. Minister, wil u ons ooit hoor?

Scholtz, L. 2015n. Afrikaans: ‘Het is ons ernst!”.

Scholtz, L. 2015t. Die Grondwet beskerm taal.

Scholtz, L. 2016c. Eis jou regte op, maar los geweld.

Scholtz, L. 2016d. US-taalgeding is oor menseregte, bl. 18.

Scholtz, L. 2016i. Dat Afrikaans brand, is seker.

Scholtz, L. 2016j. Dit gaan nie oor uitsluiting nie.

Scholtz, L. 2017h. Taalregte kán ook emansipeer.

Smit, F. 2000. Talle faktore gryp in universiteitstaal in, bl. bl. 10-11.

Smith, C. 2015j. Nuwe Milners teiken wittes en Afrikaans.

Smith, C. 2015m. Afrikaans — Verraad lê diep in ons bloed.

Smith, C. 2016c. Vandag val nóg ’n monument in die Vrystaat.

Smith, S. 2014. Nuwe taalbeleid by UFH open deure vir Afrikaans.

Smuts, R. 2016a. Taal en denke kan nie geskei word nie.

Smuts, R. 2016b. Taal is ‘n draer van menswees, bl. 11.

Starke 2016. Só kan Afrikaans aan die lewe bly, bl. 8.

Steenkamp, C. 2017b. Nét Engels is so outyds, bl. 11.

Steyn, J.C. 2000e. ŉ Pluriforme model vir die behoud van Afrikaans as voertaal aan universiteite, bl. 48-58.

Steyn, J.C. 1994a. Vroeë pleidooie vir ŉ tweetalige Universiteit van Kaapstad, bl. 205-215.

Steyn, J.C. 2015c. Afrikaans by die UV.

Steyn, J.C. 2017b. Jan H Maraisprys 2017: Jaap Steyn se bedankingstoespraak.

Toerien, H. 2014e. Links, regs, links, reg … vir Afrikaans.

Toerien, H. 2015b. Wie veg nou vir Grondwet? Gaan Afrikaans sy grondwetlike regte oorleef?

Van Coller 2016b. Taalbeleid: ‘n Objektiewe proses?

Van den Berg, D. 2014. Die stand van tale aan die Universiteit van KwaZulu-Natal.

Van den Berg, S. 2014a. Private universiteit nodig, bl. 6.

Van den Berg, S. 2015q. Afrikaans moet bly, sê Nzimande.

Van den Berg, S. 2014b. Transformasie kort nie net hier, bl. 7. (Die druk op transformasie aan universiteite in Suid-Afrika neem toe.)

Van den Berg, S. 2014c. AfriForum wil universiteit aanvat oor Afrikaans. Die Burger, 26 Aug. 2014. (Oor Afrikaans aan KSUT.)

Van der Elst 1997. ’n Oorverdowende stilte oor Afrikaans, bl. 10-11. (Oor die moontlike sluit van die Dept. Afrikaans en Nederlands aan die Universiteit van Natal in 1997. Sien hieroor ook Lloyd 2013b.)

Van der Merwe, G. 2014. Toekoms lyk grys sonder Afrikaans.

Van der Rheede, C. 2017a. Jonges moet voet neersit oor Afrikaans by universiteite, bl. 16.

Van der Walt, H. & H. Steyn 2016. Afrikaans as taal van onderrig en leer in skole en ander onderwysinstansies: “Ou”wyn in nuwe sakke, bl. 1034-1047.

Van der Walt, W. 2014. Afrikaans se oorleefdrang gevaarlik, bl. 10.

Van Eeden, J. 2015. Transformasie oor méér as taal, bl. 12.

Van Niekerk, A.A. 2016b. Interdik sleg vir Afrikaans.

Van Rensburg, C. (M.C.J.) 2010b. Meertalige universiteite werk nie.

Van Rensburg, R. 2015. So taai die taaltameletjie, bl. 14-16.

Van Staden, E.0 1997. Afrikaans, meertaligheid en die rol van die universiteit.

Van Wyk, A. 2015a. Tuks se akademiese standaard verbeter baie nadat meertaligheid en diversiteit verwelkom is, bl. 16.

Van Wyk, A. 2015b. SA universiteite nog van die beste, bl. 6.

Van Wyk, D. 2016a. Die Taaldebat op US en die belang van moedertaalonderrig vir enige taalplan.

Verhoef, M.M. 2006. Die Afrikaanse universiteit van die toekoms: Waar kennis en taal mekaar insluit – die NWU-model.

Verhoef, M.M. 2014b. Afrikaans bly só slaansak, bl. 17.

Webb 2006b. Perspektiewe op moedertaalonderrig, bl. 37-50.

Wetdewich 2015. Spanning loop hoog by PUKKE, bl. 3.

Wiese 1988. Die UWK en Afrikaans, bl. 28-29.

Wyngaard, H. 2015e. ‘Hoekom is bruines nie in boedel?’.

Balfour 2007a. University language policies, internationalism, multilingualism, and language development in South Africa and the UK, bl. 35-49.

Balfour 2017. English only at varsity is not a remedy.

Bryson 2014. It’s a Black/White Thing. (Oor die Reitz-voorval in 2008 aan die Universiteit van die Vrystaat.)[14]

De Vos, P. 2014. White, Afrikaans universities – when will they truly transform?

Du Plessis, L.T. 2008. Perspectives on managing Afrikaans and English as’ equal’ languages of learning and teaching at the University of the Free State, bl. 315-332.

Jamal 2016. Vrystaat goes English.

Kriel, K. & K. Nkwanyana 2014. No campus is an island.

Kriel, M. 2010. Towards an alternative take on language activism: A South African case study, bl. 278-293.

Leibowitz & Van Deventer 2007. Evaluation of a South African university’s language policy, bl. 87-110.

Madiba 2004. “Treading where angels fear most”: The South African government’s new language policy for higher education and its implications’, bl. 26-43.

Masombuka 2016. No Afrikaans, no cake.

Nkosi, M. 2015. Why South African students want to be taught in English.

Nkosi, N. 2015. ‘No plan to dimish Afrikaans at NWU’.

Pienaar, H. 2017b. If the University of Cape Town wants to decolonise, it has to become Afrikaans.

Rossouw, J. 2017. In praise of the community of dirty hands: a response to Robert Greig, Marlene van Niekerk and Stephanus Muller.

Steward 2014c. Nzimande’s plan to impose language uniformity on our universities.[15]

Thamm 2014a. Russel Botman’s legacy: Time for progressive voices to emerge.[16]

Thamm 2014d. The language debate: Lets talk about everything else … in Afrikaans.

Thamm 2014e. I will touch you on your language: rescuing Afrikaans from the right wing.

Van Graan, C. 2016. How to kill language.

Webb 2008. Language and the politics of institutional identity: Can the University of Pretoria become a bi-or multilingual university?, bl. 393-406.

Webb 2012. Managing multilingualism in higher education in post-1994 South Africa, bl. 202-220.

Du Plessis, L.T. 2019. Repliek op die debat oor moedertaalonderrig binne die Suid-Afrikaanse onderwysstelsel. Geplaas 5 Maart 2019. https://www.litnet.co.za/repliek-op-die-debat-oor-moedertaalonderrig-binne-die-suid-afrikaanse-onderwysstelsel/

Gelyke Kanse 2018. Taal en dekolonisasie. By, Beeld, 23 Junie 2018, bl. 17. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/taal-en-dekolonisasie-20180622-2

La Vita, M. 2018. Afrikaans” “Ons word met ’n sambok geslaan”. Geplaas 2 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-ons-word-met-n-sambok-geslaan-20180402

Van Coller, H.P. 2019. Afrikaans as onderrigtaal: ’n spesiale “vergunning”? Geplaas 5 Maart 2019. https://www.litnet.co.za/afrikaans-as-onderrigtaal-n-spesiale-vergunning/

Van Rooi, L. 2019. Daar is plek in SA vir private universiteite. Geplaas 15 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/daar-is-plek-in-sa-vir-private-universiteite-20190712 (Oor die haakbaarheid van private universiteite)

Van Wyk, D. 2018. ‘n Taalplan vir Afrikaanse skole: ‘n reaksie. Geplaas 25 April 2018. www.litnet.co.za/n-taalplan-vir-afrikaanse-skole-n-reaksie/

Meertaligheid aan universiteite in Suid-Afrika

“Engels as enigste nasionale verkeerstaal vir Suid-Afrika het oor die afgelope vyf en twintig jaar klaaglik misluk, veral as taal van versoening. Een enkele nasionale verkeerstaal is klaarblyklik nie die oplossing nie! Afrikaans en Engels as verkeerstale was ŉ wit oplossing; twee of meer swart tale as enigste nasionale verkeerstale sal ŉ swart oplossing wees. Die taaloplossing vir Suid-Afrika moet daarom in die erkenning van veeltaligheid lê. Veeltaligheid is ŉ morele oplossing, want as my moedertaal erken word, word die taal van versoening, vrede en verdraagsaamheid my huistaal.” (Prof Hans du Plessis, Facebook-gesprek, 26 Junie 2018)

Du Plessis, J. (Jan) 2016. Só kan meertaligheid wêrelde oopmaak.

Du Plessis, L.T. 2006b. Die Afrikaanse universiteit van die toekoms: Afrikaans binne meertalige verband?, bl. 6.

Felix 2017c. Meertaligheid ‘Afrikaans se enigste kans op oorlewing’.

Kgwadi 2014b. Potch-kampus is al lánk meertalig, bl. 21.

Loots, S. 2016b. Die ideaal van ’n meertalige universiteit.

Marais, A. 2016g. Meertaligheid vir US, bl. 11.

Redakteur Die Burger 2015d. Bou Maties nou as ’n uitnemende, meertalige bate, bl. 14.

Senekal 2015. Eentaligheid, integrasie en assosiasiegerigtheid in sosiale netwerke: ŉ Literatuuroorsig, bl. 356-372.

Steyn, G. 2016. Laat meertaligheid by US geld, bl. 8.

Van den Berg, S. 2015s. Raad stem vir meertaligheid. Taalmosie ‘wys US is vír inklusiwiteit’, bl. 3.

Van Rensburg, C. (M.C.J.) 2010b. Meertalige universiteite werk nie.

Van Wyk, A. 2015a. Tuks se akademiese standaard verbeter baie nadat meertaligheid en diversiteit verwelkom is, bl. 16.

Antia 2015. University multilingualism: A critical narrative from the University of the Western Cape, South Africa, bl. 571-586.

Balfour 2007a. University language policies, internationalism, multilingualism, and language development in South Africa and the UK, bl. 35-49.

Banda 2000. The dilemma of the mother tongue: Prospects for bilingual education in South Africa, bl. 51-66.

Beukes, A-M. 2009. Language policy incongruity and African languages in postapartheid South Africa, bl. 35-55.

Beukes, A-M. 2015a. Challenges for South Africa’s Medium-sized Indigenous Languages in Higher Education and Research Environments.

Cenoz e.a. (eds.) 2015. Multilingual Education. Between Language and Translanguaging.

Coetzee Van Rooy 2012. Flourishing functional multilingualism: evidence from language repertoires in the Vaal Triangle Region, bl. 87-119.

Conteh & Meier (eds.) 2014. The Multilingual Turn in Language Education. Opportunities and Challenges.

Dawood 2018. Language Roadmap – Celebrating Mother Language Day.

Foley 2002. South African Education and the dilemmas of multilingualism, 51-64.

Foley 2010. Mother-tongue education in South Africa.

Heugh 2000. The case against bilingual and multilingual education in South Africa.

Heugh 2013. Multilingual Education Policy in South Africa constrained by theoretical and historical disconnections.

Hibbert 2016. The Linguistic Landscape of Post-Apartheid South Africa. Politics and Discourse.

Hibbert & Van der Walt 2014. Multilingual universities in South Africa. (In hierdie boek word argumente aangevoer oor die belang van meertaligheid aan tersiêre instellings in Suid-Afrika, eerder as Engels-eentalige instellings.)

Kalan 2016. Who’s Afraid of Multilingual Education? Conversations with Tove Skutnabb-Kangas, Jim Cummins, Ajit Mohanty and Stephen Bahry about the Iranian Context and Beyond.

Kunju & Van Heerden 2017. “All African languages can be used as academic languages”.

Leibowitz & Van Deventer 2007. Evaluation of a South African university’s language policy, bl. 87-110.

Madiba 2004. “Treading where angels fear most”: The South African government’s new language policy for higher education and its implications’, bl. 26-43.

Moodley 2010. Bilingualism at the University of KwaZulu-Natal, bl. 22-72.

Olivier, J.A.K. 2014c. Compulsory African languages in tertiary education: prejudices from news website commentary, bl. 483-498.

Pillay & Yu 2015. Multilingualism at South African universities: A quiet storm, bl. 439-452.

Plüddeman 1997. ‘Additive’ and ‘subtractive’: Challenges in education for multilingualism, bl. 17-28.

Reagan 1986. The Role of Language Policy in South African Education, bl. 1-13.

Turner & Wildsmith-Cromarty 2014. Challenges to the implementation of bilingual/multilingual language policies at tertiary institutions in South Africa, bl. 295-312.

Van der Walt, C. & C. Brink 2005. Multilingual universities: a national and international overview, bl. 822-852.

Verhoef, M.M. & T. du Plessis (reds.) 2007. Multilingualism and Educational Interpreting – innovation and delivery. (Oor die belangrike rol van tolking in die implementeer van meertaligheid.)

Webb, V.N. 1999. Multilingualism in democratic South Africa. The over-estimation of language policy, bl. 351-366.

Weber 2014. Flexible Multilingual Education. Putting Children’s Needs First.

Xavier Vila & Bretxa (eds.) 2014. Language Policy in Higher Education: The Case of Medium-sized Languages.

Oosthuizen, J. 2019. Die tameletjie van veeltalige universiteite. Geplaas 31 Jan. 2019. https://www.litnet.co.za/die-tameletjie-van-veeltalige-universiteite/

Pienaar, H. 2018. Veeltaligheid wêreldwyd: ’n oorsig van ’n onlangse werkswinkel. Geplaas 17 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/veeltaligheid-wereldwyd-n-oorsig-van-n-onlangse-werkswinkel/

Van Dyk, F.R. 2020. US ‘roekeloos’ jeens Afrikaans. Geplaas 20 Aug 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/us-roekeloos-jeens-afrikaans-20200819

Antia, B.E. & C. van der Merwe 2018. Speaking with a forked tongue about multilingualism in the language policy of a South African university. Language Policy, 17: 1-23. https://doi.org/10.1007/s10993-018-9493-3

Coengracht, S. 2018. Maastricht University sued for being too “international”. he debate about the increasing Anglicization in Dutch higher education. Geplaas 10 Junie 2018. https://www.diggitmagazine.com/articles/maastricht-university-sued-being-too-international

Jessner-Schmid, U. & C.J. Kramsch (eds.) 2017. The Multilingual Challenge. Cross-Disciplinary Perspectives. Berlyn: De Gruyter Mouton.

Krause, L. 2018. It’s time to rethink what’s meant by “mother tongue” education. Geplaas 16 Mei 2018. https://theconversation.com/its-time-to-rethink-whats-meant-by-mother-tongue-education-96475

Tollefson, J.W. & M. Pérez-Milans (eds.) 2018. The Oxford Handbook of Language Policy and Planning. Oxford: Oxford University Press.

Die debat oor Afrikaans aan die NWU

“Die drie amptelike tale op die (Potchefstroom-)kampus is Afrikaans, Engels en Tswana. Engels is ’n klein groep se eerste taal. Afrikaans is die meeste se eerste taal en ’n groter wordende getal studente se eerste taal is Tswana. Engels is om pragmatiese redes ’n gawe tussentaal, maar ons het nie toegelaat dat ons ’n enkeltaal-kampus word nie. Ons is toegewy om Afrikaans as wetenskapstaal te behou en verder te ontwikkel en kundigheid hieroor te benut om ook Tswana tot wetenskapstaal te ontwikkel.” (Prof. Fika van Rensburg, waarnemende kampusrektor van die Potchefstroomkampus van die NWU, aangehaal in S. Cilliers 2016: 6) (Vgl. ook Kgwadi 2017a, 2017b.)

Aanvullende bronne

Bester, C. 2014. 3 500 studente: ‘NEE! NEE! NEE!’, bl. 3.

Bester, M. 2015. Bevorder eerder Afrikaans as kampuskultuur, bl. 16.

Blaauw 2014. Tolkdienste slaag wel, bl. 9.

Bürger, V. 2015a. Spanning by NWU.

Bürger, V. 2015b. Puk-rektor wíl Afrikaans bevorder, bl. 8.

Buys, F. 2014e. 10 redes waarom ons vir die Puk veg (en waarvoor ons nié veg nie).

Buys, F. 2014g. Waarom Minister Blade sy mes vir die Puk in het.

Buys, F. 2016a. Studente ŉ les in demokrasie ontneem, bl. 17.

Carstens, S. 2015f. PUK verdedig komende taalskuif, bl. 4.

Carstens, W.A.M. & J. Blaauw 2015. Maak jy vyande vir Afrikaans?, bl. 20.

Cilliers, S. 2014b. ‘Taalgeveg gaan net oor magswil.’

Cilliers, S. 2014c. Waar lê die toekoms van Afrikaans?, bl. 18.

Cilliers, S. 2014d. Puk-pamflet: ‘Dit was dalk regses’, bl. 4.

Cilliers, S. 2014e. Pamflet teen Afrikaans ontstel NWU.

Cilliers, S. 2014f. ‘Ons het lank genoeg stilgebly’, bl. 6.[17]

Cilliers, S. 2014j. NWU kry aanbod van hulp oor taal. ‘Hang Afrikaans se suksesse aan klok’, bl. 6.

Cilliers, S. 2015c. Talle gee pad ná aanval op taal, bl. 2.

Cilliers, S. 2015e. Protes by Puk: Polisie gryp in. Groep eis Engels as taal, transformasie, bl. 6.

Cilliers, S. 2015i. Kgwadi maan tot kalmte, bl. 4.

Cilliers, S. 2015f. Skokgranate gebruik by NWU toe optog handuit ruk.

Cilliers, S. 2015j. ŉ Stem ‘vir die stil massa’, bl. 4.

Cilliers, S. 2015k. Studente tevrede met Puk-tolke, bl. 4.

Cilliers, S. 2015l. 3 000 Pukke wil Totius-beeld hou, bl. 4.

Cilliers, S. 2016a. ‘Jy het reg op protes’ – Dan, bl. 6.

Cilliers, S. 2016. Afrikaans by NWU-PUK. ‘Stukrag vir taal sonder ‘n geskree.’ Beeld, 30 Junie 2016, bl. 20.

Cloete, T.T. 2015. ŉ Gebrek aan akademiese etiket, bl. 8.

Coetzee, G. 2015b. Stryd om siel van kampusse.

Combrink, A.L. 2015. Refleksies oor die gebeure by die NWU.

De Lange, L. e.a. 2015. ‘Ek droom in Afrikaans’. Dit gaan oor gehalte, nie kultuur – Dan Kgwadi.

Du Plessis, H. 2014. Taaldebat sonder ŉ rasonderrok, bl. 11.

Du Plessis, J. 2014. Akademia is ŉ vrye keuse, bl. 11.

Du Plooy, H. 2016. Hoe belangrik is Afrikaans in die huidige Suid-Afrika?

Eloff, T. 2014c.’n Ope brief aan dr. Blade: Minister, kierangs braai.

Eloff, T. 2018d. Afrikaans het regmatige plek op Potch-kampus.

Ficker 2013. Is Kgwadi dalk nóg ŉ Madiba?, bl. 7.

Gregan 2015. Puk se rektor moet waai, eis drukgroep.

Greyling, J. 2016a. ‘Wit en swart meng dan in Potch!’.

Greyling & Kok 2016. Voorheen benadeelde tale geniet aandag, bl. 3.

Helgers 2014. Ontgroening doen geweldige skade aan beeld van Potch, bl. 11.

Hermann, D. 2014b. Opstaan is noodsaaklik, bl. 15.

Hermann, D. 2018. Ek sien u wil die Potch-kampus Engels maak.

Hoogenboezem 2014. Onderwysminister: Afrikaanse universiteite bestaan nie, bl. 3.

Inwoner van Potchefstroom 2014. Potch het nié ŉ wit universiteit nie, bl. 6.

Janse van Rensburg 2015d. #TotiusMustFall: Afrikaans bevorder ‘baasskap’ op die PUK.

Janse van Rensburg 2015e. ReformPUK by NWU verwelkom, bl. 6.

Kgwadi 2014a. Kgwadi sê nuusberigte oor NWU is onverantwoordelik, bl. 4.

Kgwadi 2014b. Potch-kampus is al lánk meertalig, bl. 21.

Kgwadi 2015a. Dit gaan oor gehalte, nie kultuur – Kgwadi, bl. 31.

Kgwadi 2015b. Pleidooi vir verdraagsaamsaamheid en respek, bl. 14.

Kgwadi 2016. ‘Groei is al rede vir als wat verander’, bl. 7.

Kgwadi 2017b. Moedertaaldagviering – só bou die NWU verder voort.

Kok, M. 2015a. Groot toutrek oor NWU se toekoms, bl. 1.

Kok, M. 2015b. Drie kampusse oor een kam geskeer, bl. 3.

Kriel, K. 2014. Heilige koei trap op minderhede, bl. 13.

Kruger, H. 2017b. Afrikaans: Eloff skets ŉ donker prentjie, bl. 1.

Kruger, H. 2017c. NWU ŉ meertalige universiteit, sê Kgwadi, bl. 2.

La Vita 2014e. Ek is nog dieselfde Theuns.

Le Cordeur, M.L.A. 2014d. Gun Kgwadi sy ruimte, bl. 7.

Ley 2014a. NWU: ‘Te min swart’, bl. 2.

Mailovich 2015a. ‘Toegang, taal pla by die NWU’, bl. 6.

Malan, P. 2014. Nuwe taalstryd: Stellenbosch se ‘verengelsing versnel’; onsekerheid oor Potch, bl. 1.

Malan, P. 2015c. Afrikaans op Potch is ‘vir eers’ veilig.

Marais, B. 2015. Neem die fynskrif oor taal in Grondwet in ag, bl. 16.

Mulder, P. 2015a. Die NWU hoef nie dieselfde pad as Wits of UJ te stap nie, bl.16.

Mulder, P. 2014d. Moenie die ANC se metodes onderskat nie, bl. 4.

Nel, C-A. 2014d. Kgwadi sê oor ‘wit’ kampus, bl. 7.

Nel, C-A. 2014f. Afrikaans hier welkom. Blade sê taal nie aangeval by NWU, bl. 6.

Nel, C-A. 2014i. NWU: ‘Pyn is te lank uitgestel’, bl. 1.

Nel, C-A. 2014j. ‘Taal sál behoue bly’, bl. 6.

Nel, C-A. 2014p. Kgwadi ‘sien uit’ na Blade se opinie, bl. 6.

Nel, C-A. 2014t. Eloff jok nog altyd, sê Blade, bl. 13.

Nel, C-A. 2014u. Plan om taal op die Puk te red, bl. 4.

Nel, C-A. 2014dd. VF+ kap Blade oor Afrikaans, bl. 2.

Nel, C-A. 2015d. ‘Wat is hierdie ‘kultuur’?, bl. 8.

Nel, C-A. 2015e. So kan PUK verander, sê rektor. ‘Taal, kultuur in gedrang’, bl. 4.

Nel, C-A. 2015f. ‘Taal veilig op NWU’, bl. 1.

Nel, C-A. 2015g. Afrikaans op agenda vir gesprek. Universiteite en minister praat, bl. 6.

Nel, C-A. 2015n. ‘Luister na dié studente’, bl. 14.

Nel, C-A. 2015t. NWU: Vrese dat Afrikaanses ontuis gaan voel.

Nel, C-A. 2015ee. ‘Afrikaans nie benadeel’, bl. 8.

Nel, C-A. 2015gg. ‘Net Engels op Potch’, bl. 9.

Nel, C-A. 2015hh. Rektor sê hoe Engelse, Afrikaanse klasse werk, bl. 4.

Nel, C-A. 2015ss. NWU wil só integreer, bl. 2.

Nel, J. 2015. Steun Kgwadi, vra Habib, bl. 10.

Nel, J. 2015. AfriForum jeug kap uitlatings van Dan Kgwadi, ReformPUK.

Olivier, J.A.K. 2014b. Kom join die PUK: die gebruik van Engels in honneursprogramme op ’n Afrikaanse universiteitskampus van die NWU, bl. 610-634.

Pampallis 2014. Blade antwoord op Eloff se ope brief, bl. 13.

Prince 2015m. Totius-beeld verwyder. ‘Afrikaners onwelkom’, bl. 3.

Rademeyer, A. 2014e. AfriForum veroordeel rassetransformasie by PUK, bl. 12.

Redakteur Beeld 2014h. Kgwadi moet sê oor Afrikaans, bl. 16.

Redakteur Beeld, 2015d. Die NWU se raad sal fyn moet trap, bl. 10.

Rooi 2015a. ‘NWU moet altyd verbeter’, bl. 3.

Scholtz, L. 2015c. Afrikaans is op die agtervoet.

Sonnekus 2017b. ‘Veeltaligheid ’n geleentheid eerder as ’n las’.

Steyn, J.C. 2015b. Taalstryd duur al meer as ’n eeu.

Swanepoel, E. 2016d. Oud-Pukke kwaad oor nuwe model, bl. 8.

Swanepoel, E. 2017. Pukke se LLB-graad op dun ys oor taal. Rapport, 23 April 2017, bl. 8.

Terblanche, E. 2015. Alles behalwe eie taal.

Van der Elst 1995. ’n Plek vir Afrikaansgebruikers, nie eksklusief Afrikaans nie, bl. 19. (Oor Afrikaans aan die voormalige PU vir CHO.)

Van Wyk, C. 2016c. Die taalstryd ontmasker – NP van Wyk Louw-sentrum.

Van Wyk, P. 2015b. ReformPUK ‘belangrik, maar nie enigste stem’.

Van Wyk, P. 2015c. ‘Eerder ŉ oorlog teen Afrikaans as opheffing van Engels op Puk’.

Venter, T. 2014. Toekomsvisie vir Kgwadi se NWU, bl. 11.

Nkosi 2014b. Former NWU vice-chancellor shocked at Nzimande’s lambasting.

Van Deventer, W. 2014. An alternative vision for North West University, bl. 4.

Cilliers, S. 2018. ‘Te vroeg’ om oor NWU-taalbeleid te bespiegel. Geplaas 11 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/te-vroeg-om-oor-nwu-taalbeleid-te-bespiegel-20180311

Combrink, C. 2018. NWU: Ons versmoor Afrikaans onder die vaandel van vooruitgang. Geplaas 31 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/nwu-ons-versmoor-afrikaans-onder-die-vaandel-van-vooruitgang-20180731

Kruger, H. 2018. Gerugte oor net een tal op Puk onwaar, sê Kgwadi. Geplaas 26 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/gerugte-oor-net-een-taal-op-puk-onwaar-se-kgwadi-20180326

Kruger, H. 2018. Soldariteit ‘skepties’ oor Kgwadi en taalbeleid. Geplaas 28 maart 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/solidariteit-skepties-oor-kgwadi-en-taalbeleid-20180326

Redakteur Beeld 2018. Kommentaar: Beeld sê. Beeld, 4 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Kommentaar/kommentaar-beeld-se-20180404-16

Swanepoel, E. 2018. Afrikaans sneuwel dalk aan die Noordwes-Universiteit. Geplaas 10 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaans-sneuwel-dalk-ook-aan-die-noordwes-universiteit-20180310

Tempelhoff, E. 2018. Solidariteit veroorsaak paranoia oor taal – Kgwadi. Beeld, 4 April. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/solidariteit-veroorsaak-paranoia-oor-taal-se-kgwadi-20180402

Die debat oor Afrikaans aan die Universiteit van Pretoria (UP)

(Bron: Facebook)

“University of Pretoria spokesperson Anna-Retha Bouwer said English would become the primary language of instruction and assessment. …

“For students who are already registered, the use of Afrikaans as a language of instruction will be phased out gradually. The implementation date is subject to the process to be followed with the department of higher education and training in order to change the statute of the university. The goal of the new policy is to facilitate social cohesion and promote inclusivity,” she said.

She said the university would continue to embrace and encourage multilingualism.” (Gqirana 2016b)

“Vir die eerste keer sedert die Universiteit van Pretoria (UP) se ontstaan is Engels vanjaar [2019] die enigste taal van onderrig en leer vir alle eerstejaarprogramme aan die UP. Die enigste uitsondering is waar studente ander tale studeer en in programme met beroepspesifieke taaluitkomste. Selfs dit is onderhewig aan goedkeuring deur die senaat.

Engels is van vanjaar af ook op alle kampusse by UP en in koshuise die enigste taal van amptelike kommunikasie en administrasie. En as die voorspellings waar is, het Afrikaans net vyf jaar oor voordat dieselfde lot hom tref by die by drie oorblywende universiteite in die land waar Afrikaans nog min of meer asemhaal.” (J. Oosthuizen 2019. Engels nou amptelik UP se enigste taal van onderrig. Geplaas 23 Ja. 2019. https://www.litnet.co.za/engels-nou-amptelik-up-se-enigste-taal-van-onderrig/)

“The University of Pretoria (UP) successfully won a court challenge against its ‘English only’ language policy in December 2016. Since then, it prepared the way for this policy to be implemented. Last week, the UP found it necessary to announce that from this year, all first-year students will only be taught in English. This is not new, as the decision was already taken almost three years ago. …

The statement by the UP (obviously issued now to show that it is not Afrikaans at all anymore) is not news. It is, however, a timely reminder to the Universities of Stellenbosch and North-West as public institutions and Organs of State to take their constitutional mandates in this regard seriously. The policy of the UP (and similar arguments often heard from business leaders) that English is ‘good for you’, is deeply patronising. It flies in the face of constitutionally-mandated multi-lingualism and the constitutional right to receiving education in the language of your choice. The fiscus should, furthermore, make provision for the institutionalisation of multi-lingualism (and promotion of constitutional imperatives). Universities should not be able to use a lack of funding as a reason not to strive for multi-lingualism.“ (T. Eloff 2019 – http://www.fwdeklerk.org/index.php/en/latest/news/855-article-up-s-confirmation-of-english-only) )Eie kursivering)

“Die besluit van die bestuur van UP om Afrikaans uit te faseer is, om die minste te sê, betreurenswaardig. Dis nie net ’n verkwisting van kosbare bates ter opbou van ons land nie, maar ook ’n patetiese poging om die regerende party gedienstig te wees en hulle vuilwerk te doen. Die regering hoef dus nie die land te verengels nie, want hulle het bondgenote om dit vir hulle te doen. Die hegemonie van Engels wat hulle in hulle ideologiese dokumente uiteensit, word dus hier sonder slag of stoot toegepas.” (Theys, H. 2019. Universiteit van Pretoria: Marionette of realiste op die pad na eentaligheid? Geplaas 26 Febr. 2019. https://www.litnet.co.za/universiteit-van-pretoria-marionette-of-realiste-op-die-pad-na-eentaligheid/)

Beukman 2016. Operasie Red Tuks, bl. 1.

Botha, M.C. 2015. My oupa, die universiteit se ‘grootste vyand’.

Bouwer, A. 2016. Tuks probeer ‘inklusief’ wees, bl. 6.

Croucamp, P. 2016a. Wit mense verstaan nie kampusgeweld.

Du Toit, E. 2017c. Uitspraak oor UV se taal ‘kan Tuks ook raak’, bl. 5.

Engelbrecht, A. e.a. 2016. As universiteite verengels, hoe gemaak met opvoedkundestudente wat by Afrikaanse skole gaan skoolhou?

Gous, N. 2016b. Hofstryd oor taal. ‘UP kan nie regstel as beleid bly’, bl. 12.

Kriel, K. 2016a. Niksdoen is nié ŉ opsie, bl. 9.

Kriel, K. 2016b. ŉ Dwingende taalkwessie, bl. 21.

Kruger, H. 2016b. ‘Vernietig áls in Afrikaans’, bl. 4.

Kruger, H. 2016e. AfriForum na hoogste hof sou Afrikaans by UP val.

Kruger, H. 2016f. Taalbeleid: Tukkies onttrek hul aan gesprek, bl. 10.

Kruger, H. 2016g. Dié taalbeleid lei tot ‘segregasie, diskriminasie’ aan UP.

Kruger, H. 2016h. AfriForum hof toe as taal val, bl. 6.

Kruger, H. 2016i. ‘Tuks se vooroordele ongegrond’, bl. 10.

Kruger, H. 2016j. Tuks: EFF se woede nie gestil, bl. 1.

Küsel. A. 2016. UP-uitspraak is ‘n terugslag vir alle tale’. Beeld, 17 Des. 2016, bl. 11.

Mageza 2016b. Moeilikheid op pad by Tuks oor taal, sê EFF, bl. 2.

Nel, C-A. 2015dd. UP kyk na taal, ‘maar skrap Afrikaans nie’, bl. 6.

Nel, C-A. 2016e. AfriForum Jeug gee ses voorwaardes vir vrede op kampus, bl. 6.

Nel, C-A. 2016g. EFF ‘moeg om oom en tannie te sê’ op Tukkie se kampus, bl. 5.

Nel, C-A. 2016h. EFF ‘gaan Tuks sluit’, bl. 6.

Nel, C-A. 2016i. Geweld op Tuks gaan nié oor die taal nie’, bl. 4.

Nel, C-A. 2016k. Koppe gaan stamp. Afrikaans in visier op transformasieberaad, bl. 12.

Nel, C-A. 2016v. Tuks-taalbeleid: ‘Kortsigtig en naïef’, bl. 2.

Nel, C-A. 2016y. Taal op altaar van ‘kohesie’, bl. 10.

Nel, C-A. & L. Prince 2016. ANC, ander sê Afrikaans bly, bl. 2.

Otto, H. 2016a. Sonder dié groepe ‘is beraad ongeldig’, bl. 6.

Pelser, W. & S. Carstens 2016. Kampus-anargie: Oplaas ’n deurbraak.

Prince 2016a. Tuks gee dié werkers hul sin. Nou begin die stryd vir Afrikaans by Tuks, sê EFF, bl. 12.

Prince 2016b. ‘Taakspan oor taal het dít nie besluit’, bl. 4.

Prince 2016c. EFF dreig oor taal by Tuks, bl. 1.

Prince 2016d. UP-groep wil Afrikaans oopmaak, bl. 6.

Prince 2016e. ‘Afskaffing van Afrikaans sal nie help’, bl. 2.

Redakteur Beeld 2016b. Beeld sê: UP kan by US leer hoe om nié met taal te maak, bl. 8.

Redakteur Beeld 2016h. Koelkoppe nodig in Tuks se soeke na taalbeleid, bl. 12.

Redakteur Beeld 2016i. Tuks se nuwe pad toon tekens van ŉ glybaan, bl. 10.

Rossouw, J. 2016a. Ope brief aan die rektor van die Universiteit van Pretoria.

Steenkamp, C. 2016c. Kommentaar deur die Afrikaanse Taalraad: Taalbeleid by die Universiteit van Pretoria.

Swanepoel, E. 2016a. Tuks laat vaar Taal, bl. 4.

Swanepoel, E. 2016g. Tuks bied tweede meeste Afrikaans, bl. 6.

Swanepoel, E. 2016l. Hof sal sê oor wettigheid van UP-taalbeleid, bl. 9.

Swanepoel, E. 2016m. Meeste studente kies Engels – UP, bl. 6.

Swart, M. 2016. Kom ons hou op breek, bl. 31.

Tuks-dosent 2016: Afrikaanse studente kan hier studeer, bl. 12.

Van Marle 2016. Sê eerder dankie vir die betogende studente.

Verslagspan Beeld 2016. Oorlog op Tuks. Wit en swart slaags oor taal, bl. 1.

Versluis 2016a. Solidariteit stem oor Afrikaans, bl. 8.

Versluis 2017. Tuks-taal: Solidariteit, AfriForum kan nie appelleer, bl. 1.

Kgosana 2017. UP defiant over language policy, bl. 6.

Ngobeni & Matshali 2016. EFFSC threatens to disrupt Afrikaans classes at Tuks.

Ngoepe 2016a. Students clash over Tuks language policy.

Ngoepe 2016b. Our courses are already being taught in English – UP vice chancellor.

Raborife 2016a. Afrikaans mustn’t fall, sePedi must rise – Afriforum.

Shange, N. 2016. AfriForum pledges to protect Tuks Afrikaans students.

Simelane 2016. EFF declares what’s at stake at the University of Pretoria: #AfrikaansMustFall.

Anoniem 2019. Mboweni kritiseer UP oor taal. Beeld, 26 Jan. 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/tito-kritiseer-up-skerp-oor-staking-van-afrikaans-20190125

ATR 2019. Tito se tweets oor Tukkies is in die kol. Geplaas 26 Jan. 2019. https://www.afrikaansetaalraad.co.za/tito-se-twiet-oor-tukkies-is-in-die-kol/ asook https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/tito-se-twiet-oor-tukkies-is-in-die-kol-se-atr/ ; https://www.litnet.co.za/persverklaring-tito-se-twiet-oor-tukkies-is-in-die-kol/

Beukes, W. 2019. Tukkies: AfriForum het kat aan stert beet oor Afrikaans. Geplaa 24 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/taalonderrig-onder-skoot-by-up-20190123

Beukes, W. 2019. Skerp reaksie oor onderrig in Engels aan UP. Geplaas 26 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/skerp-reaksie-oor-onderrig-in-engels-aan-up-20190125

De Jager, I. 2019. Kallie Kriel “bedank” as Tuks-alumnus oor Engels. Beeld, 19 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/kallie-kriel-bedank-as-tuks-alumnus-oor-engels-20190218

Oelofse, M. 2019. Die vals denke in Tuks se skip. Rapport Weekliks, 3 Febr. 2019, bl. 4-5. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/die-vals-denke-in-tuks-se-skip-20190203

De Villiers, A. 2019. Nostalgiese herinneringe aan Tukkie-ervarings. Beeld, 1 Febr. 2019, bl. 10.

Oosthuizen, J. 2019. Engels nou amptelik UP se enigste taal van onderrig. Geplaas 23 Jan. 2019. https://www.litnet.co.za/engels-nou-amptelik-up-se-enigste-taal-van-onderrig/

Oosthuizen, J. 2019. Die tameletjie van veeltalige universiteite. Geplaas 31 Jan. 2019. https://www.litnet.co.za/die-tameletjie-van-veeltalige-universiteite/

Redakteur Beeld 2019. Nee dankie vir Tawana Kupe se troosprys-aanbod. Beeld, 4 Febr. 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Kommentaar/kommentaar-beeld-se-20190204-58

Scholtz, L. 2018. Woorde weeg nie op teen dade. Die Burger, 29 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/woorde-weeg-nie-op-teen-dade-20180328-2

Smalman, I. 2019. Koeël is deur kerk by UP. Beeld, 4 Febr. 2019, bl. 8.

Theys, H. 2019. Universiteit van Pretoria: Marionette of realiste op die pad na eentaligheid? Geplaas 26 Febr. 2019. https://www.litnet.co.za/universiteit-van-pretoria-marionette-of-realiste-op-die-pad-na-eentaligheid/

Van Coller, H.P. 2019. Afrikaans as onderrigtaal: ’n spesiale “vergunning”? Geplaas 5 Maart 2019. https://www.litnet.co.za/afrikaans-as-onderrigtaal-n-spesiale-vergunning/

Van Eeden, J. 2019. Afrikaans bly ‘seremonieel’. Beeld, 1 Febr. 20-19, bl. 11. https://www.pressreader.com/south-africa/beeld/20190201/textview

ANC 2019. ANC welcomes decision on medium of instruction by University of Pretoria. Persverklaring uitgereik 25 Jan. 2019. https://www.anc1912.org.za/myanc-anc-welcomes-decision-medium-instruction-university-pretoria-anc-welcomes-decision-university asook https://politicsweb.co.za/politics/anc-welcomes-ups-ditching-of-afrikaans

BBC 2019. Afrikaans scrapped at South Africa’s University of Pretoria. Geplaas 25 Jan. 2019. https://www.bbc.com/news/world-africa-47001468

Eloff, T. 2019. UP’s conformation of English only. Geplaas 30 Jan. 2019. http://www.fwdeklerk.org/index.php/en/latest/news/855-article-up-s-confirmation-of-english-only

Die debat oor Afrikaans aan die Universiteit van Stellenbosch (US)[18]

“Die US is as volwaardig tweetalige instelling geadverteer en te oordeel na die jaarboek vir 2016 was daar geen twyfel daaroor dat klasse wel ook in Afrikaans aangebied sou word nie. Wat ek egter in die drie jaar sedert 2016 in drie van die Universiteit se grootste fakulteite in klasse beleef het, was die totale verwaarlosing van Afrikaans as ’n onderrigmedium. Vandag word klasse slegs in Engels aangebied, met die uitsondering van enkele klasse in sommige fakulteite wat nog parallel in Afrikaans aangebied word. …

’n Finale nuwe taalbeleid, wat selfs minder verantwoordbaarheid vir fakulteite daarstel om Afrikaans as onderrigmedium te gebruik as die konsepbeleid … , het in Januarie 2017 in werking getree. Die 2017-taalbeleid bepaal dat klasse parallel in Afrikaans en Engels aangebied mag word (soos met die 2014-beleid), mits dit “redelikerwys uitvoerbaar en pedagogies verantwoordbaar is om meer as een klasgroep te hê”. Die alternatief is klasse “waar sowel Afrikaans as Engels in dieselfde klasgroep gebruik word”. (T. Alberts 2019, 3 Febr. 2019 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/ek-daag-us-uit-om-teendeel-te-bewys-20190201)

“As eerstejaar by die Universiteit Stellenbosch het ek besef dat Afrikaans stadig maar seker besig is om onder die jeug te verdwyn. Wat vir my ŉ groot skok was, was dat daar nie ŉ opsies was omjou klasse in Afrikaans by te woon nie. … Alhoewel daar nog die keuse is om jou vraestel in Afrikaans te skryf, het een van my taalwetenskap-dosente my aangeraai om eerder my vraestel in Engels te skryf.” Jacobs, S. 2019. Afrikaans roep om hulp! Geplaas 10 Mei 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/afrikaans-roep-om-hulp-20190508)

“’Wij hebben gekozen voor het systeem van parallelklassen in de eerste jaren van onderwijs,’ antwoordde Nico Koopman op rustige en beheerste wijze, ‘en niet voor een systeem van tolken. Ook daarbij hanteren we een mechanisme van monitoring zodat de studenten niet onnodig vastlopen. Overigens,’ voegde hij daar nog aan toe, ‘het gaat dan natuurlijk niet alleen om Afrikaans, maar – in ons geval – ook om IsiXhosa. Doel is nu juist om ook het IsiXhosa als derde taal uit te bouwen. Maar dan zit je ook weer met het feit dat lang niet iedereen IsiXhosa spreekt.’” (Van den Berg, G. 2019. Nico Koopman, vice-rector Universiteit Stellenbosch: “Van divers en apart naar divers en samen”. Geplaas 17 Julie 2019. https://voertaal.nu/nico-koopman-vice-rector-universiteit-stellenbosch-van-divers-en-apart-naar-divers-en-samen/)

“Waarvan praat die rektor? Niemand wil die universiteit agter ‘n taalgordyn toetrek nie. Al wat verlang word, is dat die taal van die meerderheid van die bevolking van die Wes-Kaap en van die meerderheid van die meerderheidsbevolkingsgroep van die Wes-Kaap ‘n primêre taal van onderrig met gelyke status aan Engels aan die Universiteit Stellenbosch sal wees.” (Heunis, J. 2019. “If you have tears, prepare to shed them now” – toespraak deur Jan Heunis SC, president van die Konvokasie van die US, 2019. Geplaas 15 Nov. 2019. https://www.litnet.co.za/if-you-have-tears-prepare-to-shed-them-now-toespraak-deur-jan-heunis-sc-president-van-die-konvokasie-van-die-us-2019/

Bron: https://www.netwerk24.com/Stemme/Spotprente/n-goue-oue-uit-fred-se-pen-18-november-2015/

Anthony 2016a. Fedsas tree toe tot US-debat: Afrikaans moet ankertaal wees, bl. 2.

Anthony 2016b. Taalplan gaan bruin studente benadeel.

ATR 2015. Persverklaring: Geen ruimte vir samboktaktiek in taaldebakel.

ATR 2016a. US-taalbeleid: Afrikaanse Taalraad se reaksie.

ATR 2016d. Persvrystelling: Taalraad kommentaar op die US se Hersiene Toelatingsbeleid.

Barnard, M. 2016a. Fakulteite wyk self af van riglyne.

Barnard, M. 2016b. Taal veilig by US – vir nou, bl. 4.

Barnard, M. 2016d. Oudregter sal US-taalplan op sy eie bekyk, bl. 1.

Barnard, M. 2017a. Afrikaans op Stellenbosch: ‘Erge spanning’ oor taal, bl. 6.

Barnard,

2017b. US-taalbeleid sal niemand uitsluit – rektor.

Barnard, M. 2017c. Konvokasie stem vir hofgeding, bl. 9.

Barnard, M. 2018. Engels maak deure oop, sê De Villiers. Die Burger, 26 Maart 2018.

Barnard & Janse van Rensburg 2015. Almal nou op gelyke voet by Maties, sê SR, bl. 5.

Batt, M. 2015. Afrikaans by Universiteit van Stellenbosch is uitsluitingstegniek, sê Nzimande.

Batt 2016a. Maties-fakulteite wil verengels; US-bestuur verseker Afrikaans se toekoms.

Batt 2016b. AfriForum neem regsaksie teen Universiteit van Stellenbosch se uitvoerende bestuur.

Beukman, B. 2017. Huntington se spook loop by Maties oor Afrikaans. Beeld, 26 Aug. 2017, bl. 12.

Boonzaaier, D. 2018. Waar is die Afrikaans? Eikestadnuus, 21 Febr. 2018, bl. 1.

Booyens, B. (Bun, jr.) 2014. V & A met Bun: Strydbyle moet begrawe word

Botha, R. 2015a. Studente by US ontwrig lesing.

Botha, R. 2017b. ‘Besorgdes’ betoog oor Afrikaans.

Botha, R. (Rudie) 2015. Engels is nié voertaal in Nederland, bl. 10.

Botman 2013b. Méér lesings in Afrikaans kom aan die US.

Brand, J. 2016. Dít lyk na Orwelliaanse speletjies.

Breytenbach, B. 2015. Die diktaat van Open Stellenbosch, bl. 4.

Breytenbach, B. 2016a. US-konvokasietoespraak: Die koei in die bos.

Breytenbach, B. 2016c. ‘n Ope brief aan Wim de Villiers aangaande sy bestuur se voorgestelde taalbeleid.

Breytenbach, B. 2016d. US-taalbeleid: Breyten Breytenbach reageer op Anton van Niekerk se brief.

Breytenbach, J. 2016c. Taalbeleid: US soek nog tyd om stukke in te dien.

Breytenbach, J. 2016d. Groep na hof oor US en Afrikaans.

Breytenbach, J. 2018. US verwelkom net in Engels: Eerstejaars kla, bl. 15.

Breytenbach e.a. 2005. Afrikaans nou op glybaan by US.

Brümmer, W. 2016b. 10 vrae aan prof. Hermann Giliomee, bl. 4.

Burger, A. 2017. ‘Volwaardige aanbod’ vir Afrikaans geëis, bl. 7.

Burger, A. 2017.Testament word ‘n twispunt in Maties-taalsaak. Rapport, 19 Jan. 2017, bl. 10.

Burger, A. & P. Malan 2016. Afrikaans nié gelyk aan Engels by US, bl. 2.

Bürger, V. 2015i. Dosente pleit vir inheemse tale. UV hou laaste sessie oor taalbeleid.

Carstens, W.A.M. 2014d. Afrikaans en transformasie nie in stryd.

Carstens, W.A.M. 2015d. Dit is nie my skuld dat ek wit en ŉ man is nie, bl. 7.

Carstens, W.A.M. 2016g. Referaat: Die impak van taalpolitiek op universiteite in Suid-Afrika – die geval Afrikaans.

Carstens, W.A.M. 2017c. Só kwyn taal se hoë funksies weg, bl. 16.

Carstens, W.A.M. 2017d. Taurus Fatigatus is verkeerd oor die taaldebat.

Cloete, F. 2015. US was nooit Afrikaanse universiteit.

Cloete, F. 2017. Oor Afrikaans op Stellenbosch.

Coetzee, A. (André) 2016. US-taalbeleid: taalverwarring.

Coetzee, A. 2017. US-taalplan en uitsprake klop nie.

Coetzee, A. (Ampie) 2014. Bittereinders se einde bitter.

Comestor 2015. Universiteit Stellenbosch as akademiese onderneming.

Conradie, K. 2016. Só word studente oor taal gebreinspoel.

Croucamp 2016b. Taalbloed aan mure (1), bl. 17.

Dawie 2015a. Bou só begrip by Maties uit.

Dawie 2015b. Laat US oop kaarte speel.

Dawie 2015c. Dawie: Maties staan voor ’n keuse.

De Jager, F. 2015. Afrikaans aan die US.

Departement Afrikaans en Nederlands, Universiteit Stellenbosch 2016. Dosente besorg oor taalplan.

De Stadler, L.G. & C. Swart 2016. ‘In English’, asseblief tog.

De Villiers, J. (James). 2015. Maak Afrikaans vry, bl. 15.

De Villiers, W. 2015a. Gemaksones moet agtergelaat word, bl. 11.

De Villiers, W. 2016a. US-konvokasie 2016: Universiteit Stellenbosch: Vorentoe!

De Villiers, W. 2016b. Verandering vereis aanpassing.

De Villiers, W. 2016c. US het nié boedel oorgegee met taal, bl. 10.

De Villiers, W. 2017a. US-konvokasie 2017: toespraak deur Wim de Villiers.

De Villiers, W. 2017b. Quo vadis, Maties?, bl. 18.

De Vries, A. 2016a. Groot taak wag op US-konvokasie, bl. 12.

De Vries, A. 2016b. Een woord, ses letters …, bl. 11.

De Vries, A. 2017. So het Maties elitisties geword, bl. 4.

De Vries, W. 2015f. Breyten Breytenbach: Ope gesprek oor taal nodig.

Dommisse 2015. Maties-taaldebat: ‘Plig teenoor ’n nasionale bate’, bl. 23

Dosent 2014. Matie-dosente behoort dié artikel te lees.

Du Buisson, T. 2015. Nog ‘n skrywe oor die taalbeleid.

Du Plessis, C. 2015a. ‘Dis PW wat uit die graf praat’.

Du Plessis, J. (Jan) 2016. Só kan meertaligheid wêrelde oopmaak.

Du Plessis, S. 2015. Maties se taaltoffie: Versoeke dat Engels die omgangstaal van die Universiteit Stellenbosch word, reflekteer die hedendaagse taalwerklikheid, bl. 9.

Du Plessis, T. 2016b. Breyten help om raserny te stuit, bl. 6.

Du Preez, C. 2016. Die olifant in die taalvertrek.

Du Preez, M. 2015g. Grond skuif onder Maties.

Du Preez, M. 2015l. US móét oor dié rubicon.

Du Preez, M. 2015m. Taaldebat – Druk ‘reboot’-knop, bl. 11

Du Preez, M. 2016b. Luister is die sleutel.

Du Preez, M. 2016f. Identiteit is nie etnisiteit.

Du Toit, G. 2015. ‘Maties se taalbeleid weerhou ons van tower-omgewing, grootse ontdekkings’.

Els, R. 2015a. #AfrikaansVal op Twitter.

Els, R. 2015b. Deon Meyer ondersteun Maties-besluit.

Els, R. 2015c. US: ‘Engels die lui opsie’, bl. 4.

Els, R. 2015d. Adam Small wens Wim en Kie. geluk ná besluit oor taal.

Erasmus, S. 2015. Wees slim en maak Maties drietalig, bl. 14.

Fourie, J. 2015b. Maties: ‘Studente stem met hul voete, en dis Engels’. (Sien R. Botha 2015 se reaksie hierop.)

Fourie, J. 2016a. Ontspan – Afrikaans is in Adam Smith se veilige hand, bl. 2.

Frey 2015. US-raad verdien kompliment, bl.12.

Gelyke Kanse 2016. Statement by Gelyke Kanse on the decision of the Stellenbosch University Council on language policy.[19]

Germishuys 2015a. Stellenbosch: ‘Natuurlik is hier plek vir Afrikaans’.

Germishuys 2015b. Matie-studente wil hul eie Kodesa hê om transformasie te bespreek.

Germishuys & Van den Berg 2015. Elsenburg fynkam beeldmateriaal van betoging.

Gey van Pittius 2015. ‘Só kan Afrikaans vry wees’.

Giliomee 2010b. So is US se hekkie vir Engels geopen.

Giliomee 2014b. Rampspoed van Matie-taal, bl. 25.

Giliomee 2015a. ’n Roemlose kapitulasie.

Giliomee 2015c. US-alumni het ook tóé wyd presteer.
Giliomee 2016b. US-taalbeleid: Die syfers vertel ’n storie.

Giliomee 2016d. Taalplan ignoreer dié kwessies.

Giliomee 2016e. US-taalkwessie is ’n beskamende verhaal.

Giliomee 2017a. Gee Afrikaans staanplek.

Giliomee & Schlemmer 2006. ŉ Vaste plek vir Afrikaans. Taaluitdagings op kampus.

Goddard 2016. Hambidge se taalstryd, bl. 14-16.

Gouws, A. 2015a. Verdagmakery help Maties nie, bl. 8.

Gouws, A. 2015b. Identiteit is nie die vertrekpunt.

Gouws, A. 2016. ‘Taalstryd’ gaan nie net oor taal, bl. 20.

Haasbroek 2015. Verengelsing voorspel niks goeds, bl. 16.

Hambidge 2015d. Moenie dié taal probeer verloën, bl. 16.

Hambidge 2015e. Maties se taaltoffie: Nog ‘n # wat op ’n onderurdagte wyse deur die media flits. Slagspreuke eerder as denke, bl. 6.

Hattingh, J. 2015a. Maties-taaldebat: ‘Dis nie Afrikaans se dood’, bl. 23.

Hattingh, J. 2015b. Akademie speel nie rol in transformasie van US.

Heese, C. & M. Heese 2015. Taaldebat: Dié veeltalige benadering hou vele voordele in.

Heese, M. 2015. Afrikaans by Maties.

Hertzog, E. 2014. Hou op raas en blaas, bl. 11.

Heunis 2016a. Afrikaans moet bly.

Heunis 2016b. Waarom Afrikaans gelyke status by US verdien.

Heunis, J.C. 2016d. US: Moenie verkeerde afleidings maak nie, bl. 11.

Heunis, J.C. 2016e. US: Geen kans vir Afrikaans?

Heunis, J.C. 2017a. US-konvokasie 2017: toespraak deur Jan Heunis.

Heunis, J.C. 2017b. KKNK 2017: Toespraak deur Jan Heunis.

Heunis, e.a. 2016. US-taalbeleid: Die US-konvokasie se kommentaar op die US-bestuur se konseptaalbeleid.

Heydenrych, C. 2016. US-bestuur maak hulself verdag, bl. 10.

Heyman, M. 2016. US-student: AfriForum praat nie namens my.

Hofmeyr, H. 2015. Waarom geweld praat?

Holzapfel 2014a. Sulke woorde so helder soos ertjiesop, bl. 10.

Holzapfel 2014b. US-antwoorde bly ertjiesop; net dikker.

Hugo, D. 2016a. Die wêreld in Afrikaans.

Hurter, P. 2015. Sonder Afrikaans is dié Maties niks, bl. 18.

Hüsselman 2108. Gee taalbrouwerk nou uitklophou.

Janse van Rensburg 2015b. Video oor ‘rassisme by US’ maak opslae.

Janse van Rensburg 2015f. Kampusse sit ‘stryd van 1976’ voort, sê Open Stellenbosch.

Janse van Rensburg 2015g. Maties ‘wil brood aan altwee kante gebotter hê.

Janse van Rensburg 2015h. Beskerm taal só by US – Giliomee, bl. 6.

Janse van Rensburg 2015i. Rektor soek en krý konfrontasie, sê konvokasieleier, bl. 5.

Janse van Rensburg 2015j. Nie ons plig om Afrikaans te red, sê Maties-rektor.

Janse van Rensburg 2015k. Maties-taalbeleid ‘nie teruggetrek’.

Janse van Rensburg 2015l. Mosie wys rigting by Maties aan, sê Wim de Villiers.

Janse van Rensburg 2015m. ‘US-bestuur sal voortgaan om Engels in 2016 uit te brei’, bl. 4.

Janse van Rensburg 2015m. US-raad ‘n ‘white boys’club’ sê Open Stellenbosch.

Janse van Rensburg 2016b. Maties: ‘Ons is in groot moeilikheid’.

Janse van Rensburg 2016c. ‘Studente het ŉ reg op onderrig in Afrikaans’.

Janse van Rensburg 2016d. US vergader oor fakulteite-besluit om Afr. af te skaal.

Janse van Rensburg 2016e. AfriForum wil hof toe oor US se taalbeleid, bl. 12.

Janse van Rensburg 2016f. US gee nie bes oor AfriForum se taaleis.

Janse van Rensburg 2016g. US swyg steeds oor AfriForum-regstappe.

Janse van Rensburg 2016i. Maties: ‘Geen probleem om klasse te volg’

Janse van Rensburg 2016j. Universiteit Stellenbosch: Raad sit spesiaal oor taal, bl. 11.

Janse van Rensburg 2016h. AfriForum, US Vrydag in die hof.

Janse van Rensburg 2016k. US; Skik met AfriForum ná interdik. Engels én Afrikaans in Matie-klasse, bl. 1.

Janse van Rensburg 2016l. US erken hy wyk van taalbeleid af, bl. 9.

Janse van Rensburg 2016m. Ondersoek by US oor afwyk van taalplan.

Janse van Rensburg 2016n. US wéér hof toe gevat oor sy taalbeleid.

Janse van Rensburg 2016o. Transformasie. Protes eis tol by Maties, bl. 13.

Janse van Rensburg 2016p. US stel 2 aan om ‘pers gesig’. Taalkwessie te bekyk, bl. 13.

Janse van Rensburg 2016q. Breyten lei drukgroep oor taal, bl. 10.

Janse van Rensburg 2016r. J.M. Coetzee steun US-veldtog, bl. 4.

Janse van Rensburg 2016s. ‘Afrikaans op US-kampus is soos sterwende perd’, bl. 23.

Janse van Rensburg 2016t. Zille steun ook Afrikaans op US.

Janse van Rensburg 2016u. US-raad wil nou vroeër insette lewer, bl. 5.

Janse van Rensburg 2016v. Afwyking van taalbeleid. ‘Tree op in belang van studente’, bl. 6.

Janse van Rensburg 2016w. AfriForum kap Maties-verslag.

Janse van Rensburg 2016y. US-raad kritiseer ‘eensydige’ beriggewing oor hofsaak.

Janse van Rensburg 2016z. US: 2de konsepbeleid beklemtoon belang van Afrikaans.

Janse van Rensburg 2016aa. Hofaansoek teen Maties teruggetrek, bl. 5.

Janse van Rensburg 2016bb. Voorstelle maak nie alle partye bly.

Janse van Rensburg 2016ff. Meeste in US-senaat stem vir aangepaste taalbeleid.

Janse van Rensburg 2016hh. ’n Kans in Afrikaans! praat dalk privaat met US-rektor.

Janse van Rensburg 2016qq. US kies Engels, bl. 2.

Janse van Rensburg 2016rr. Maties en Tukkies sê: JA vir Engels, bl. 1.

Janse van Rensburg & Nel 2016. US-mosie maak deur oop vir Engels al dreig regstappe.

Janse van Rensburg, A. & S. van den Berg 2015. ‘Bekyk US-kultuur, rassisme’, bl. 6.

Jansen, J. 2015a. Spanning styg oor Afrikaans in klas by Elsenburg.

Jansen van Rensburg, L. 2015b. ‘Laat ons self dié problem takel’, bl. 14.

Jansen van Rensburg, L. 2015d. ‘Ons wen,’ sê drukgroep oor taal, bl. 4.

Jeffreys 2014a. Groot taak rus op US se raad, bl. 10.

Jeffreys 2014b. Maties verdien lof vir taalplan, bl. 16.

Kadalie 2016b. Visekanseliers wat nie kan nie, bl. 16.

Kannemeyer, M. & N. Bruwer 2017. Video en onderhoud: ‘Die ander kant’ van die US-taaldebat.

Kaschula 2015b. Omhels Afrikatale: Negatiwiteit hou vordering terug.

Kock 2016. US-taalbeleid: Benjamin Kock reageer op Anton van Niekerk.

Knobel 2013. Maties kan gerus by UK leer.

Koopman, N. 2014a. Konfronteer magte wat nie wil vernuwe, bl. 9.

Kotzé, E.F. 2015a. Chroniek van ’n taalstryd – Afrikaans op Stellenbosch.

Kotzé, E.F. 2015c. Gouws kan dié suksesverhaal bekyk, bl. 12.

Kriel, K. 2016b. ŉ Dwingende taalkwessie, bl. 21.

Kruger, G. van Wyk 2006. As ‘n taal sterf.

Kruger, G. van Wyk 2018. By die viering van die US se honderdste bestaansjaar: Ope brief aan Jannie Marais van Coetzenburg.

Kruger, H. 2016l. US-rektor ‘moet kom sê oor Engels, bl. 14.

Le Cordeur, M.L.A. 2016b. Waarheen nou oor taal?

Litnet 2016. Gelyke Kanse ontvang internasionale steun: JM Coetzee en Robin Renwick steun die inisiatief.

Lloyd 2011b. Bring tog maar dié offer vir Afrikaans.[20]

Lombard, F. 2015a. Daar steek onsin én waarheid in.

Lombard, F. 2015b. Twaalf dinge in die taaldebat om oor na te dink.

Loots 2015c. Rassisme gaan oor meer as bloot Afrikaans, bl. 6.

Loots, S. 2015d. Thomas-idees hoort lankal nie meer in SA, bl. 6.

Loots, S. 2015f. Wees eerlik oor wat op die spel is in taaldebat, bl. 6.

Loots, S. 2016a. Is Slim Wim dan eintlik Slinkse Wim?, bl. 6.

Loots, S. 2016b. Die ideaal van ’n meertalige universiteit.

Loots, S. 2017. Laat ‘Die ander kant’ US se rektor koud?, bl. 6.

LSB 2015. S’bosch se taal-baklei kom al ŉ lang pad, bl. 10.

Lückhoff 2017. Só gaan US sy Afrikaanse karakter verloor.

Malan, P. 2014. Nuwe taalstryd: Stellenbosch se ‘verengelsing versnel’; onsekerheid oor Potch, bl. 1.

Malan, P. 2015b. Maties oorweeg ŉ volledige Engelse fakulteit, bl. 1.

Malan, P. 2016a. Regsaksie by Maties dreig oor Engels in dié klasse, bl. 1, 4.

Malan, P. 2016b. Studente hof toe oor Afrikaans, bl. 5.

Malan, P. 2016c. Maties sleep Maties wéér hof toe, bl. 6.

Malan, P. 2016d. ‘Koppe moet rol by Maties’ oor taal, bl. 2.

Malan, P. 2016e. Afrikaans by US kry nóg steun van gesienes, bl. 2.

Malan, P. 2017a. Maties en taal: ‘Dink weer’, bl. 7.

Malan, P. 2017c. ‘Engels is maklikste, sê prof Wim lankal’, bl. 6.

Malan, P. 2017d. De Villiers en kie ‘mislei Maties-raad’, bl. 2.

Malan, P. & L. Jansen van Rensburg 2015. Druk op Afrikaans lei tot taalvereniging.

Marais, A. 2015b. ‘Engels kán nie verstektaal wees by US-fakulteit’, bl. 1.

Marais, A. 2015f. Matrieks ‘skrik’ vir Maties se taalbeleid.

Marais, A. 2016a. ‘Deur vir Engels as hooftaal oop’. Drie sê hoekom hulle teen mosie stem, bl. 5.

Marais, A. 2016d. Matie-raad wyk glo van taalbeleid af, bl. 4.

Marais, A. 2016e. Universiteit Stellenbosch. ‘Taalbeleid word vanjaar hersien’, bl. 3.

Marais, A. 2016f. ‘Verkeerde persepsie van Afrikaans bestaan’, bl. 3.

Marais, A. 2016g. US se konsepbeleid. Belofte oor taal verval, bl. 15.

Marais, A. 2016g. Meertaligheid vir US, bl. 11.

Matthee 2015. Universiteitsbestuur lewer akademie en Afrikaans uit aan die wolwe.

McLachlan 2015a. Só maak jy taalwonder randtaaltjie, bl. 10.

McLachlan 2015b. Oor Afrikaans en die toekoms daarvan.

McLachlan 2016a. Plan B vir Afrikaans in onderwys is nou nodig.

McLachlan 2016b. Steek eerder hand in eie boesem.

Momberg 2015. ‘Bagasie haal US in’, bl. 14.

Moses 2015a. Optog ‘was nie teen sekere ras’.

Neelsie 2017. Afrikaans sal nie ‘blom en gedy’, bl. 8.

Nel, C-A. 2015ii. US-taalvoorstel ‘slag vir ander Afrika-tale’.

Nel, C-A. 2015jj. Maties: Afrikaans bly wel vir 2016.

Nel, C-A. 2015kk. Breuk broei glo tussen US-bestuur en raad.

Nel, C-A. 2015ll. Akademici wat rektor steun ‘gedemoniseer’, bl. 1.

Nel, C-A. 2015mm. 10 redes vir Engels in Stellenbosch, bl. 5.

Nel, C-A. 2015nn. Maties-bestuur se taalplan ‘voorbarig’.

Nel, C-A. 2015oo. ‘Maak Maties Engels,’ sê rektor.

Nel, C-A. 2015pp. Maties: Debat, verdeeldheid oor Afrikaans duur voort.

Nel, C-A. 2016o. Afrikaans by US. ‘Maak stem dik’, bl. 12.

Nel, C-A. 2016p. US-taalbeleid. ‘Afrikaans in murg en been ŉ bastertaal’, bl. 5.

Nel, C-A. 2016q. Konvokasie van US steun drukgroep, bl. 5.

Nel, C-A. & A. Janse van Rensburg 2015a. Maties: Akademici steun voorstel oor Engels.

Nel, C-A. & A. Janse van Rensburg 2015b. 10 redes vir Afrikaans by Maties, bl. 5.

Nel, C-A. & A. Janse van Rensburg 2015c. Afrikaans gaan nie verdwyn by US.

Nel, C-A. & A. Janse van Rensburg 2015d. Matie-vergadering ‘reguit en eerlik’.

Nel, C-A. & A. Janse van Rensburg 2015e. Dosente steun Matie-rektor se taalplan, bl. 1.

Nel, J. 2015c. 5 vrae aan Maimane – ‘Maties kort Mandela-oomblik’.

Nienaber, M. 2016a. Heunis en AfriForum deel siening oor besluit.

Nienaber, M. 2016b. Woordestryd oor taalbeleid woed voort.

Nienaber, M. 2017b. US-rektor sê glo Engels sal ‘maklikste opsie’ wees.

Nienaber, M. 2017c. US-taalbeleid: Hofsaak begin vandag.

Nienaber, M. 2017d. ‘US nie verantwoordelik vir Afrikaans se lot’.

Nienaber, M. 2017e. ‘Kwaai slag vir inheemse tale’, bl. 15.

Nienaber, M. 2017h. ‘US neem bruin mense nie in ag’, bl. 10.

Nienaber, M. 2017. Uitspraak voorbehou in taalstryd. Beeld, 17 Aug. 2017, bl. 10.

Olivier, F. 2015. Vanuit Pole – rondom Stellenbosch.

Oosthuizen, C. 2015. Dít is waarvan ek ’n oudstudent wil wees.

Oosthuizen, J. 2016a. Quo vadis Maties?

Oosthuizen, J. 2016b. Haal af die Bosch se maskers, vra Maties.

Oosthuizen, J. 2017a. US-konvokasie 2017: US se taalstryd duur voort.

Oosthuizen, J. 2017b. Kan Afrikaans floreer as hy sy status as universiteitstaal verloor?

Oosthuizen & Heunis 2016. US-taaldebat: “Ons sal luister, maar ons sal nie stilbly nie”.

Oosthuizen, J. e.a. 2015. Afrikaans as onderrigtaal in skole.

Ouddosent 2014. Is Engels nou die prestige-taal aan US?

Pauw 2015. Daar is ’n oplossing vir Afrikaans.

Pienaar, G. 2015. Stellenbosch: Laat daar gestém word!

Potgieter, S. 2016a. Studenteraad ondersteun steeds US se taalbeleid, bl. 3.

Potgieter, S. 2016b. US beplan om Afrikaans, Engels en Xhosa te bevorder, bl. 4.

Prince, L. 2017. ‘Meer as 75% tevrede oor US se taalbeleid’.

Prinsloo, D. 2015a. SA Akademie oor die US-taalbeleid.

Rabe, L. 2015. Hoe klink ‘Stellenbosch staan vir ŉ núwe idee’?, bl. 19.

Redakteur Beeld 2015m. Potch durf nie selfde pad loop as Stellenbosch.

Redakteur Beeld 2016b. Beeld sê: UP kan by US leer hoe om nié met taal te maak, bl. 8.

Redakteur Beeld 2016f. Is Maties op ŉ moeisame reis na nêrens?, bl. 10.

Redakteur Die Burger 2015b. Afrikaans is nie gelyk aan rassisme nie.

Redakteur Die Burger 2015c. Afrikaans op Maties: kompromis of klap?

Redakteur Die Burger 2015d. Bou Maties nou as ’n uitnemende, meertalige bate, bl. 14.

Redakteur Die Burger 2016b. Is Maties op ŉ moeisame pad na nêrens?, bl. 14.

Redakteur Rapport 2015a. Rapport sê: Taal: Die stryd om toegang sál feller word, bl. 2.

Redakteur Rapport 2015b. Rapport sê: Slim Wim het sy baas gevang, bl. 2.

Redakteur Rapport 2016a. Rapport sê: Ons sidder oor situasie met taal by Maties, bl. 2.

Retief, H. 2015d. US toon maar net simptome van tydsgees, bl. 3.

Retief, H. 2015e. ‘Die taal is nie ’n onreg, dit is misbruik…’

Retief, H. 2016f. Johan Theron: Soos ŉ Breipaal bo water, bl. 11.

Rooi 2014e. Botman hét geveg; stryd nog gŉ oor, bl. 23.

Rossouw, D. 2017a. Dís D-dag vir Afrikaans, bl. 15.

Schoeman, L. 2015. Breytenbach oor taalkwessie. US moes dié spanning ‘lankal sien kom het’, bl. 5.

Scholtz, A. 2017. US moet taalbeleid wéér wysig.

Scholtz, L. 2013b. Taal by US slaan ŉ ander koers in, bl. 9.

Scholtz, L. 2014l. Transformiste se taaldiktatuur, bl. 6.

Scholtz, L. 2015i. Sien albei kante van munt raak.

Scholtz, L. 2015j. Hier swaai die stert die hond.

Scholtz, L. 2015m. Dié gebeure by Maties is tragies, bl. 12.

Scholtz, L. 2015o. Waarom moet die US Afrikaans red?

Scholtz, L. 2015p. Taal is ook die US se roeping.

Scholtz, L. 2015q. Parys-klimaat bied lesse vir Afrikaans.

Scholtz, L. 2015r. Nzimande se ‘nuttige idiote’.

Scholtz, L. 2015s. Vat nou hande oor Afrikaans.

Scholtz, L. 2016d. US-taalgeding is oor menseregte, bl. 18.

Scholtz, L. 2016f. Afrikaans hét staanplek by US.

Scholtz, L. 2016g. Niemand is so doof soos húlle, bl. 10.

Scholtz, L. 2016i. Dat Afrikaans brand, is seker.

Scholtz, L. 2016j. Dit gaan nie oor uitsluiting nie.

Scholtz, L. 2017e. As Afrikaans nie meer nut het nie.

Scholtz, L. & Scholtz, I. 2008. Die debat oor die posisie van Afrikaans aan die Universiteit Stellenbosch: ’n ontleding, bl. 292-313.

Schoonwinkel 2014. 6 vrae oor Maties se nuwe taalbeleid: Afrikaans in balans?

Schoonwinkel 2016. Kom ons praat, bl. 50-51.

Schoonwinkel 2017. Stellenbosch gaan nie Afrikaans afskaf nie.

Schroeder 2017. Court dismisses application to overturn Stellenbosch University’s new language policy.

Skelmbosch 2015. US: Taal-uitvoering die groot uitdaging, bl. 12.

Smit, E. 2015. #topstories – Wat sê Maties oor taalskok?

Smith, C. 2015e. Gaan 90-jarige Afrikaans ooit 100 kan haal?

Smith, C. 2017b. ‘Skande dat US verengels.’

Sonnekus 2017b. ‘Veeltaligheid ’n geleentheid eerder as ’n las’.

Soutie, Stellenbosch 2018. Is Afrikaans nou eksklusief of inklusief? Eikestadnuus, 21 Febr. 2018.

Spies, L. 2017. Ysige windjie sny deur Eikestad, bl. 14.

Steenkamp, C. 2016a. Wie is die belanghebbers in die US-taalbeleid?

Steenkamp, C. 2016b. Persvrystelling: US-taalbeleid voldoen nie aan basiese bestuursvereistes.

Steenkamp, C. 2017a. Die debat oor Afrikaans aan die US is verby.

Steward (red.) 2010. Die toekoms van Afrikaans op universiteitsvlak. (Verskeie bydraers het van die taaldebat aan US melding gemaak, veral oor die verlies wat die afskaal van Afrikaans aan die US vir Afrikaans as hoëfunksietaal sal meebring.)

Steyn, G. 2016. Laat meertaligheid by US geld, bl. 8.

Steyn, P. 2016c. Ete met Leopold Scholtz: ‘SA nie middelpunt van die wêreld’.

Strauss 2015. Taalreg raak aard van regstaat diep.‘Studente praat nié Suid-Afrikaans’.

Strydom, M. 2015b. Behou respek vir ander se taal, bl. 10.

Swanepoel, E. 2016e. Geen gelyke kans vir Gelyke Kanse, bl. 8.

Swanepoel, E. 2016o. Hy wip hom vir Maties se beleid, en verander toe sy testament, bl. 6.

Swart, C. 2016. ’n Houdingsondersoek na die Taalbeleid en Taalplan van die Universiteit Stellenbosch: Die houdings van derdejaarstudente en dosente.

Taurus Fatigatus 2017a. Oor taal gaan ons mekaar nie vind, bl. 14.

Taurus Fatigatus, Stellenbosch 2017b. Só kan afgetredenes langer leef.

Terblanche, G.P.D. 2016. Ons kan dié taal nie laat sterf nie, bl. 10.

Theron, J. 2016. Persverklaring deur Johan Theron, prokureur, US-raadslid, uitgereik na Maandag 26 September 2016 se vergadering van die US Raad.

Titus 2015f. Die laaste plek om nee te sê.

T’Sjoen 2015b. ‘Studentenprotest in Zuid-Afrika: er breken boeiende maar ook bedreigende tijden aan’.

US RBS (Rektor se bestuurspan) 2015. Stellenbosch University: Why we are switching to English.

US 2017. US-persvrystelling: Taalbeleid van 2016.

Van den Berg, S. 2014g. Nuwe US-rektor steun universiteit se nuwe taalbeleid.

Van den Berg, S. 2015a. ‘Moenie by Maties kom studeer nie’, bl. 8.

Van den Berg, S. 2015b. US reageer op studente se eise. Gespreksforums oor transformasie kan tot oplossings lei, sê rektor.

Van den Berg, S. 2015c. Studente byeen oor taal by US.

Van den Berg, S. 2015d. Studente betoog voort oor taal by Maties.

Van den Berg, S. 2015e. Behou Afrikaans, eis 200 studente.

Van den Berg, S. 2015f. Elsenburg: Klasse weer ontwrig.

Van den Berg, S. 2015g. Stryd om siel van Maties, bl. 1.

Van den Berg, S. 2015h. Matie-klagtes: ‘Studente druip weens taal’.

Van den Berg, S. 2015i. Onderrig op tersiêre vlak. Universiteite ‘moenie tale ignoreer’.

Van den Berg, S, 2015j. Taakspan oor taal by US se verslag gou bespreek, bl. 2.

Van den Berg, S. 2015k. Fransman wil hof toe oor US-transformasie, bl. 2.

Van den Berg, S. 2015l. US-raad beklemtoon ondersteuning van rektor, bestuur.

Van den Berg, S. 2015m. ‘Afrikaans is voorlopig veilig’.

Van den Berg, S. 2015n. ‘US moet Grondwet in ag neem’, bl. 5.

Van den Berg, S. 2015o. US-raad sê Afrikaans moet bly, bl. 1.

Van den Berg, S. 2015p. Belanghebbendes steeds verdeeld oor raad se ‘taktiese oorwinning’.

Van den Berg, S. 2015q. Afrikaans moet bly, sê Nzimande, bl. 6.

Van den Berg, S. 2015r. Lesings kom in taal van meerderheid, bl. 4.

Van den Berg, S. 2015s. Raad stem vir meertaligheid. Taalmosie ‘wys US is vír inklusiwiteit’, bl. 3.

Van den Berg, S. 2015t. D-dag vir US oor sy taalplanne, bl. 1.

Van den Berg, S. 2015u. Alle oë is vandag op die US-raad, bl. 4.

Van den Berg, S. 2016b. ‘US móét Afrikaans beskerm’.

Van den Berg, S. 2016c. US-taaldebat: “Ons praat verby mekaar’, bl. 5.

Van den Berg, S. 2016d. Oud-Matie oor rassisme: Dit is geweld op die psige, bl. 5.

Van den Berg, S. 2016e. Matie vertel hoe hy sukkel met Engels.

Van den Berg, S. 2016f. Raad sit spesiaal oor taal, bl. 11.

Van den Berg, S. & A. Janse van Rensburg 2015. Parlementêre inmenging by Maties net die begin, sê ANC, bl. 6.

Van der Elst 2015. Aan die Rektor en Visekanselier: die konfederasie van 40 Afrikaanse lidorganisasies reageer.

Van der Merwe, S. 2015. Taalbeleid: US gee duidelikheid.

Van der Spuy, M. 2016. Dié betoog teen Afrikaans is snert, bl. 10.

Van der Walt, C. 2016. Dit lyk soos ŉ soort reaksionêre nostalgie, bl. 11.

Van der Walt, W. 2015. Naïewe bravade gaan taal nie help, bl. 12.

Van Dyk 2015. Adam Tas: Vrydag die 13de en die klugverandering van die US-taalbeleid.

Van Niekerk, A.A. 2010. Taal nié US se kernopdrag, bl. 9.

Van Niekerk, A.A. 2014a. Op soek na identiteit: Die taaldebat op Stellenbosch, bl. 215-230.

Van Niekerk, A.A. 2015b. Van volksuniversiteit na internasionale speler, bl. 9.

Van Niekerk, A.A. 2016a. Interdikte kweek nie respek, bl. 8.

Van Niekerk, A.A. 2016b. Interdik sleg vir Afrikaans.

Van Niekerk, A.A. 2016c. US-taalbeleid: Ope brief aan Breyten Breytenbach.

Van Niekerk, A.A. 2016d. Stelling oor US ’n growwe belediging.

Van Niekerk, A.A. 2016e. By Maties is daar geen sameswering nie.

Van Niekerk & Moodley 2014. Wandile se storie.[21]

Van Rensburg, R. 2015. So taai die taaltameletjie, bl. 14-16.

Van Rensburg, R. 2016a. Taalbloed aan die mure (2), bl. 17.

Van Wyk, D. 2016a. Die Taaldebat op US en die belang van moedertaalonderrig vir enige taalplan.

Van Zyl, D. 2015. Raadpleeg slim, asseblief, Wim.

Van Dyk 2015c. Open Stellenbosch: Statement by Adam Tas Students’ Society / Verklaring deur die Adam Tas Studentevereniging.

Vermaas, H.F. 2016. Ek is maar skepties oor dié taalversekeringe.

Viljoen, C. 2014a. Hou taaltwis uit openbare oog.

Viljoen, C. 2015c. Max moet eerder ‘reboot’, bl. 14.

Viljoen, C. 2015b. Moet die US die knie buig?

Viljoen, C. 2016a. US-konvokasie 2016: Afskeidstoespraak deur Christo Viljoen, uittredende president.

Viljoen, C. 2016b. Stop nou dié soort taaldebat.

Viljoen, C. 2016c. US-taalbeleid: Kommentaar op die US se konsep-taalbeleidvoorstel deur Christo Viljoen.

Viljoen, M. 2017. Die US kan sy eie besluite oor taal neem.

Willemse, R. 2014c. Jou taal is jou reg, sê Eloff by US.

Wyngaard, B. 2015b. Vrydag die 13de, die US taalstryd en die hashtag-generasie.

Wyngaard, B. 2015c. Debat: Dié soort ‘taalgelykheid’ benadeel almal ewe veel.

Wyngaard, B. 2016c. Die probleem met die verset teen die US se taalbeleid.

Anoniem 2015c. Maties to create fund promoting Xhosa.

Burger, B. 2015. Afrikaans-in-dialogue, rather than Protection-of-Afrikaans.

De Villiers, J. 2016. Breyten Breytenbach’s speech exposed apartheid nostalgia – Stellenbosch SRC.

De Villiers, J.B. 2015a. Multiculturalism does not mean everybody speaks English.

De Villiers, W. 2015b. What future holds for Stellenbosch University.

De Vos, P. 2014. White, Afrikaans universities – when will they truly transform?

Etheridge 2015. Unanimous support for Maties English plan – SRC.

Fisher, R. 2014. Challenge to nurture Botman legacy, bl. 21.

Friedman, B. 2016. Stellies University to revise language policy, fears that Afrikaans will be lost

Giliomee 2015b. The battle for Afrikaans at the University of Stellenbosch.

Gqirana 2016b. English given equal status at Stellenbosch, made primary language of instruction at University of Pretoria.

Joubert, J. 2014. A beacon of hope has died, but his flame burns on.

Kaschula 2015a. African languages have the power to transform universities.

Kenny 2015a. Black languages forsaken, bl. 13.

Khoza, A. 2015. Maties senate ‘likes’ English.

Liebenberg, S. & A.J. van der Walt 2015a. Why Afrikaans doesn’t qualify for special treatment at universities.

Maimane 2015. Afrikaans is no longer the language of the oppressor.

McFarlane 2015. Don’t touch me on my language, bl. 6.

Mtembu 2015. Stellenbosch threatens to expell ‘dissident’ students.

Nwadeyi 2015. My thoughts on complexity and the intersectionality of change at Stellenbosch University.

Nwadeyi 2016. US-konvokasie 2016: Courage, Compassion and Complexity – Reflections on the new Matieland and South Africa.

Petersen, C. 2015. Stellies language policy still in process.

Petersen, T. 2015. Students protest in Stellenbosch over language.

Pienaar, H. 2015a. Why Stellenbosch University should retain Afrikaans.

Pienaar, H. 2015b. SA’s own Tower of Babel misguided.

Raborife 2015a. Open Stellenbosch disappointed at council’s stance on language policy.

Raborife 2015b. Maties council insists it supports transformation.

Rossouw, J. 2017. In praise of the community of dirty hands: a response to Robert Greig, Marlene van Niekerk and Stephanus Muller.

Senokoane 2015. Open Stellenbosch: Academic imperialism at Stellenbosch and in higher education.

Steward 2015c. Language Policy at the University of Stellenbosch.

Van Niekerk, M. 2016. Marlene van Niekerk on the Stellenbosch University language debate.

Van Wyk, D. 2015. Open Stellenbosch and the language debate.

Wessels, L. 2015. Open Stellenbosch: The elephant in the room.

Wiechers 2015. Open Stellenbosch: Fresh and innovative ideas are sorely needed.

Wyngaard, H. 2016b. Afrikaans is not the enemy on campus.

Yakubu 2015. Open Stellenbosch and the importance of mother tongue education.

Broere 2015. Taalstrijd in Zuid-Afrika, bl. 16.

Redaksie De Telegraaf 2015. Stellenbosch verbant Afrikaans, bl. T16.

Schutte, G.J. 2014e. Afrikaans in Matieland, bl. 218.

Steyn, J.C. 2015a. Afrikaans bedreigd aan universiteit.

T’Sjoen 2015c. ‘Er is een derde Afrikaanse taalbeweging aan de gang en die is niet ‘wit”.

Alberts, T. 2019. Ek daag US uit om teendeel te bewys. Rapport Weekliks, 3 Febr. 2019, bl. 4-5. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/ek-daag-us-uit-om-teendeel-te-bewys-20190201

Anoniem 2018. Is die uitfasering van Afrikaans doelbewus? Eikestadnuus, 2 April 2018. https://www.netwerk24.com/ZA/Eikestadnuus/Nuus/is-die-uitfasering-van-afrikaans-doelbewus-20180328-2

Barnard, M. 2019. Onderrigtaal. ‘US sou brand oor Afrikaans’. Beeld, 7 Aug. 2019, bl. 10. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/us-taalbeleid-aangepas-weens-politieke-druk-protes-20190807

Barnard, M. 2020. DA vat US hof toe oor Cameron. Beeld, 13 Julie 2020, bl. 6.

Boonzaaier, D. 2020. DA hof toe oor US en Cameron. Rapport, 12 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/da-hof-toe-oor-us-en-cameron-20200711

Britz, M.T. 2018. US se taalverskoning krap om. Geplaas 5 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/us-se-taalverskoning-krap-om-20180205

Cornelissen, C. 2019. Toetssaak oor US-taalbeleid gaan rigtinggewend wees. Geplaas 6 Aug. 2019. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/toetssaak-oor-us-taalbeleid-gaan-rigtinggewend-wees/

Craven, G. 2019. Ons wou ook by US gaan betoog … Die Burger, 21 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ons-wou-ook-by-us-gaan-betoog-20190620

Derrick, Plettenbergbaai 2019. Ek verstaan nie die taalbenadering. Die Burger, 9 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ek-verstaan-nie-die-taalbenadering-20190308

De Villiers, W. 2018. Maties vir Eeufees. Die Burger, 31 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/maties-vier-sy-eeufees-20180330

Du Plessis, P. 2018. So, nou is Maties ‘English only’? Geplaas 3 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/so-nou-is-maties-english-only-20180202

Een Mindere plaats, Stellenbosch 2018. Meertalige universiteit is eksklusief Engels? Geplaas 3 Febr. 218. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/meertalige-universiteit-is-eksklusief-engels-20180202

Ferreira, D. 2018. Oud-Wilgenhoffers wil reünie boikot oor taal. Geplaas 2 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/oud-wilgenhoffers-wil-reunie-boikot-oor-taal-20180302

Geboortegrond, Kaapstad 2018. Afrikaans word onderskat. Die Burger, 11 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/waarde-van-afrikaans-onderskat-20180410

Heunis, J. 2019. “If you have tears, prepare to shed them now” – toespraak deur Jan Heunis SC, president van die Konvokasie van die US, 2019. Geplaas 15 Nov. 2019. https://www.litnet.co.za/if-you-have-tears-prepare-to-shed-them-now-toespraak-deur-jan-heunis-sc-president-van-die-konvokasie-van-die-us-2019/

Heydenrych, C. 2018. Aanslag op Afrikaans wraaksugtig. Die Burger, 13 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/aanslag-op-afrikaans-wraaksugtig-20180313

Heydenrych, C. 2018. Waarheid sny deur US-propaganda. Die Burger, 26 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/waarheid-sny-deur-us-propaganda-20180525

Joubert, J-J. 2020. Maties word doeltreffend en eerlik bestuur. Geplaas 18 Aug. 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/maties-word-doeltreffend-en-eerlik-bestuur-20200817

Kotzé, J.C. 2019. Hoe ver is alles aan US nou Engels? Die Burger, 4 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/hoe-ver-is-alles-aan-us-nou-engels-20190403

Kotzé, J.C. 2019. US vee stadigaan geskiedenis uit. Die Burger, 13 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/us-vee-stadigaan-geskiedenis-uit-20190612

Krige, E. 2018. Taal by Maties. ‘Nie almal Afrikaans magtig’, so alles moet in Engels. Rapport, 17 Junie 2018, bl. 8.

La Vita, M. 2018. Afrikaans” “Ons word met ’n sambok geslaan”. Geplaas 2 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-ons-word-met-n-sambok-geslaan-20180402

La Vita, M. 2019. Afrikaner en Afrikaans se opkoms en ondergang. Geplaas 20 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaner-en-afrikaans-se-opkoms-en-ondergang-20190217

Moll, J.C. 2018. Universiteit Stellenbosch en die onverkwiklike taalstryd. Vanaf Afrikaanse “taaltameltjie” tot volskaalse “taaloorlog” (2003-2017). Bloemfontein: Sun Media Bloemfontein. (Belangrike bron oor ‘n taalstryd wat anders kon verloop het.)

Morkel, T. 2018. US se taalbeleid ‘herkoloniseer’ ons. Die Burger, 9 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/us-se-taalbeleid-herkoloniseer-ons-20180508

Nienaber, M. 2018. US-taalbeleid se saak in September voor Grondwethof. Die Burger, 26 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/us-taalbeleid-se-saak-in-september-voor-grondwethof-20180525

Nienaber, M. 2019. ‘US-taalbeleid gaan nie oor politiek’. Beeld, 8 Aug. 2019, bl. 5. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/us-taalbeleid-gaan-oor-toegang-nie-politiek-20190807

Ontgogelde Matie, Kanonberg 2020. Bevolking geïgnoreer in taaldebat. Die Burger, 1 Sept. 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/bevolking-geignoreer-in-taaldebat-20200830

Oosthuizen, J. 2018. Afrikaans is ‘n reënboogtaal. Geplaas 23 Aug. 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaans-is-n-reenboogtaal/

Scholtz, L. 2018. Woorde weeg nie op teen dade. Die Burger, 29 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/woorde-weeg-nie-op-teen-dade-20180328-2

Taaltenikus, George 2019. Probleem by US dalk nie Afrikaans. Die Burger, 14 Aug. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/probleem-by-us-dalk-nie-afrikaans-20190813

Van der Merwe, F. 2018. Volk bestaan uit meer as dié twee. Die Burger, 3 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/volk-bestaan-uit-meer-as-die-twee-20180402

Van der Merwe, F. 2018. Dit is tyd dat Maties selfondersoek doen. Die Burger, 10 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/dit-is-tyd-dat-maties-selfondersoek-doen-20180409

Van der Spuy, M. 2018. Afrikaans ‘verdwyn nie van toneel’. Eikestadnuus, 22 Maart 2018, bl. 5.

Van Dyk, F.R. 2020. US ‘roekeloos’ jeens Afrikaans. Geplaas 20 Aug 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/us-roekeloos-jeens-afrikaans-20200819

Govender, P. 2018. Stellenbosch sets course for the future Stellenbosch. The Sunday Times, 29 April 2018.

Nkosi, B. 2018. ‘Afrikaans use denies black students access.’ The Star, 13 Junie 2018. https://www.iol.co.za/the-star/news/afrikaans-use-denies-black-students-access-15451156

Van Graan, M. 2015. Open Stellenbosch: Beyond the rainbow, towards a change of climate. Geplaas 18 Sept 2025. https://www.litnet.co.za/open-stellenbosch-beyond-the-rainbow-towards-a-change-of-climate/

Van den Berg, G. 2019. Nico Koopman, vice-rector Universiteit Stellenbosch: “Van divers en apart naar divers en samen”. Geplaas 17 Julie 2019. https://voertaal.nu/nico-koopman-vice-rector-universiteit-stellenbosch-van-divers-en-apart-naar-divers-en-samen/

Gelyke Kanse vs US

Breytenbach, J. 2016a. Gelyke Kanse hof toe oor taabeleid, bl. 4.

Breytenbach, J. 2016b. Groep na hof oor US en Afrikaans, bl. 8.

De Vries, I. 2017. 14 Augustus 2017: Gelyke kanse vs die Universiteit Stellenbosch.

Janse van Rensburg 2016x. Gelyke Kanse: US-beleid ‘kulturele vooroordeel’.

Litnet 2016. Gelyke Kanse ontvang internasionale steun: JM Coetzee en Robin Renwick steun die inisiatief.

Spies, P.H. 2017. Persvrystelling: Gelyke Kanse teken appèl aan teen hofbeslissing wat US-taalbeleid ondersteun.

Gelyke Kanse 2016. Statement by Gelyke Kanse on the decision of the Stellenbosch University Council on language policy.

Gelyke Kanse 2018. Taal en dekolonisasie. By, Beeld, 23 Junie 2018, bl. 17. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/taal-en-dekolonisasie-20180622-2

Kadalie, R. 2016. Gelyke Kanse is ware verligtes. Die Burger, 24 Des. 2016, bl. 12.

Marx, J. 2019. US-taalbeleid ‘diskrimineer teen Afrikaanse studente’. Geplaas 8 Aug. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/us-taalbeleid-diskrimineer-teen-afrikaanse-studente-20190808

Marx, J. 2019. US kán in Afrikaans onderrig, sê Gelyke Kanse in hof. Geplaas 8 Aug. 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/us-kan-in-afrikaans-onderrig-se-gelyke-kanse-in-hof-20190808

Marx, J. 2019. ‘US is besig met ’n uitsteltegniek’. Beeld, 10 Aug. 2019. Bl. 5. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/us-besig-met-uitsteltegniek-20190809

Meyer, N. &. P.H. Spies 2019. Gelyke Kanse: ’n onderhoud met Philip Spies. Geplaas 15 Aug. 2019. https://www.litnet.co.za/gelyke-kanse-n-onderhoud-met-philip-spies/

Nel, C-A. 2016s. Gelyke Kanse wil ook ingryp en help red, bl. 6.

Olivier, F. 20-19. Konstitusionele Hof, Gelyke Kanse en Universiteit Stellenbosch. Geplaas 13 Aug. 2019. https://www.litnet.co.za/konstitusionele-hof-gelyke-kanse-en-us/

Rossouw, J. 2019. Gelyke Kanse: Afrikaans, die sondebok. Geplaas 15 Aug. 2019. https://www.litnet.co.za/gelyke-kanse-afrikaans-die-sondebok/

Spies, P.H. 2019. Gelyke Kanse-persverklaring: Konstitusionele Hof-toetssaak oor taal. Geplaas 8 Aug. 2019. https://www.litnet.co.za/gelyke-kanse-persverklaring-konhof-toetssaak-oor-taal/

Die debat oor Afrikaans aan die Universiteit van Suid-Afrika (UNISA)

“The Supreme Court of Appeal has ruled that Unisa’s decision to remove Afrikaans as a language of teaching and learning at the institution in 2016, in favour of English, was unconstitutional and unlawful.

“While the evidence suggests that there may have been a need for a revision of Unisa’s language policy, it has not been established that the adoption of the new policy in 2016 was conducted in a constitutionally compliant manner, ie that the factual and normative ‘reasonably practicable’ requirement in s 29(2) of the Constitution was satisfied,” the judgement delivered on 30 June reads.

The appeal was lodged at the Supreme Court of Appeal (SCA) by lobby group AfriForum after the South Gauteng High Court in Johannesburg ruled in favour of Unisa’s new language policy on 26 April 2018.

The policy removed Afrikaans as one of the languages of teaching and learning at the institution and retained English as the preferred language.” (Mthethwa, A. 2020. Appeal court rules in favour of mother-tongue tuition in university’s language policy row. Geplaas 1 Julie 2020. https://www.dailymaverick.co.za/article/2020-07-01-appeal-court-rules-in-favour-of-mother-tongue-tuition-in-universitys-language-policy-row/)

“Die Appèlhof in Bloemfontein se uitspraak oor die Universiteit van Suid-Afrika (Unisa) se taalbeleid is ’n ligpunt in ’n baie donker omgewing.” (https://www.litnet.co.za/hofuitspraak-oor-afrikaans-by-unisa-n-ligpunt-in-n-donker-omgewing/)

“Opting for English at Unisa, in full awareness of its status as the destroyer of languages and its vast colonial baggage, similarly reflects this dystopia — as does Unisa’s argument that the move from bilingualism to English-only represents a first step towards multilingualism. The apparent intention to require Unisa students to study at least one African language — barring Afrikaans — serves as yet another indicator of Alexander’s dystopia.” Steenkamp, C. 2020. The language of Afrikaans is not the problem. Mail & Guardian, 2 Aug. 2020. https://mg.co.za/opinion/2020-08-02-the-language-of-afrikaans-is-not-the-problem/

Cilliers, S. 2016j. Afrikaans op kampus. ‘Taal bloei, maar daar is hoop’, bl. 1.

Gous, N. 2016c. Unisa word ook nou nét Engels, bl. 11.

Janse van Rensburg 2016nn. Hofbevel gevra oor Afrikaans by UNISA, bl. 2.

Versluis 2016b. AfriForum terug hof toe oor taal by Unisa, bl. 2.

De Lange, I. 2016. AfriForum war at UNISA ‘not over’.

Makhanya, M. 2020. On language, power and privilege in tertiary education. Mail & Guardian, 9 Julie 2020. https://mg.co.za/education/2020-07-09-on-language-power-and-privilege-in-tertiary-education/

Mthethwa, A. 2020. Appeal court rules in favour of mother-tongue tuition in university’s language policy row. Geplaas 1 Julie 2020. https://www.dailymaverick.co.za/article/2020-07-01-appeal-court-rules-in-favour-of-mother-tongue-tuition-in-universitys-language-policy-row/

Polity 2020. Removal of Afrikaans at Unisa unlawful and unconstitutional – SCA. Geplaas 1 Julie 2020. https://www.polity.org.za/article/removal-of-afrikaans-at-unisa-unlawful-and-unconstitutional-sca-2020-07-01

Steenkamp, C. 2020. The language of Afrikaans is not the problem. Mail & Guardian, 2 Aug. 2020. https://mg.co.za/opinion/2020-08-02-the-language-of-afrikaans-is-not-the-problem/

Davids, K. 2020. Uitspraak oor Afrikaans by Unisa ‘waterskeidend’. Geplaas 1 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/uitspraak-oor-afrikaans-by-unisa-waterskeidend-20200701

Du Plessis, C. 2020. Lesufi vaar uit teen appèlhof-uitspraak oor Unisa-taalbeleid. Geplaas 21 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/lesufi-vaar-uit-teen-appelhof-uitspraak-oor-unisa-taalbeleid-20200721

Gregan, E. 2018. Unisa mag net Engels wees, beslis hof. Geplaas 26 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/unisa-mag-net-engels-wees-beslis-hof-20180426

Gregan, E. 2018. AfriForum appelleer teen Unisa se taalbeleid, Geplaas 25 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afriforum-appelleer-teen-unisa-se-taalbeleid-20180625

Krige, E. 2018. ‘Unisa was verkeerd oor taalbeleid.’ Rapport, 1 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/unisa-was-verkeerd-oor-taalbeleid-20180630

Janse van Rensburg, Arisa 2020. Unisa-taalbeleid: so lyk sake by 3 ander universiteite. Geplaas 3 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/unisa-taalbeleid-so-lyk-sake-by-3-ander-universiteite-20200702

Oosthuizen, J. 2020. Hofuitspraak oor Afrikaans by Unisa ’n ligpunt in ’n donker omgewing. Geplaas 2 Jul 2020. https://www.litnet.co.za/hofuitspraak-oor-afrikaans-by-unisa-n-ligpunt-in-n-donker-omgewing/

Scholtz, L. 2018. Woorde weeg nie op teen dade. Die Burger, 29 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/woorde-weeg-nie-op-teen-dade-20180328-2

Slater, L. 2020. Hof: By Unisa sal die taalbeleid nie uitsluit. Rapport, 5 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Hof/hof-by-unisa-sal-die-taalbeleid-nie-uitsluit-20200704

Van Rooyen, M. 2020. Hof steek stokkie voor UNISA se planne teen Afrikaans. Beeld, 2 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/hof-steek-stokkie-voor-unisa-se-planne-teen-afrikaans-20200701?

Van Rooyen, M. & K. Davids 2020. Unisa moet sy taalbeleid wysig – hof. Beeld, 2 Julie 2020, bl. 15.

Uitspraak “AfriForum vs UNISA – saaknommer 54450/2016, 26 April 2018”.
Uitspraak “AfriForum NPC v the Chairperson of the Council of the University of SA & others” – saaknommer 54450/2016, 30 June 2020
Die debat oor Afrikaans aan die UV

AfriForum 2016. Regstappe om Afrikaans by Kovsies te red.

Anoniem 2016c. Akademie vra UV om te herbesin oor taal.

Bouwman, B. 2015. #NtuliMustRepresentAll: Nuwe UV-Taalbeleid moet ook Afrikaanse studente verteenwoordig.

Bouwman, B. 2016. ‘Prof. Jansen, u sal gou gedwing word om te bedank’.

Brenda, Heidedal 2017. Afrikaans aan UV was dié ouers se enigste uitweg.

Breytenbach, B. 2016b. Dís waaroor dit gaan, Prof.

Breytenbach, B. 2016e. Breytenbach antwoord Jansen in brief.

Brümmer, W. 2016c. 10 vrae aan prof. Jonathan Jansen.

Bürger, V. 2015c. Leierskap by UV ontken taalagenda.

Bürger, V. 2015d. Menings uiteenlopend ná taalgespreksessie by UV.

Bürger, V. 2015e. Department by Kovsies wil net Engels hê.

Bürger, V. 2015f. Vonke spat by UV se inligtingsessie oor taal.

Bürger, V. 2015g. ‘Regering moet eers voor eie deur vee’.

Bürger, V. 2015h. UV hoor pleidooie vir veeltaligheid uit alle oorde. Dié situasie ‘vervreem ons van mekaar’.

Bürger, V. 2015i. Dosente pleit vir inheemse tale. UV hou laaste sessie oor taalbeleid.

Bürger, V. 2015k. Taalbeleid vir UV nie voor 2017.

Bürger, V. 2015l. Nuwe taalbeleid. UV-raad sê ja vir Engels, bl. 10.

Coetzee, G. 2015c. Afrikaans is ál meer op sy eie.

Coetzee, G. 2015d. Groot leuen van UV-taalproses.

Coetzee, G. 2018a. Regters verskil oor ‘als Engels’ by UV.

Coetzee, G. 2018b. Soos Johnny, is taal nie dood nie.

Damons, A. 2017. Al hoe meer klasse aan UV nou in Engels, kla studente glo. Volksblad, 17 Aug. 2017

Davids, K. 2015b. UV-besluit is ‘uitklophou vir Afrikaans’.

Davids, K. 2015c. Kovsies gaan Engels word. ‘Droewige dag vir Afrikaans’, bl. 1.

De Klerk, S. 2016. Veg vir mooiste, mooiste taal se plek aan UV.

Du Plessis, L.T. 2015. Is tolking op universiteitsvlak volhoubaar? Die geval Universiteit van die Vrystaat, bl. 7-14.

Du Plessis, L.T. 2016c. Taalbeleidshersiening aan die Universiteit van die Vrystaat, 2003-2015, bl. 1048-1070.

Du Plessis, L.T. 2018. Hoe wil UV nou Afrikaans help ontwikkel?

Du Toit, E. 2017c. Uitspraak oor UV se taal ‘kan Tuks ook raak’, bl. 5.

Eloff, T. 2018c. Kovsie-uitspraak: Goeie én slegte nuus vir Afrikaans.

Hattingh, J. 2015c. Ai, prof. Jansen, jy stel ons teleur.

Kruger, H. 2017e. UV ‘praat nonsens’, bl. 6.

Lamprechts, J.v.N. 2016a. UV se dade is kommerwekkend én lagwekkend.

Lambrechts, J.v.N. 2016b. Dolk in die rug vir Afrikaans.

Langner 2015a. Kovsies en ons onmondige demokrasie.

Langner 2015b. ‘Milnerisme weer by UV gepleeg’. Dinamiese, visioenêre taalleierskap nou broodnodig.

Loots 2015g. Hallo daar, dis ek, die een wat nie kan lees nie, bl. 6.

Lotriet 2015. Free State University to review language policy.

Louw, C. 2015. UV se taalpad in 2009 voorspel.

Mare, H. 2015. UV-taaldebat: AfriForum rig skrywe aan raad.

Matthee 2016a. Ope brief aan Jonathan Jansen: Bedanking as navorsingsgenoot.

Matthee 2016b. UV: Vryheid moet weer in Afrikaans kan blom.

Meyer, M. 2016. Sienings oor ‘nuwe’ Engelse Kovsie-kampus uiteenlopend.

Muller, C. 2015. Behoud van Afrikaans aan UV.

Nel, C-A. 2015rr. Belofte gŉ verbreek, sê Jansen, bl. 8.

News24 2017a. UV-taalbeleid is wettig, beslis hoogste hof.

Pelser, W. 2016c. ANC, AfriForum se leiers wéér byeen, bl. 8.

Pienaar, H. 2015c. Het prof Jansen dan sy belofte vergeet?, bl. 13.

Prinsloo, D. 2015b. Treurige dag vir UV, wat armer is sonder Afrikaans.

Prinsloo, D. 2016b. Persvrystelling: Staak die geldverspilling.

Redakteur Beeld 2015n. Oë op UV se raad ná Maties se ja vir Afrikaans.

Redakteur Volksblad 2015b. Kantelpunt vir UV oor taal.

Redakteur Volksblad 2015c. Volksblad sê: Afrikaans dood? Nooit!

Redakteur Volksblad 2015d. Volksblad sê: Bou taalgewys, eerder as afbreek.

Redakteur Volksblad 2015f. Volksblad sê: UV se ‘taalproses’ ontbloot as blote oëverblindery.

Redakteur Volksblad 2015g. Volksblad sê: Oë op UV se raad ná Maties se ja vir Afrikaans.

Redakteur Volksblad 2015h. Volksblad sê: UV-besluit: Nee vir Afrikaans, eerder as ’n Engelse ja.

Redakteur Volksblad 2016a. Volksblad sê: UFS-taalbeleid bied blitskuur sonder oplossings.

Retief, H. 2017c. Willa Boezak: Maak-of-breek vir Afrikaans, bl. 11.

Smith, C. 2015p. UV-plan kwel Afrikaanse Taalraad.

Smith, C. 2015c. ‘Staan op vir jou taal by UV’.

Smith, C. 2015f. ‘Afrikaans moet waai by Kovsies’, bl. 14.

Smith, C, 2015g. ‘Gryp in by Afrikaans, anders …’, bl. 8.

Smith, C. 2015h. Wie’s daai ‘meeste’?, bl. 9.

Smith, C. 2015j. Nuwe Milners bedreig Sotho en Afrikaans.

Smith, C. 2015k. Revolusie dreig en Afrikaners paartie toe oë.

Smith, C. 2015l. Moenie ons probeer stilmaak nie.

Smith, C. 2015m. Afrikaans – Verraad lê diep in ons bloed.

Smith, C. 2015n. Engels, vra UV se taalskimme.

Smith, C. 2015o. Afrikaans is slagoffer – Flip Buys.

Smith, C. 2015q. UV-raad moet sê oor aanvalle op Afrikaans.

Smith, C. 2015s. Afrikaner, veg vir jou broers en jy sal wen.

Smith, C. 2016c. Vandag val nóg ’n monument in die Vrystaat.

Smith, C. 2016e. Migrasie weg van Kovsies oor taal, veiligheid.

Smith, C. 2017d. ‘Dis nie oorwinning oor Afrikaans nie’, bl. 3.

Smith, C. 2017e. Uitspraak oor Afrikaans ŉ terugslag – VF Plus.

Smith, C. 2018a. Uitspraak ‘vertrap almal se regte’, bl. 2.

Smith, C. 2018b. Hof ‘moet ruimte alle amptelike tale skep’, bl. 2.

Smith, C. & V. Bürger 2016. Hof toe weens UV-beleid, bl. 5.

Smith, C. & M. Gericke 2015. Afrikaanse personeellede geskok oor UV-taalplanne.

Smith, F. e.a. 2015. UV-departement sê dís wat taalbeleid moet doen.

Steyn, J.C. 2015c. Afrikaans by die UV.

Steyn, J.C. 2015d. Taalstryd by UV duur al lank.

Steyn, J.C. 2017a. As taal verdwyn, word hy nie doodgemaak?

Swanepoel, E. 2016b. UV-taalbeleid: Die minderheid wen, bl. 2.

Toerien, H. 2016b. Zuma en Jansen se spook: Die dag toe die howe die taaiste grondwetoortreders in bek ruk.

Van Coller 2015a. Doodsklok vir Afrikaans lui by UV. ‘Én by NWU – dan wag skole en kerke’.

Van Coller 2015c. Kyk wie is die pleitbesorgers vir Engels.

Van Coller 2016. ‘Foute in UV se hersiene taalbeleid’.

Van Coller 2016e. Jansen-termyn ’n ‘episode en agonie’.

Van Coller 2017a. Is dit nou die doodsklok vir inheemse tale?

Van der Merwe, J.C. 2015. UV-taalberigte is bedenklik.

Van Rooyen, M. 2016a. ‘Jansen swig voor politieke druk’.

Van Rooyen, M. 2016b. UV betwis bevel oor taal, bl. 4.

Van Rooyen, M. 2016c. Kovsies kry weer slae oor taalbeleid, bl. 6.

Van Rooyen, M. 2016d. UV mag Afrikaans uitfaseer, bl. 7.

Van Rooyen, M. 2017a. Afrikaans weg by UV. ‘Voordele van taal op altaar’, bl. 9.

Van Rooyen, M. 2017b. Hof sê later oor UV-taal, bl. 11.

Van Rooyen, M. 2017d. Stryd oor onderrigtaal aan UV nou na die grondwethof, bl. 6.

Waldeck 2016c. ‘Probeer om elke dag ’n bietjie beter te wees’ – Jonathan Jansen.

Waldeck 2016d. ‘Afrikaans sal altyd deel van UV bly’, bl. 12.

Waldeck 2016f. UV se taalplan ‘roekeloos’, sê Akademie.

Waldeck, E. e.a. 2016. Jonathan Jansen: ’n Gemengde nalatenskap?

Chabalala 2016b. AfriForum wins language case at University of Free State.

Gous, N. 2017. Free State university to continue teaching in English, Con Court rules.

Mabuza 2017. SCA upholds UFS appeal on English-only language policy.

News24 2017b. UFS language policy is lawful, ConCourt rules.

Glorie, I. 2018. Interview met Francis Petersen: Terug naar het wezen van de universiteit. Zuid-Afrika Spectrum, 95(2): 46-48.

Chabalala, J. 2016. Concourt rejects UFS appeal over language policy. Geplaas 28 Sept. 2016. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/concourt-rejects-ufs-appeal-over-language-policy-20160928

Ad, Hospitaalpark, Bloemfontein 2018. Kry sommer ook ŉ Ingelse naam vir Kovsies. Geplaas 5 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/kry-sommer-ook-n-ingelse-naam-vir-kovsies-20180104

Aucamp, I. 2020. Ons eens trotse universitiet is by ’n kruispad. Volksblad, 2 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/ons-eens-trotse-universiteit-is-by-n-kruispad-20200701

Van Rooyen, M. 2016. UV gaan voort met nuwe taalbeleid. Volksblad, 11 Sept .2016.

Hattingh, J. 2018. Uitspraak oor UV-taal ŉ onreg. Geplaas 18 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/uitspraak-oor-uv-taal-n-onreg-20180117

Kovsieouer 2016. US: Haat teen Afrikaans kwel. Geplaas 30 Sept. 2016. https://www.pressreader.com/south-africa/volksblad/20160930/281715499107293

Lambrechts, J.v.N. 2018. ‘Onbegrip oor Afrikaans by UV.” Geplaas 5 Ferb. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/onbegrip-oor-afrikaans-by-uv-20180205

Smith, C. 2017. ‘Instellings enigste wyse om regte te beskerm.’ Geplaas 30 Des. 2017. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/instellings-enigste-wyse-om-regte-te-beskerm-afriforum-20171230

Strauss, D. 2018. Herstel Afrikaans in ere, UV. Geplaas 7 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/herstel-afrikaans-in-ere-uv-20180206

Strauss, P. 2018. Tirannie van meerderheid gee deurslag by UV. Volksblad, 12 Jan. 2018.

Van Coller, H.P. 2018. UV se optrede onbedagsaam. Volksblad, 13 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/uv-se-optrede-onbedagsaam-20180711

Van Rooyen, M. 2016. UV gaan voort met nuwe taalbeleid. Volksblad, 11 Sept .2016.

Van Rooyen, M. 2017. UV maak sy rug styf oor taalbeleid. Geplaas 17 Aug. 2017. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/uv-gaan-hofbevel-oor-taalbeleid-betwis-20160817

Oor Akademia

Buys, F. 2015g. Akademia gaan volstoom voort.

Du Plessis, J. 2014. Akademia is ŉ vrye keuse, bl. 11.

Gericke, M. 2016b. Akademia in 2017 ‘so te sê landwyd’.

Küsel 2017d. Akademia nou amptelik as instelling geregistreer, bl. 23.

Küsel, A. 2020. Studente kan van volgende jaar[22] klas draf by Akademia. Beeld, 3 Junie 2020, bl. 15.

Le Roux, P. 2016. Só gaan Akademia Afrikaanse universiteitswese verseker.

Nel, C-A. 2014ff. ‘Niemand wen as Blade, Akademia stry’, bl. 2.

Van den Heever, J. 2015. Ons staan by ŉ keerpunt met Akademia.

Van Eeden, J. 2019. ‘Ek wil Akademia se dosente en studente sien floreer.’ By, Beeld, 16 Febr. 2019, bl. 16-17.

Van Niekerk, A.A. 2014b. Akademia as ‘Harvard’: Julle droom net, bl. 24.

2.1.3.2 Argumente oor Afrikaans

“Ek dink nie Afrikaans sal doodgaan nie. Onkruid vergaan mos nie!” (Die sanger Koos Kombuis, in die kykNET-program, BRAVO op 24 April 2014)

“Ek hoor die naweek in ‘n restourant hoe iemand die (Malawiese) kelner buffelagtig aanvat omdat hy nie Afrikaans kan praat nie. Dis nou ‘n kwessie van vyande maak van mense wat nie jou vriende is nie! Die kliënt is altyd reg, het by hom geword: die kliënt is altyd regs! Goeie maniere kos niks, en respek nog minder. Gee eerder ‘n groter fooitjie vir ‘n kelner wat Afrikaans met jou probeer praat, as om iemand te beledig wat werklik nie kan nie. Gelukkig het die persoon se kollega hom reggehelp. Daar is slimmer en beter maniere om Afrikaans te bevorder.” (Opmerking op Facebook, Flip Buys, 4 Aug. 2014) (Eie kursivering)

“Watter strategie ter beskerming van Afrikaans het die grootste kans om te slaag?” (W. Pelser 2015c)

“Die meerderheid sal die minderheid aanvaar net op voorwaarde dat hy dit prys gee wat vir hom die kosbaarste is.” (Aangehaal in Giliomee 2016c: 5)

“Ek dink ons moet nog praat oor Afrikaans sodat ons die stigma kan afbreek van hoe dit gesien word. Hoe het Afrikaans dan sy naam gekry? Die oorsprong van die woord is Afrika, so hoe word Afrikaans dan ‘n witmesntaal genoem?” (Die kletsrymer Churchill Naude, aangehaal in La Vita, M. 2019. Afrikaans en die kroesgedagte. Geplaas 23 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/afrikaans-en-die-kroesgedagte-20190118)

“… vir Afrikaans het ons ŉ beter kans op sukses binne die breë stroom van bruin, wit en swart Afrikaanssprekendes as in ŉ doelwitlose rebellie van wit Afrikaners”. (Du Plessis, T. 2019. Ghoemas: Breyten en Prinsloo tot Steve. Rapport Weekliks, 21 April 2019., bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/tim-du-plessis-ghoemas-breyten-en-prinsloo-tot-steve-20190421)

“Functieverlies is prestigeverlies.” Devoldere, L. 2019. Engels is noodzakelijk, maar niet voldoende. De Lage Landen, geplaas 13 Des. 2019. https://www.de-lage-landen.com/article/engels-is-noodzakelijk-maar-niet-voldoende

Aanvullende bronne

Bekker, K. 2014. Refuseniks, kreepy kraulies en studente, bl. 9.

Beukes, A-M. 2016a. AKA 2016: Die ekologie van Afrikaans in ’n verander(en)de landskap.

Boshoff, H. 2016. Afrikaans: Dit is tyd vir vorentoe kyk.

Botman 2010. ‘Afrikaans uit sy kettings’.

Buys, F. 2017c. Grafkelder word kraamkamer, bl. 4.

Carstens, W.A.M. 2015e. Wurggreep op taal.

Carstens, W.A.M. 2016d. Wees nou eerlik oor taal.

Carstens, W.A.M. 2016e. Het die doodsklok vir Afrikaans begin lui?

Carstens, W.A.M. 2018b. Afrikaanse mense verloor moed: Wat nou?

Combrink, J.G.H. 1991. Die toekomstige status en funksies van Afrikaans, bl. 101-112.

De Bruin, W. 2017. ‘Praat jy Afrikaans? Kry dan ruggraat, man!’

De Vries, W. 2017a. Breyten Breytenbach en Andries Bezuidenhout aan die woord: “Taal is ons gedeelde verantwoordelikheid”.

Du Plessis, H. 1985c. Toekoms van Afrikaans is die plig van taalbewakers, bl. 4.

Fourie, D. 2018. Bied alle skoollesse in Engels aan.

Henning, G. 2014. Afrikaans verdwyn by munisipaliteit.

Heunis, J.C. 2016c. Oppergesag van die reg geld ook oor taal, bl. 11.

Kruger, H. 2017b. Afrikaans: Eloff skets ŉ donker prentjie, bl. 1.

Le Cordeur, M.L.A. 2011d. Taal se doen-woorde, bl. 11.

Leyden 2012. Ysbere, renosters en Afrikaans: watter een pas nie?, bl. 5.

Mulder, P. 2018a. Terugvegpoging nodig vir Afrikaans op universiteit, bl. 10.

Nel, C-A. 2016w. ‘Moenie Afrikaans opdwing’, bl. 10.

Oosthuizen, J. 2017b. Kan Afrikaans floreer as hy sy status as universiteitstaal verloor?

Pelser, W. 2016e. Stig van ŉ Afrikaanse koshuis ŉ protesdaad, bl. 6.

Pelser, W. 2017a. Hand in boesem is hoe Afrikaans gedy, bl. 11.

Scholtz, L. 2001. Omvang van taalsterfte is totaal sonder weerga, bl. 10.

Scholtz, L. 2016c. Eis jou regte op, maar los geweld.

Scholtz, L. 2017a. Taalstryd is nie ’n ‘regse stryd’.

Scholtz, L. 2017e. As Afrikaans nie meer nut het nie.

Scholtz, L. 2018a. Só is Afrikaans se dood in pot, bl. 10.

Scholtz, L. 2018c. Wit én bruin kan Afrikaans só red.

Slippers e.a. 2009. Afrikaans se unieke posisie en uitdagings in ŉ veeltalige Suid-Afrika, bl. 132-167.

Smith, C. 2017a. Afrikaans het jóú nodig om te oorleef, vrind.

Sonnekus 2017b. ‘Veeltaligheid ’n geleentheid eerder as ’n las’.

Steyn, J.C. 1992a. Drie soorte dreigende funksieverliese vir Afrikaans, bl. 155-163.

Steyn, J.C. 2001b. Afrikaans 2000: Nuwe suksesverhale en terugslae, bl. 118-132.

Steyn, J.C. 2017a. As taal verdwyn, word hy nie doodgemaak?

Van der Merwe, C. 1998. Afrikaans vir die Afrikane?, bl. 7.

Van der Merwe, C.P. 1952. Wat is die toekoms van Afrikaans?, bl. 39.

Van der Walt, W. 2014. Afrikaans se oorleefdrang gevaarlik, bl. 10.

Van der Westhuizen, G. 2017k. Is daar nie belangriker dinge as die taalstryd nie?

Van Wyk, J. 2017a. Mymerend oor Afrikaans se oorlewingskans.

Van Wyk, J. 2017b. Engels praat en in Afrikaans bid my voorland?

Verhoef, M.M. 2014. Afrikaans bly só slaansak, bl. 17.

Visagie, A. 2018. Afrikaans verdien meer as begrafnisstemming.

Webb 2001. Die bevordering van Afrikaans, bl. 164-178.

Wessels, L. 2014. Taal nie vir almal ’n soort godsdiens, bl. 17.

Zietsman 1992b. Die stryd om Afrikaans: lesse uit die verlede …, bl. 13.

Carstens, W.A.M. 2018. Rolbosse en Afrikaans: Die funksiedebat. In Colleman, T.; J. De Caluwe, V. De Tier, A-S. Ghyselen, L. Triest, R. Vandenberghe & U. Vogl (reds.). Woorden om te bewaren. Voor Jacques Van Keymeulen. Gent: Universiteit Gent. Bl. 525-554.

Van Staden, P. 2019. Afrikaans|: Ry ons dalk dooie perd? Geplaas 12 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-ry-ons-dalk-dooie-perd-20180111

2.1.3.3 Waarheen nou met Afrikaans? Stappe om te volg

“Dit is ŉ verligting om te sien hoe rassespanning verdwyn. Aan rassevooroordeel sal ons nog lank moet werk.” (L. Wessels 1994: 156)[23]

“Dis natuurlik maklik vir baie mense om so gou moontlik te vergeet van Afrikaans se onlangse verlede, die ‘amnesia-sindroom’. As ons die toekoms wil ingaan, sal ons deeglik met die verlede moet afreken.” (Die sanger Johannes Kerkorrel, aangehaal in M. van Wyk 2001: 41)

“Afrikaans kan net vorentoe gaan in die onderwys as daar kinders is wat Afrikaans praat.” (Dr. T. Eloff, soos aangehaal in K. Burger 2014)

“Afrikaans word gaandeweg verswelg in ŉ interaktiewe see van an–der tale. Dit gaan nie omgeswaai word nie.” (W. van der Walt 2014: 10)

“Afrikaans belongs to everyone. It existed before the notion of the Afrikaner and as one Afrikaaner remarked this week that ‘it will exist after Afrikaners’”. (Tham 2014d)

“Dit is beter dat ’n kind se vormingsjare in moedertaalonderrig gebeur, of dit nou in Afrikaans, Engels of Xhosa is …” (J. Nel 2014e: 16)

“Ja, die apartheidsklankie sal nog vir lank oor ons hang, maar dit beteken nie ons hoef nie in ewe maat trots te wees op ons Afrikaanse rolmodelle en hulle te vier nie. Daar is immers geen nasie ter wêreld wat nét bestaan uit skurke of helde nie. Dit sal ’n hartseer dag wees as ons kinders buite die land moet kyk om rolmodelle te vind wat uitnemendheid en sukses vergestalt. Niks daarmee fout om jou horisonne te verbreed nie, maar ken ook die storie van jou eie mense. Die héle storie.” (A. Basson 2014j: 2)

“Die Afrikaner en ander Afrikaanssprekendes het ŉ groter behoefte en vermoë om die glyende land ŉ sukses te help maak.” (Frik van Pretoria 2014: 27)

“Dit stem my tot groot kommer om te sien dat Afrikaanssprekendes tans die grootste vyand van die taal is.” (K. du Toit 2014: 27)

“Like all communities, the Afrikaans community is not a homogenous entity; political views, religious beliefs, gender roles, etc are as diverse as in any other. There are some who are deeply engaged in strategies that have to do with the fundamental and progressive remaking of our society, and there are many who are not. But in my experience, there is a common love of and passion for their language – something to be admired.” (M. van Graan 2015. https://www.litnet.co.za/open-stellenbosch-beyond-the-rainbow-towards-a-change-of-climate/

“Dit is vir my so teleurstellend dat baie van ons Afrikaanssprekende jong mense hul kinders Engels wil grootmaak. Is dit nie hoekom ons mooi taal besig is om uit te sterf nie?” (A. Schoeman 2017. Ek smeek dat Afrikaans behoue bly. Beeld, 5 Jan. 2018, bl. 16.)

“Nou lees ek iemand vir wie ek groot respek het, meen Afrikaans moet terug na die kombuis. Nog iemand skryf sy is lief vir Afrikaans, maar die taal verdeel, en dus moet die taal maar waai.” (L. Scholtz 2018: 10)

“Die geheim vir Afrikaans se voortbestaan is om dit onsterflik te maak. … Die res is aan ons oorgelaat. Lees die taal. Gaan kyk dit. Praat dit. Lééf jou taal.” (C. Smith 2018 – https://www.netwerk24.com/Stemme/om-drie-grotes-in-afrikaans-te-kan-beleef-20180711-2)

“’n Stem aan die regterkant van die spektrum is konserwatief, ondersteun lojaliteit, het respek vir gesagstrukture en -figure en beskerm tradisie. Nes ’n linkse perspektief is ’n regse perspektief ook deel van ’n samelewing se lewensbloed. Ter wille van ’n samelewing wat progressief is én tradisies op ’n dinamiese wyse bewaar, het links en regs mekaar nodig.” (Kok, A. 2019. Linkse én regste stemme nodig. Beeld, 28 Febr. 2019, bl. 24, https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/linkse-en-regse-stemme-nodig-20190227)

“Afrikaans het … meer praters nodig om te oorleef en daarvoor is daar eenvoudig te min wit mense, nou, maar veral in die toekoms. … ‘n Nuwe taalgemeenskap, dus. Waarvan die meeste nie wit en Afrikaner sal wees nie. ‘n Afrikaanse gemeenskap verenig agter die taal, is ‘n wolk wat begin vorm. Reën is ‘n moontlikheid, maar geen gegewe nie. … Gewone Afrikaanse wit en bruin mense vind mekaar organies en ontdek daar is meer wat saambind as verdeel. En die groot sambinder is taal. En moedertaalonderrig in Afrikaans. ” (Du Plessis, T. 2019. DAK bring ‘n stukkie hoop vir Afrikaans. Rapport Weekliks, 3 Maart 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/tim-du-plessis-dak-bring-n-stukkie-hoop-vir-afrikaans-20190303)

“Taal is nie bloot ’n kommunikasiemiddel nie; dis deel van ’n mens se identiteit. Ek dink en lewe in Afrikaans en ek is trots op my taal.” (A. Lotriet 2019 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/da-se-een-sa-vir-almal-nie-een-taal-vir-almal-nie-20190301)

“Ek glo dit is mense wat subtiel en diplomaties in die taaldebat optree, wat ons vorentoe sal neem, eerder as diegene wat arrogant en kras oorkom.” (Botes, I. 2019. Afrikaans het baie gesigte. Geplaas 12 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/afrikaans-het-baie-gesigte-20190312)

“Ek huil oor my Afrikaans nie meer as akademiese taal gaan floreer nie. Maar veral as mense hom praat dat ek hom skaars herken. Of as daar gehaat en sleggesê word in hom.

Ek is jammer vir al die houe wat my taal moet vat en kwaad oor al die houe wat in hom uitgedeel is. Ek glo egter dat my Afrikaans meer goed as sleg gedoen het en deel van die oplossings in ons land gaan wees.

My Afrikaans is groter as een kunstenaar of konsert. My Afrikaans lewe nie in vrees nie. My Afrikaans kies versoening bo verdeeldheid. My Afrikaans f*k net voort, ongeag alles waaroor sy sprekers baklei. En hy doen dit juis omdat ons genadiglik van mekaar verskil en nie almal dieselfde klink, dink of lyk nie.” (G. Hoffmann, 2019. Dít is my taal. By, Beeld, 30 Maart 2019, bl. 21)

“Afrikaans is immers, soos enige taal, ’n hartsaak, ’n praatsaak, ’n kultuursaak en ’n behoortsaak, maar ook ’n gebruiksaak, ’n verbruikersaak en dus dikwels en vir baie – ten goede of ten kwade – ’n geldsaak, ter wille van oorlewing.” (Joubert, J-J. 2019. ‘n Tuiste vir almal in Afrikaans. Rapport Weekliks, 7 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-tuiste-vir-almal-in-afrikaans-20190405)

“Hoe gaan ons Afrikaans ont-identifiseer? Dit sal help as AfriForum en Kie. net hulle bekke hou oor Afrikaans, maar so iets is onrealisties.

Een baan wat reeds gevolg word, met wisselende sukses, is om die Afrikaanse taalstryd te sien as deel van ’n veel groter taalstryd: om alle minderheidstale se regte te bevorder. Die probleem is dat kolonialisme en apartheid veroorsaak het dat daar ’n reusagtige gaping is tussen die ongemoderniseerde swart tale en ’Engels, die taal van ekonomie, kultuur en tegnologie.

‘Waarom, inderdaad, moet ’n mens ’n taal geleer word, soos Lesufi vra?’

Swart tale is nie genoegsaam gestandaardiseer nie; die standaardisering wat wel daar is, is besmet met die tuislandvlek. Omdat taal nie ’n bron van identiteit kan wees nie, bestaan daar ook nie “natuurlike standaardisering” nie, en gebruik veral stedelike mense swart tale in ’n mengelmoes wat plesierig is en ’n wêreld skep wat heeltemal uniek is. Die gevolg is die houding: As jy dan nou wel ’n standaardtaal onder die knie móét kry, waarom nie Engels nie? Dan hoef jy ook nie af te sien van jou mengeltaal nie.” (Pienaar, H. 2019. Afrikaans: Hoe om die Laakbare Lesufi hok te slaan. Geplaas Junie 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-05-24-taal-en-identiteit-hoe-om-die-angel-van-die-laakbare-lesufis-van-die-lewe-te-trek/)

“Ons weet ons kan nie die land oornag verander nie, Ná ’n kwarteeu is die dambodem steeds sigbaar. Betereinders wil dat ons ‘mekaar aansteek’. Word jou klein bydrae bevraagteken? Sê: ‘Ek help iemand – wat doen jy?’” (Meyer, M. 2019. Dié nuwe Afrikaanse beweging is Betereinders, nie bitterbekke nie. Geplaas 21 Junie 2019. https://www.vryeweekblad.com/nuus-en-politiek/2019-06-21-di-nuwe-afrikaanse-beweging-is-betereinders-nie-bitterbekke-nie/)

“Many people say that Afrikaans is too far ahead, and is still giving advantages to its speakers via benefits such as mother tongue education, thus we should simply remove it. I disagree. I believe that if we use the available Afrikaans resources, we can repurpose it to help African languages.” (Snijman, L. 2019. Decolonise education — by including Afrikaans. Geplaas 7 Julie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/opinionista/2019-07-07-decolonise-education-by-including-afrikaans/) (Eie kursivering)

“Language is what Gadamer calls the ‘ontological horizon’ of our world, and importantly, the first language that one learns as an infant is the one that cements one’s understanding of the world; all other languages that one acquires at later stages are grafted upon this primary language, properly called one’s ‘mother tongue’. To be sure, if one comes across novel concepts in secondary languages — ones that do not exist in one’s mother tongue — this would expand one’s linguistic horizon in a manner not provided for as a foundation in one’s first language. This is when enterprising thinkers can, and should, set out to forge new words and expressions retrospectively in their mother tongue to expand its ontological reach.” (Olivier, B. 2019. Panayza Lesufi displays his lack of understanding of what a language is all about. Geplaas 26 Sept. 2019. https://thoughtleader.co.za/bertolivier/2019/09/26/panayza-lesufi-displays-his-lack-of-understanding-of-what-a-language-is-all-about/)

Aanvullende bronne

Adams, M. 2000. Afrikaans sal leef!, bl. 14.

Alexander, N. 2006. Etlike gedagtes oor moedertaalonderrig in Suid-Afrika ná apartheid.

Alkema 2011. Verswakking in staatsonderwys noodsaak eie alternatiewe.

Altern 1993. Hou op om Afrikaans te begrawe, bl. 13.

Bailey 2014. Gaafheid sal nie die taal red, bl. 7.

Basson, A. 2014c. Onder die skuldjuk die toekoms in, bl. 17.

Basson, A. 2014d. Ons hét baie om op trots te wees, bl. 2.

Basson, A. 2015a. Wat dink Afrikaanse ‘jeug’ regtig?, bl. 2.

Basson, A. (Alec) 2015. Engels alleen bevorder nie onderrig en leer.

Beukes, A-M. 2016a. AKA 2016: Die ekologie van Afrikaans in ’n verander(en)de landskap.

Beukman 2016f. Derde Weg dringend nodig vir uitgeputte taaldebat, bl. 2.

Beukman 2017c. Gooi net wyd uit vir taal, dan sal dit leef, bl. 16.

Beukman 2017e. Malema, Titus, Giliomee, Gibson – praat oor die taal, bl. 12.

Beukman 2017g. Taaldebat vlam weer op, bl. 17.

Beukman 2018b. ‘Afrikaners met ŉ Afrikataal.’

Bornman. E. e.a. 2017. Moedertaalonderrig, moedertaalleer en identiteit: Redes vir en probleme met die keuse van Afrikaans as onderrigtaal, bl. 724-745.

Boshoff, H. 2016. Afrikaans: Dit is tyd vir vorentoe kyk.

Boshoff, H. 2017a. Kyk verby taal en sien bydrae raak, bl. 20.

Boshoff, H. 2017b. Engels is egter tóg belangrik, bl. bl. 16.

Boshoff, W. 2018. Afrikaans is sondebok in hartverskeurende verhaal.

Bosman, J. 2016. Afrikaans is oop vir geleenthede, bl. 13.

Botha, J. 2018. Voorkom ‘moord op Afrikaans’ só.

Botha, W.F. 2015. Volhard met moedertaalonderrig, bl. 10.

Bothma, G.J. 2018. Bruin mense en die stryd vir Afrikaans.

Botman 2010. ‘Afrikaans uit sy kettings’.

Breda 2018b. Wat is ŉ land as haar moedertale nie erken word nie?

Bruwer 2015. ‘Afrikaanse sangers maak my bang’, bl. 1.

Burger, A. 2016. Nuwe veldtog vier, verken Afrikaans, bl. 12.

Burger, K. 2013. ‘Stuur jou kind na Afrikaanse skool.’

Buys, F. 2008a. Dis tyd vir ŉ tienpuntplan vir Afrikaans, bl. 16.

Buys, F. 2008b. Dis tyd vir selfhelp: hou op kla en doen iets, bl. 14.

Buys, F. 2016d. Só laat jy ’n taalwêreld groei, bl. 24.

Buys, F. 2013c. Afrikaner-saak só erg benadeel, bl. 13.

Buys, F. 2014b. Heksejag op Afrikaans, bl. 9.

Carstens, S. 2014e. ‘Werk om Afrikaans in howe te hou’, bl. 23.

Cilliers, S. 2014c. Waar lê die toekoms van Afrikaans?, bl. 18.

Carstens, W.A.M. 2015b. Waar is die bruin mense se stem?

Carstens, W.A.M. 2016d. Wees nou eerlik oor taal.

Carstens, W.A.M. 2016e. Het die doodsklok vir Afrikaans begin lui?

Carstens, W.A.M. 2017a. Meertaligheid en Afrikaans in Suid-Afrika: die stand van sake, bl. 191-207.

Carstens, W.A.M. 2017b. Ons durf nie ophou praat oor Afrikaans.

Carstens, W.A.M. & J. Blaauw 2015. Maak jy vyande vir Afrikaans?, bl. 20.

Cartwright 2016a. Vreedsame uitbou van tale nodig, bl. 7.

Cartwright 2016b. Benut die geskenk van veeltaligheid.

Cloete, F. 2017. Oor Afrikaans op Stellenbosch.

Cloete, T.T. 2014. Dié retoriek klink soos ŉ hol harnas, bl. 11.

Croucamp, P. 2015c. Taalbulle maar nes regering.

Cruywagen, A. 2016a. ‘Derde Weg’ is prakties, bl. 16.

Dagada 2014. Onbesonge helde van bemagtiging, bl. 25.

Deacon, J. 2018. Stem, en hou skole Afrikaans.

De Bruin, W. 2017. ‘Praat jy Afrikaans? Kry dan ruggraat, man!’

De Jager, P. 2018. Lê wapens neer oor Afrikaans.

De Lange, C. 2014. Skrap sommer alle Afrikaans meteens, bl. 8.

De Lange, L. 2015b. Tragedie en triomf van die taal, bl. 2.

De Stadler, L.G. 2010. ‘Afrikaans is sterwend’ – aldus Breyten Breytenbach, bl. 22-23.

Dommisse 2016. ‘n kers vir donkerte in onderwys, bl. 4.

Duminy, P.C. 2014. Reënjas van transformasie dien nie doel.

Du Plessis, B. 2000. Maak Afrikaans ŉ komtuistaal.

Du Plessis, J. (Jan) 2016. Só kan meertaligheid wêrelde oopmaak.

Du Plessis, L.T. 2016. Engels is gŉ wonderkuur, bl. 19.

Du Plessis, L.T. 2018b. Ware Afrikastate kies mos Engels.

Du Plessis, T. 2013b. Die sentrum moet net hou, bl. 2.

Du Plessis, T. 2014c. Alles het immers ŉ konteks, bl. 6.

Du Plessis, T. 2017a. Afrikaanse skole: Koel koppe in 2018 nodig, bl. 6.

Du Plessis, T. 2017b. Afrikaans se toekoms in bruin hande, bl. 6.

Du Plooy, D. 2010. Jou taal is sleutel tot prestasie. ‘Ouers moet aandring daarop, dán sal dit groei”, bl. 20.

Du Preez, M. 2014b. Onnosel baklei nie slim keuse, bl. 7.

Du Preez, M. 2015i. Óns is Afrikaans se grootste vyand, bl. 6.

Du Preez, M. 2015j. Waar was júlle, Afrikaners?

Du Toit, E. 2017d. Onderrig in huistaal noodsaaklik, sê Taalraad, bl. 14.

Du Toit, K. (Kobus) 2014. Afrikaanses is grootste vyand van die taal, bl. 27.

Du Toit, P. 2016a. Afrikaans.com gaan die taal besig!

Eckard 2014a. Afrikaans en wil net hier bly.

Edwards, P. 2014. Die waarde van moedertaalonderrig, bl. 39-40.

Eloff, T. 2017b. Nuwe nasionale dialoog kom oor SA, bl. 4-5.

Eloff, T. 2017d. Onderrig in moedertaal: tydbom tik.

Erasmus, P.F. 1999. Afrikaans is in gevaar, bl. 17.

Esau 2016. Pasop vir luiheid wat in jou tone opkrul, bl. 16.

Essop 2016d. Wees trots op wie jy is, se VF+ se nuwe leier, bl. 2.

Evans, R. 2017. Koesister op ŉ Royal Albert piering. ŉ Kritiese nabetragting van ŉ nie-moedertaalonderwyservaring, bl. 693-706.

Ferreira, R. 2016. Die taal van ŉ revolusie, bl. 52-56.

Fockema 2014. Transformasie by UV ‘sny diep’.

Fourie, J. 2016a. Ontspan – Afrikaans is in Adam Smith se veilige hand, bl. 2.

Frik van Pretoria 2014. Afrikaanses wil die land net laat werk, bl. 27.

Geldenhuys, D. 2016. Bring só jou kant vir taal, bl. 24.

Gericke, M. 2017. ‘Engelse skool kan jou kind benadeel’, bl. 1.

Giliomee 2007b. Taalstryders vs. Taalglyers, bl. 21.

Giliomee 2017b. DA gee skynbaar nie om wat regering of universiteite met Afrikaans doen, bl. 20.

Goosen, D.P. 2008. ‘Stuur kinders na Afrikaanse skole’, bl. 16.

Gouws, J. 2016. Jou ma se taal, bl. 25.

Groenewald, P. 2018a. Taalkwessie kort ŉ politieke oplossing, bl. 6.

Grové, N. 2006a. Sonder ŉ plan vorder Afrikaans nie.

Grové, N. 2006b. As ons mense se tale steel, steel ons hulle toekoms.

Hambidge 2015c. Die hoë prys as Afrikaans knak.

Hattingh, J. 2016. Taal: Ideologie bó ontwikkeling.

Heard 2015. Reik uit oor rassegrense, bl. 8.

Heese, C. 2014. Afrikaans swig nie voor afsydige gesag.

Heese, M. 2014. Moedertaalonderrig is noodsaaklik, bl. 10.

Henning, G. 2014. Afrikaans verdwyn by munisipaliteit.

Henning, O. 2015. Elke Afrikaanssprekende se steun word benodig teen aanslae, bl. 6.

Henning, O. 2017. Afrikaans eers dan werklik groot, bl. 16.

Holzapfel 2014a. Sulke woorde so helder soos ertjiesop, bl. 10.

Holzapfel 2014b. US-antwoorde bly ertjiesop; net dikker.

Hugo, D. 2016a. Die wêreld in Afrikaans.

Hugo, D. 2016b. Oor taalbulle en -honde.

Jackson, N. 2003a. Afrikaans se wins en verlies, bl. 10.

Jacobs, D. 2015. Tyd verby om groepe op grond van kleur in hokkies te plaas, bl. 6.

Jansen, E. 2015a. Ena Jansen se toespraak by Ommietafel by die Afrikaanse Taalmuseum.

Jeffreys & Le Cordeur 2012. Toekoms lê by sprekers van taal, bl. 15.

Johnson, T. 2014. Gee jou mening, maar nie so bitterbek.

Kannemeyer, M. & N. Bruwer 2017. Video en onderhoud: ‘Die ander kant’ van die US-taaldebat.

Karsten 1999. Red ŉ taal, nie net bedreigde plante, diere, bl. 4.

Kastoor 2004. Afrikaans is jou reg, bl. 70-71.

Kok, A. 2018a. Skuif Afrikaans na die kombuis, bl. 10.

Kok, F. 1999. Dis tyd om beswaardheid in sak te steek.

Kok, M. 2018. Afrikaans hiér uitgedien: Dis hoog tyd!

Koorts, L. 2017c. Waarin skryf jy jou navorsing?, bl. 16.

Koorts, L. 2018. Geskiedenis wys uitweg met taal, bl. 16.

Kotzé, E.F. 2017. Taalvermoë basis vir ontwikkeling, bl. 10.

Kriel, K. 2000. Taalbeweging ŉ moet om Afrikaans, Zoeloe en ander te red, bl. 11.

Kruger, C. 2008. ‘Stuur kinders na Afrikaanse skole’, bl. 6.

Kruger, G. 2013. Afrikaans word weer ŉ kombuistaal, bl. 15.

Kruger, G. van Wyk 2006. As ‘n taal sterf.

Kruger, G. van Wyk 2018. By die viering van die US se honderdste bestaansjaar: Ope brief aan Jannie Marais van Coetzenburg.

Kruger, H. 2014. Skep nuwe realiteit, bl. 11.

Kruger, J.A. 2016. Waar is die rasieleiers vir Afrikaans?, bl. 22.

Küsel 2017a.Afrikaanse skole vaar beste, bl. 5.

Lamprecht 2014b. Cyril wil self uitreik na Afrikaanses, bl. 6.

Lamprecht 2014c. ‘Voeg daad by die woord’, bl. 6.

Landman, J.P. e.a. (reds.) 1988. Wat kom ná apartheid? Jong Afrikaners aan die woord.

Langner, D. & D. du Plessis 2015. Taalpioniers, bl. 88-90.

Lawrence 2013a. ŉ Resep tot sukses, bl. 102-103.

Le Cordeur, M.L.A. 2011c. Moedertaalonderrig bevorder leerderprestasie en kulturele identiteit.

Le Cordeur, M.L.A. 2012c. Taal sal leef solank hy gepraat word, bl. 9.

Le Cordeur, M.L.A. 2015b. Die ghoemas se ghoema probleem, bl. 21.

Le Hanie 2017. Oud, maar nog lank nie koud, bl. 8.

Le Roux, A. 2014b. Dit is 2014, nie 1948 nie, Steve, bl. 18.

Leyden 2014. 20 jaar later: waar staan ons tale?, bl. 51-53.

Lloyd 2013i. Bruin sprekers dra hoop van Afrikaans.

Lombaard, S. 2014. Shaka het dalk punt, maar ek sien hoop, bl. 11.

Lombaard, S. 2015. ŉ Strategie vir Afrikaans: opleiding, relevansie en selfvertroue is kernbelangrik.

Loots, S. 2016c. Afrikaanse skole by die kruispad, bl. 6.

Lourens, C. 2013. Swart tale bied geleentheid vir Afrikaans.

Lubbe, H.J. 2008. Taalregte en die regspraak, bl. 67-87.

Mailovich, C. 2016f. Tony Leon: ‘Die Grondwet beskerm Afrikaans’.

Marais, A. 2015. Oor Afrikaans, bl. 3-5.

Marais, D. 2015b. Afrikaans in gevaar?, bl. 60-63.

Marais, R. 1997. Uitdagings vir die bemarking van Afrikaans, bl. 3.

Matipa 2017. Die tong se dans in soet Afrikaans, bl. 16.

McKaiser 2013. Ons is nie almal so nie, bl. 11. (Oor rasseverhoudings en hoe dit verstaan word.)

McKaiser 2016b. Afrikaans is nog lank nie bevry nie.

McLachlan 2015b. Oor Afrikaans en die toekoms daarvan.

McLachlan 2018. Ai tog RSG, hoe met ghrênd ‘sie-klaas’ Afrikaans?

Moll 2016. Moedertaalonderrig en taalaktivisme in Suid-Afrika. Analise van gedrukte mediadekking tussen 2006 en 2010.

Mulder, P. 2014c. Persepsies wat gepak moet word, bl. 9.

Mulder, P. 2015d. Twaalf leuens oor Afrikaans.

Mulder, P. 2017b. DA voel vere vir taal, bl. 21.

Müller, J. 2015. Niemand pluk nét soet of suur vrugte, bl. 9.

Nel, A. 2014. Die vrae wat nooit ophou nie, bl. 7.

Nel, C-A. 2014e. Somme makliker in Afrikaans, bl. 3.

Nel, C-A. 2014o. Die oplossing vir onderwys, bl. 10.

Nel, C-A. 2015a. Afrikaanse skole is tjokkeblok: kenners sê hoekom, bl. 1.

Nel, C-A. 2015b. “Só sal Afrikaans as leertaal oorleef”, bl. 6.

Nel, C-A. 2015c. “Aggressie is Afrikaans se doodsteek”, bl. 6.

Nel, C-A. 2015p. Twis oor skooltaal op spits, bl. 1.

Nel, C-A. 2015q. Sege vir skole se taalregte, bl. 1.

Nel, C-A. 2016s. Gelyke Kanse wil ook ingryp en help red, bl. 6.

Nel, C-A. 2016w. ‘Moenie Afrikaans opdwing’, bl. 10.

Nel, C-A. 2017a. ‘Leer eers in Afrikaans, en jy kom verder …’

Nel, C-A. 2018. ‘Ek is lief vir my taal, maar liewer vir my land.’

Nel & Van der Merwe 2014. Afrikaanse leerlinge tops in wiskunde.

Neser 2017. Moedertaal – op die lippe én in die hart, bl. 91-92.

Niemand 2015. ‘Slegs feeste kan Afrikaans nie red’.

Nieuwoudt, J. 2014. Moet tog nie nóg slaggate skep nie.

Olivier, N.J.J. 1994. Afrikaans in ŉ veeltalige SA: ondergang of voortbestaan?, bl. 1-2.

Oosthuizen, J. 2017b. Kan Afrikaans floreer as hy sy status as universiteitstaal verloor?

Oosthuizen, J. 2017f. Afrikaans is nie ŉ minderheid nie.

Oosthuizen, M. 2016a. ‘Wit ouer, jy doen jou kind ’n onreg aan’.

Pelser, A. 2014. Bou toekoms op prestasie, nie skuld nie.

Pelser, W. 2015c. “Afrikaans en die media”.

Pelser, W. 2015b. Afrikaans op 90: Veg, ja, maar vind ook vennote, bl. 6.

Pelser, W. 2017a. Hand in boesem is hoe Afrikaans gedy, bl. 11.

Pelser, W. 2018. Afrikaans, water en Cyril kan DA kelder.

PEN Afrikaans 2018. Internasionale Moedertaaldag: Wat is die belang van moedertaal?

Phillips, A. 2016. Afrikaans is sleutel vir bruin toekoms, bl. 4-5.

Phosa 1995. Afrikaans as landstaal – ŉ digter se siening, bl. 15-16.

Pienaar, H. 2017a. Wat Engels vir Afrikaanse mense beteken.

Price 2013. Afrikaanse mense grawe hul eie grafte, bl. 8.

Price 2014. Verdrukker se taal word bevrydingstaal, bl. 8.

Price 2017. Pryslied vir taal wat ook plekkie in son verdien.

Prince 2015a. ‘Haal ras en aggressie uit taaldebat’, bl. 11.

Prince 2016h. DA se beleidsdokument steun moedertaalonderrig, bl. 4.

Rademeyer, A. 2005. Taal van die skoolbanke, bl. 22-24.

Rademeyer, A. 2013d. ‘Afrikaners moet omsien na hulself’, bl. 3.

Rademeyer, A. 2013e. ‘Net les in eie taal kan kinders red.’

Rademeyer, A. 2013f. ‘Talewet op sy eie is nie genoeg nie’. Waarborg is nodig – kenner.

Rademeyer, A. 2014f. Moedertaalonderrig kan hupstoot in loopbaan gee, bl. 18-19.

Redakteur Beeld, 2015c. Taalstryders kan gerus na hom luister, bl. 26.

Redakteur Beeld, 2015f. Laat Afrikaanse skole met rus, bl. 2.

Reitmann 2014. Begin in moedertaal en leer dan Engels.

Retief, H. 2017c. Willa Boezak: Maak-of-breek vir Afrikaans, bl. 11.

Retief, H. 2018a. Heel normaal om Afrikaans te leef, bl. 10.

Retief, H. 2018b. Om nié te stry vir taal is immoreel, bl. 11.

Rooi 2015c. Onderwys: Hier te kort en daar te lank, bl. 6.

Rooi 2015g. Haal politiek uit taal; erken ook Kaaps, bl. 3.

Roos, J. 2016. Laat jul kinders in Afrikaans skoolgaan, bl. 8.

Rossouw, D. 2016. Wat van al die Gavins?, bl. 4.

Rossouw, D. 2017b. Onderrig in die taal nodig vir oorlewing.

Rossouw, J. 2016b. Diep liefde vir hierdie land en sy mense, bl. 11.

Rossouw, J. 2018. Wat volg nog as ek taal opoffer?, bl. 5.

Scholtz, L. 1996. Die debat oor Afrikaans berus op misverstande, bl. 16.

Scholtz, L. 2007a. As dit jou reg is, mág jy dit opeis, bl. 15.

Scholtz, L. 2007b. Eis jou taalregte in demokrasie op, bl. 8.

Scholtz, L. 2015e. Gee Afrikaans oral vrye teuels.

Scholtz, L. 2015n. Afrikaans: ‘Het is ons ernst!”.

Scholtz, L. 2016c. Eis jou regte op, maar los geweld.

Scholtz, L. 2017e. As Afrikaans nie meer nut het nie.

Scholtz, L. 2017h. Taalregte kán ook emansipeer.

Scholtz, L. 2018a. Só is Afrikaans se dood in pot, bl. 10.

Scholtz, L. 2018c. Wit én bruin kan Afrikaans só red.

Sieberhagen, C. 2015c. ‘Ouers oningelig’ oor skole se taalbeleid, bl. 7.

Slabbert 2006b. ŉ Volhoubare plek vir Afrikaans.

Slippers e.a. 2009. Afrikaans se unieke posisie en uitdagings in ŉ veeltalige Suid-Afrika, bl. 132-167.

Smith, C. 2015e. Gaan 90-jarige Afrikaans ooit 100 kan haal?

Smith, C. 2017a. Afrikaans het jóú nodig om te oorleef, vrind.

Smith, F. 2014. ‘Ek is eerder ŉ taalbul as ŉ taaltollie’.

Sonnekus 2017b. ‘Veeltaligheid ’n geleentheid eerder as ’n las’.

Spaarwater 2016. Tale is gelyk; een is net meer gelyk.

Steenkamp, A. 2017. Onderrig in moedertaal is nou ’n politieke speelbal.

Stehle 2015b. Geen plek vir politieke korrektheid in taaldebat.

Steyn, A. 2000. Wind van voor is niks, bl. 17.

Steyn, H.J. 2005. Moedertaalonderrig: ŉ opvoedkundige noodwendigheid of instrument tot transformasie, bl. 26-29.

Steyn, J.C. 1992a. Drie soorte dreigende funksieverliese vir Afrikaans, bl. 155-163.

Steyn, J.C. 2000d. Taal se toekoms. Loopbaanwaarde baie belangrik, bl. 8.

Steyn, J.C. 2000g. Taalstryd is teen verdere bevoorregting van Engels, bl. 8.

Steyn, J.C. 2004b. Feeste en songs red Afrikaans nie, bl. 12.

Steyn, J.C. 2016a. N.P. van Wyk Louw se opvattings oor taalbewegings en die behoud van Afrikaans, bl. 335-354.

Steynberg 2015. Só sal swart en wit in vrede en voorspoed kan saamleef, bl. 8.

Strydom, I. 2016. Hoe lyk die toekoms van Afrikaans in 2016?

Swanepoel, E. 2016k. ‘Ouers, belê in dié skole’.

Swart, R. 2017. Veg vir Afrikaans op voetsoolvlak, bl. 13.

Thwala 1998. Taalpeiling Durban: Taalprofiel en taalhouding, bl. 61-119.

Toerien, H. 2014d. Afrikaanse Taaldag: Afrikaans in die loopgraaf?

Toerien, H. 2017. Gaan Afrikaans die pas kan volhou?

Titus 2013a. Nou vir oortuig van magtiges.

Titus 2018. Begin mekaar hoor en verstaan – in Afrikaans

Truter, R.H. 2013. SA tale kan nasie help bou, bl. 9.

Twee-Disprins-Vir-Die-Pyn, Bloemfontein, 2017. Maak Afrikaans eerder gelief.

Uys, W.P. 1986. Afrikaans as tweede taal onder swartmense, bl. 8-10.

Van Coller & Steyn 2017. Voortreflikheid Afrikaanse skole se groot sonde.

Van der Linde 2017. Taal is in groter prentjie onbelangrik, bl. 18.

Van der Merwe, C. 1998. Afrikaans vir die Afrikane?, bl. 7.

Van der Merwe, C. 2018. Dié taal maak deure vir kinders oop, bl. 16.

Van der Merwe, T. 2016. Hef aan in die taalstryd lê nog voor, bl. 24.

Van der Merwe, W. e.a. 2000. Pasop vir die duiwels in die taaldam, bl. 60-61. (Reaksie op B. van der Merwe 2000.)

Van de Rheede 2007. Laat vaar eers die ‘ons’ en ‘hulle’ in Afrikaans, bl. 21.

Van der Rheede 2012. Afrikaans: probleme en oplossings.

Van der Rheede 2014b. Taal is die sleutel tot die kennisekonomie, bl. 19.

Van der Rheede 2017a. Jonges moet voet neersit oor Afrikaans by universiteite, bl. 16.

Van der Walt, A. 2015. Hoe duur is te duur om te betaal vir taal?

Van der Walt, A. 2018. Ons almal is aardlinge; ek ŉ Afrikaanse een, bl. bl. 16.

Van der Walt, H. & H. Steyn 2016. Afrikaans as taal van onderrig en leer in skole en ander onderwysinstansies: “Ou” wyn in nuwe sakke, bl. 1034-1047.

Van der Westhuizen, G. 2016. ‘Afrikaners vermoor hul eie taal’.

Van der Westhuizen, J. 2017b. Dertien gebooie wat Afrikaans kan red, bl. 14-15.

Van Huyssteen, G.B. 2014. Hoekom Afrikaans in die digitale era?, bl. 112-113.

Van Huyssteen, G.B. 2018a. Hoe lank nog voor ons ook sê: ‘We prefer English’?, bl. 13.

Van Huyssteen, G.B. 2018b. Afrikaans is toe al die tyd eintlik nooit onderbreek nie, bl. 13.

Van Rensburg, F.I.J. 1992. ‘Moet nie Afrikaans se taaiheid onderskat’, bl. 8.

Van Rensburg, F.I.J. 1993. Die les wat die Afrikaner nooit weer moet vergeet nie, bl. 9.

Van Rensburg, F.I.J. 1996. Afrikaans: ŉ bestekopname, bl. 7-11.

Van Rensburg, S. 2014. Rooi ligte flikker oor afplatting van taal.

Van Staden, E. 1997. Afrikaans, meertaligheid en die rol van die universiteit.

Van Staden, P. 2018. Afrikaans: Ry ons dalk dooie perd?, bl. 10.

Van Staden, T. 2016. Waarde van jóú taal.

Van der Westhuizen, G. 2017j. ‘Klim uit die loopgrawe’, bl. 13.

Van der Westhuizen, G. 2017k. Is daar nie belangriker dinge as die taalstryd nie?

Van Wyk, A. 2013. Ons ideaal: Nierassig of nierassisties?, bl. 10.

Van Wyk, C. 2016b. Moedertaalonderrig: ’n Ononderhandelbare beginselsaak.

Van Wyk, D. & N. Meyer 2016. Onderhoud: Afrikaans in skole?

Van Wyk, F. 2014a. Dis goed dat jong Afrikaanses praat, bl. 18.

Van Wyk, J. 2017b. Engels praat en in Afrikaans bid my voorland?

Van Wyk, M. 2001. Heita! Hoe lyk Afrikaans se baadjie nou?, bl. 38-41.

Veary 2015. Taal hoef nie boeie te wees.

Venter, R. 1995. Afrikaans het regstellende aksie nodig, bl. 14.

Verhoef, M.M. 2014a. Versoening: ons moet mekaar se taal leer, bl. 3.

Verhoef, M.M. 2014b. Afrikaans bly só slaansak, bl. 17.

Visagie, A. 2017. ŉ Visie vir Afrikaans.

Visagie, A. 2018. Afrikaans verdien meer as begrafnisstemming.

Webb 2001. Die bevordering van Afrikaans, bl. 164-178.

Webb 2006b. Perspektiewe op moedertaalonderrig, bl. 37-50.

Wessels, L. 2014. Taal nie vir almal ’n soort godsdiens, bl. 17. (Vgl. F. Buys 2014b se reaksie op hierdie artikel.)

Weskusklong 2013. Maak rug styf oor Afrikaans!, bl. 4.

Wessels, A. 2016. ŉ Taal wat aanhou blom, bl. 22.

Wiechers, M. 2016b. Afrikaans: Van hofsake tot vennootskappe.

Wiggett 2016. Maak rassiste se lewe hel.

Willemse, H. 2017c. Help dié beeld afskud, bl. 7.

Wondergem 2014. “Afrikaans is te arm”, bl. 125-126.

Wyngaard, H. 2015d. Antjie Krog: Wit en bruin moet slagofferskap los, bl. 4.

Young 2014. Afrikaans onwetende ‘uitverkoop’, bl. 10.

Zietsman, P.H. 1992b. Die stryd om Afrikaans: lesse uit die verlede …, bl. 13.

Steyn, J.C. 2014c. Nieuwe taalstrijd in Zuid-Afrika.

T’Sjoen 2015a. Ons is nie almal so nie. Afrikaans in woelig vaarwater.

T’Sjoen 2015b. ‘Studentenprotest in Zuid-Afrika: er breken boeiende maar ook bedreigende tijden aan’.

Wallet 2007. “Afrikaans sal nie verdwyn nie”, bl. 19.

Botha, C. 2017a. The future of mother tongue education.

Botha, C. 2017b. Universities’ language policies at a crossroads? The interpretation of administration action.

Dawood 2018. Language Roadmap – Celebrating Mother Language Day.

Foley, A. 2010. Mother-tongue education in South Africa.

Kaschula e.a. 2018. Languages aren’t racist, people are.

McKinley 2016. Language and Power in Post-Colonial Schooling: Ideologies in Practice.

Mkhabela 2018. OPINION: English or Afrikaans? Our identity is about so much more.

Oppelt 2010. Afrikaans alive and well in new SA.

Painter 2015b. Monolingualism, not Afrikaans, must fall.

Raidt 1997b. A case of David and Goliath: the changing position of Afrikaans vis-a-vis eleven official languages, bl. 215-225.

Singh, N.K. 2013. Multilingual Trends in a Globalized World. (Hoofstukke 3-5 oor moedertaalonderrig.)

Van Coller & Steyn 2001. The status of Afrikaans: gains and losses, bl. 158-174.

Verhoef, M.M. 2007. Language management towards diversity and unity at a recently merged South African university, bl. 257-273.

Weber 2014. Flexible Multilingual Education. Putting Children’s Needs First. (Waarom moedertaalonderrig in die belang van kinders is.)

Willemyns, R. 2013. Dutch. Biography of a Language. (Hoofstuk 8, bl. 228-230.)

Andersen, J. 2019. So rafel ons taal uit. Die Burger, 17 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/so-rafel-ons-taal-uit-20190416

AON (Afrikaanse Onderwysnetwerk) 2018. AON het passie vir onderrig in die moedertaal. Beeld, 26 Julie 2018, bl. 23.

Badenhorst, D. 2018. Afrikaans moet brugbouer word. Geplaas 28 Maart 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-moet-brugbouer-word-20180327

Bekommerde Ouma, Overberg 2020. Is Afrikaans nie meer belangrik? Rapport Weekliks, 7 Junie 2020, bl.10.

Beukman, B. 2019. Die heeltydse afbrekers het geen bouplan. Beeld, 27 April 2019, bl. 14.

Beukman, B. 2019. Lesufi se ‘klein basie’-mitologie. Beeld. 18 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/lesufi-se-klein-basie-mitologie-20190618

Bezuidenhot, S. 2019. Hoekom maak Afrikaans en Engels nie vrede nie? Geplaas 12 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/schalk-skryf-hoekom-maak-afrikaans-en-engels-nie-vrede-nie-20190312

Beukman, B. 2019. Die konsert: Hoe groot (en slim) is Afrikaans? Beeld, 30 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/die-konsert-hoe-groot-en-slim-is-afrikaans-20190329

Boonzaaier, D. 2018. Almal kan help skryf? Rapport Weekliks, 22 Julie 2018, bl. 4. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/almal-kan-help-skryf-20180720

Botes, I. 2019. Afrikaans het baie gesigte. Geplaas 12 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/afrikaans-het-baie-gesigte-20190312

Botha, M. 2018. ‘Almal moet saamwerk aan Afrikaans.’ Geplaas 19 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/almal-moet-saamwerk-aan-afrikaans-20180518

Botha, N. 2019. Ons besit nie Afrikaans nie, dit besit ons. Geplaas 14 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/ons-besit-nie-afrikaans-nie-dit-besit-ons-20190612

Botha, N. 2019. Afrikaanse gelowiges moet taal in kerk bevorder. Geplaas 27 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaanse-gelowiges-moet-taal-in-kerk-bevorder-20190625

Brits, K.; R. Kaschula & Z. Docrat 2020. Die integrasie van tale behoort deel te vorm van Suid-Afrika se oplossings vir xenofobie. Nuusbrief, Jaargang 58, 4/2020 – SA Akademie vir Wetenskap en Kuns.

Buys, F. 2018. Daar is hulp vir regering. Rapport Weekliks, 5 Aug. 2018, bl. 11.

Buys, M. 2019. Dit gaan oor reg om taal te kies. Beeld, 12 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/dit-gaan-oor-reg-om-taal-te-kies-20180111

Coetzee, C. 2018. Geliefde TV-karakters oor Afrikaans: ‘Dis my identiteit’. Huisgenoot, 4 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/huisgenoot/Promosies/geliefde-tv-karakters-oor-afrikaans-dis-my-identiteit-20180523

Combrink, C. 2019. Moedertaaldag: Vandag vier ek fees in Afrikaans. Geplaas 21 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/moedertaaldag-vandag-vier-ek-fees-in-afrikaans-20190221

Crafford, R. 2019. Doen self iets vir Afrikaans. Beeld, 28 Jan., 2019, bl .8. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/doen-self-iets-vir-afrikaans-20190127

Davids, C. 2019. SA kan dié aggressie nie bekostig. Die Burger, 26 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/sa-kan-die-aggressie-nie-bekostig-20190325

De Jager, C.P. 2018. Taal inderdaad ‘n brugbouer. Beeld, 16 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/taal-inderdaad-n-brugbouer-20180515

De Vries, A. 2018. Boekevat: Moedertaalen huis is nie enkelvoude nie. Die Burger, 9 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Vermaak/Boeke/boekevat-moedertaal-en-huis-is-nie-enkelvoude-nie-20180709

De Vries, I. 2019. “Afrikaans se grootste bedreiging is isolasie”. Geplaas 27 Febr. 2019. ttps://atkv.org.za/nuus/posts/2019/february/afrikaans-se-grootste-bedreiging-is-isolasie/

De Wet, J. 2019. Red ons tog van swak spelling! Geplaas 13 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/red-ons-tog-van-swak-spelling-20190213

Du Plessis, C. 2018. Swart vrou nuwe voorsitter. ŉ Eerste vir die ATKV. Beeld, 20 Julie 2018, bl. 3. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/atkv-kry-1ste-swart-voorsitter-20180719

Du Plessis, T. 2018. Praat met Cyril oor Afrikaanse onderwys. Rapport Weekliks, 17 Junie 2018, bl. 6.

Du Plessis, T. 2018. Afrikaanse kykers en lesers is meer as dít. Rapport Weekliks, 16 Sept. 2018, bl. 6.

Du Plessis, T. 2019. DAK bring ‘n stukkie hoop vir Afrikaans. Rapport Weekliks, 3 Maart 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/tim-du-plessis-dak-bring-n-stukkie-hoop-vir-afrikaans-20190303

Du Plessis, T. 2019. Ghoemas: Breyten en Prinsloo tot Steve. Rapport Weekliks, 21 April 2019., bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/tim-du-plessis-ghoemas-breyten-en-prinsloo-tot-steve-20190421

Eksteen. M. 2020. Moenie Afrikaans inperk nie. Geplaas 11 Mei 2020. https://www.litnet.co.za/moenie-afrikaans-inperk-nie/

Eloff, T. 2018. Red onderrig in Afrikaans só. Rapport Weekliks, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/red-onderrig-in-afrikaans-so-20180420

Eloff. T. 2018. Taal-telkaart getakseer. By, Beeld, 29 Des. 2018, bl. 18.

Essop, P. 2019. Al hoe minder Afrikaansmedium-skole. Geplaas 8 Oktober 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/al-hoe-minder-afrikaanse-enkelmedium-skole-20191008

Fengu, M. 2020. ‘Waarom is pamflet oor pille nie ook in my taal?’ Rapport, 15 Maart 2020, bl. 11.

Fick, R. 2019. Afrikaans se nuwe pad. Beeld, 4 April 2019, bl. 13.

Gelyke Kanse 2018. Taal en dekolonisasie. By, Beeld, 23 Junie 2018, bl. 17. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/taal-en-dekolonisasie-20180622-2

Gildenhuys, W.J. 2018. Ope brief aan Phumelele Buthelezi, vakadviseur KwaZulu-Natal: Die toekoms van Afrikaans op skool. Geplaas 20 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/ope-brief-aan-phumelele-buthelezi-vakadviseur-kwazulu-natal-die-toekoms-van-afrikaans-op-skool/

Glorie, I. 2018. Wannie Carstens: “Die wit geskiedenis is nie die geskiedenis van Afrikaans nie”. Geplaas 19 April 2018. http://voertaal.nu/wannie-carstens-die-wit-geskiedenis-nie-die-geskiedenis-van-afrikaans-nie/

Greyling, J. 2018. Engels ook nodig vir Afrikanerskap. By, Beeld, 22 Des. 2018, bl. 19.

Greyling, J. 2019. Lesufi vra “’Waarom nog veg vir Afrikaans?’. Beeld, 20 Mei 2019, bl. 1. https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/waarom-nog-veg-vir-afrikaans-vra-lesufi/

Groenewald, E. & A. Le Roux 2019. Veeltaligheid op universiteit: ‘n uitdaging en ’n geleentheid vir identiteitsvorming. Litnet Akademies, Jaargang 16. Geplaas 3 Junie 2019. https://www.litnet.co.za/veeltaligheid-op-universiteit-n-uitdaging-en-n-geleentheid-vir-identiteitsvorming/

Gropp, C. 2019. ‘Ek is nie ‘n verraaier van Afrikaans as ek in Engels studeer nie.’ Geplaas 30 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/ek-is-nie-n-verraaier-van-afrikaans-as-ek-in-engels-studeer-nie-20190130

Hambidge, J. 2018. Toekoms van taal lê in meer groepe. Die Burger, 8 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/toekoms-van-taal-le-in-meer-groepe-20180507

Hancke, H. 2020. ‘PDF-diewe bedreig Afrikaans, talle se poste.’ Rapport, 3 Mei 20202 https://www.netwerk24.com/Nuus/Misdaad/pdf-diewe-bedreig-afrikaans-talle-se-poste-20200502

Hoffmann, G. 2018. Onthou tog net Afrikaans is ‘n lewende taal. Die Burger, 13 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/onthou-tog-net-afrikaans-is-n-lewende-taal-20180611

Hoffmann, G. Dit is my taal. By, Beeld, 30 Maart 2019, bl. 21.

Holtzhausen, K. 2020. Tweetaligheid kon in hierdie tyd vir Universiteit Stellenbosch ’n onbedoelde voorsprong gegee het. Geplaas 4 Mei 2020. https://www.litnet.co.za/tweetaligheid-kon-in-hierdie-tyd-vir-us-n-onbedoelde-voorsprong-gegee-het/

Hopkins, M. 2019. Moenie skaam wees vir jou Afrikaanse aksent as jy Engels praat nie. Geplaas 1 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/moenie-skaam-wees-vir-jou-afrikaanse-aksent-as-jy-engels-praat-nie-20190301

Jacobs, D. 2018. Nie alle Afrikaanses is so eksklusief. Rapport Weekliks, 20 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/nie-alle-afrikaanses-is-so-eksklusief-20180518

Joubert, J-J. 2019. ‘n ‘Ruimer huis vir Afrikaans’. Rapport, 30 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/n-ruimer-huis-vir-afrikaans-20190330

Joubert, J-J. 2019. ‘n Tuiste vir almal in Afrikaans. Rapport Weekliks, 7 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-tuiste-vir-almal-in-afrikaans-20190405

Kannemeyer, M. 2018. Vrystaat Kunstefees 2018: Gesprek oor Afrikaans. Geplaas 13 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/vrystaat-kunstefees-2018-gesprek-oor-afrikaans-by-die-vrystaat-kunstefees/

Kannemeyer, M. 2018. Vrystaat Kunstefees: ‘n kort oorsig. Geplaas 25 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/vrystaat-kunstefees-n-kort-oorsig/

Kok, A. 2019. Linkse én regste stemme nodig. Beeld, 28 Febr. 2019, bl. 24. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/linkse-en-regse-stemme-nodig-20190227

Kok, A. 2020. Erken ons eie ‘anti-syzygie. Beeld, 20 Aug., 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/erken-ons-eie-anti-syzygie-20200819

Kok, D. 2019. ‘Ek doen dit in Afrikaans.’ Die Volksblad, 22 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/ek-doen-dit-in-afrikaans-20190621

Kok, M. 2018. Vrystaat Kunstefees 2018: Afrikaans nie op kunstefeeste gered nie. Geplaas 16 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaans-nie-op-kunstefeeste-gered/

Kombuis, K. 2019. Engels is g’n ons vyand. By, Beeld, 12 Jan. 2019, bl. 20. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/koos-kombuis-engels-is-nie-die-vyand-nie-20190108

Krige, E. 2018. Taalplan vir Afrikaans. Rapport, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/taalplan-vir-skole-20180422

Krige, E. 2018. Privatiseer jou skool sodat die staat se hande kan tuis hou. Rapport, 24 Junie 2018, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/privatiseer-jou-skool-dat-die-staat-sy-hande-kan-tuis-hou-20180623

Kruger, H. 2018. Lesufi meen gesprek oor Afrikaanse skole vorder. Geplaas 21 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/lesufi-meen-gesprek-oor-afrikaanse-skole-vorder-20180220

Kruger, H. 2018. ‘Alle skole moet na taalbeleid kyk’. Geplaas 24 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/alle-skole-moet-na-taalbeleid-kyk-20180424

Kruger, H. 2018. Polisie bekyk kwessie van Lesufi se pop. Geplaas 29 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/polisie-bekyk-kwessie-van-lesufi-pop-20180429 (Oor: moenie dom dinge in en vir Afrikaans doen nie.)

Kruger, H. 2018. SOS-onderwysberaad. ‘Daar is nog ruimte vir Afrikaans.’ Beeld, 20 Junie 2018, bl. 5. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaans-in-skole-nie-oral-moontlik-20180619

Kruger, H. 2019. Gewone mense moet goeie Afrikaans red. Volksblad, 26 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/gewone-mense-moet-goeie-afrikaans-red-20190325

Küsel. A. 2018. ‘Afrikaanse studente het sterker band met SA.’ Geplaas 17 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-studente-het-sterker-band-met-sa-20180216

Küsel, A. 2018. Private Afrikaanse skole beplan. Geplaas 23 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/private-afrikaanse-skole-beplan-20180422

Küsel, A. 2019. Afrikaanse skole se matriekuitslae. Dís hulle suksesresep. Beeld, 9 Jan. 2019, bl. 7. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/moedertaal-kennis-werk-afrikaanse-skole-se-sukses-20190109

Laubscher, M.T. 2019. Ghoemagate 2019: Moenie die Taal saam met die Skottel weggooi nie. Geplaas 26 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-26-ghoemagate-2019-moenie-die-taal-saam-met-die-skottel-weggooi-nie/

La Vita, M. 20-18. Hoe veg jy vir Afrikaans? Beeld, 5 April 2018, bl. 21.

La Vita, M. 2018. Afrikaans” “Ons word met ’n sambok geslaan”. Geplaas 2 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaans-ons-word-met-n-sambok-geslaan-20180402

La Vita, M. 2019. Afrikaans en die kroesgedagte. Geplaas 23 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/afrikaans-en-die-kroesgedagte-20190118

La Vita, M. 2019. Afrikaner en Afrikaans se opkoms en ondergang. Geplaas 20 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaner-en-afrikaans-se-opkoms-en-ondergang-20190217

Lawrence, M. 2019. ‘LUR dryf etniese veldtog teen Afrikaans.’ Beeld, 8 Junie 2019, bl. 10.

Le Cordeur, M. 2018. Red SA se onderwys só. By, Die Burger, 2 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/red-sa-se-onderwys-so-20180601

Le Cordeur, M. 2019. ‘Moedertaal is nie alles’. Geplaas 28 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/moedertaalonderrig-is-nie-alles-20190128

Le Roux, A-M. 2018. Taalskande in die onderwys. Geplaas 14 Aug. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/taalskande-in-onderwys-20180814

Lesufi, P. 2019. Ek haat nie Afrikaans, skryf Panyaza Lesufi. Beeld, 8 Junie 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ek-haat-nie-afrikaans-skryf-panyaza-lesufi-20190607-2

Litnet 2019. Loodsing van die Aksieforum vir Inheemse Tale. Geplaas 27 Febr. 2019. https://www.litnet.co.za/loodsing-van-die-aksieforum-vir-inheemse-tale/

Loots, S. 2020. Dikvel-Engels se gedreun ’n klap in ander tale se gesig. Rapport Weekliks, 26 April 2020, bl. 2. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/sonja-loots-dikvel-engels-se-gedreun-n-klap-in-ander-tale-se-gesig-20200426

McLachlan, T. 2018. Afrikaans hoef nie altyd tweede viool te speel. Die Burger, 22 Aug. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-hoef-nie-altyd-tweede-viool-te-speel-20180821

McLachlan, T. 2019. ANC doen bloedweinig vir dié tale. Beeld, 28 Maart 20198, bl. 16. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/anc-doen-bloedweinig-vir-die-tale-20190327

McLachlan, T. 2019. Mense praat oor taal, maar swyg oor ’n plan. Die Burger, 8 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/mense-praat-oor-taal-maar-swyg-oor-n-plan-20190408

Meyer Jansen, E, 2019. Vat hande oor toekoms van Afrikaans. Geplaas 25 Febr. 2019. https://maroelamedia.co.za/afrikaans/boeke/vat-hande-oor-toekoms-van-afrikaans/

Michaels, R. 2019. Bekendes sê dié mites[24] oor Afrikaans moet waai. Huisgenoot, Julie 2019. https://www.netwerk24.com/huisgenoot/Promosies/bekendes-se-die-mites-oor-afrikaans-moet-waai-20190717-3?sfns=mo

Mokoena, K. 2019. My pa praat Sesotho, my ma isiZulu. Ek is Afrikaans. Geplaas 13 Feb. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/my-pa-praat-sesotho-my-ma-isizulu-ek-is-afrikaans-20190212

Myburgh, J. 2019. Die ‘leestannie’ se nuwe reis. Taalgenoot, Somer 2019, bl. 104-106.

Myburgh, J. 2019. Moeder van ’n voorsprong. Taalgenoot, Herfs 2019, bl. 82-84.

Nienaber, M. 2020. Veeltalige onderrig vir beter leer op tersiêre vlak. Geplaas 28 Aug. 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/veeltalige-onderrig-vir-beter-leer-op-tersiere-vlak-20200827

OB, Bloemfontein 2018. Taal kwyn weens geraadbraakte gebruik. Geplaas 16 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/taal-kwyn-weens-die-geradbraakte-gebruik-20180116

Oosthuizen, J. 2018. Is Afrikaans bankrot? By, Die Burger, 14 Julie 2018, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/is-afrikaans-bankrot-20180713

Oosthuizen, J. 2018. Afrikaans isn ‘n reënboogtaal. Geplaas 23 Aug. 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaans-is-n-reenboogtaal/

Oosthuizen, J. 2019. Anglikaans irriteer my grensloos. Die Burger 17 Aug. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/anglikaans-irriteer-my-grensloos-20190816

Oosthuizen, P. 2018. Bou-assosiasie bevorder sake in Afrikaans. Volksblad, 10 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/bou-assosiasie-bevorder-sake-in-afrikaans-20180709

Oosthuizen, P. 2019.Afrikaans kan mense oor grense heen verenig. Volksblad, 10 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-kan-mense-oor-grense-heen-verenig-20190409

Pelser, J. 2018. Geplaas Febr. 20 2018. Wit Suid-Afrikaners kan die land soveel bied. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/wit-suid-afrikaners-kan-die-land-soveel-bied-20180219

Pheiffer, F. 2020. Moenie jouself moeg maak oor Engels nie. Beeld, 8 Aug. 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/moenie-jouself-moeg-maak-oor-engels-nie-20200806

Pienaar, H. 2018. 2018 Hayfees: Die gesondheidsnadele van eentaligheid. Geplaas 5 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/2018-hayfees-die-gesondheidsnadele-van-eentaligheid/

Pienaar, H. 2018. Veeltaligheid wêreldwyd: ’n oorsig van ’n onlangse werkswinkel. Geplaas 17 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/veeltaligheid-wereldwyd-n-oorsig-van-n-onlangse-werkswinkel/

Pieterse, H.J. 1995. ‘Alternatiewe Afrikaans’: ‘n historiese oorsig en tipologie. Suid-Afrikaanse Tydskrif vir Taalkunde. Supplement 26 13: 133-162.

Ponie, G. 2019. ‘Ek is swart en ek praat Afrikaans’. Geplaas 17 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/ek-is-swart-en-ek-praat-afrikaans-20190102

Potgieter, D. 2019. Baie redes om vir Afrikaans te veg. Beeld, 22 Mei 2019, bl. 12.

Pretorius, H. 2018. Kweek liefde vir Afrikaans. Beeld, 14 April 2018 . https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/kweek-liefde-vir-afrikaans-20180413

Pretorius, P. 2018. Onderwys hou toekomssleutel. Rapport Weekliks, 1 Maart 2018, bl. 10.

Price, I. 2019. Konfronteer ongemaklikhede van Afrikaans. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/konfronteer-ongemaklikhede-van-afrikaans-20190408

Price, I. 2019. Ghoema-stryd gaan nie oor Afrikaans nie. Beeld, 23 April 2019, bl. 10. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/ghoema-stryd-gaan-nie-oor-afrikaans-nie-20190422

Rademeyer, A. 2018. Afrikaanse onderwys is die lewenstroom van die taal. Geplaas 21 Junie 2018. https://maroelamedia.co.za/nuus/sa-nuus/afrikaanse-onderwys-is-die-lewenstroom-van-die-taal/

Redakteur Beeld 2018. Kommentaar: Beeld sê. Beeld, 4 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Kommentaar/kommentaar-beeld-se-20180404-16

Redakteur Rapport. 2018. Kommentaar: Rapport sê: Skole ook vir dié wat Afrikaans kies. Rapport, 22 April 2018, bl. 2. https://www.netwerk24.com/Stemme/Kommentaar/rapport-se-skole-ook-vir-die-wat-afrikaans-kies-20180422

Retief, H. 2019. ‘Wat bedoel jy met moedertaalonderrig’? Rapport Weekliks, 26 Mei 2019, bl. 3.

Roodt, M. 2018. Regeringsteun vir Afrikaanse skole nodig. Geplaas 27 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/regeringsteun-vir-afrikaanse-skole-nodig-20180626

Roodt, M. 2018. Uitnemendheid: Koester Afrikaanse skole as juwele. Beeld, 26 Julie 2018, bl. 20.

Schoeman, A. 2017. Ek smeek dat Afrikaans behoue bly. Beeld, 5 Jan. 2018, bl. 16.

Scholtz, L. 2018. Só is Afrikaans se dood in pot. Die Burger, 11 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/so-is-afrikaans-se-dood-in-pot-20180110

Scholtz, L. 2019. Laat die emosies eerder agterweë. Die Burger, 27 Junie 2019, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/laat-die-emosies-eerder-agterwee-20190626

Scholtz, L. 2020. Afrikaanses het nou net hulself. Geplaas 9 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaanses-het-nou-net-hulself-20200708

Sezoe, W. 2020. Breyten Breytenbach en die soort stiltes oor Afrikaans. Geplaas 16 Junie 2020. https://maroelamedia.co.za/debat/meningsvormers/breyten-breytenbach-en-die-soort-stiltes-oor-afrikaans/

Sezoe, W. 2020. Afrikaans: Het Asppoestertjie se prins dalk opgedaag? Geplaas 13 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/afrikaans-het-aspoestertjie-se-prins-dalk-opgedaag-20200706

Slatter, L. 2019. ‘Ons sal klasse bou vit Engelse leerlinge.’ Rapport, 30 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/ons-sal-klasse-bou-vir-engelse-leerlinge-20190629

Smalman, I. 2017. Ferm pogings wel nodig vir Afrikaans. Beeld, 20 Sept. 2017, bl. 12.

Smit, F. 2019. Aanwas het ons ingehaal. Beeld, 13 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/aanwas-het-ons-ingehaal-20190612

Smith, C. 2018. Om drie grotes in Afrikaans te kan beleef. Volksblad, 12 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/om-drie-grotes-in-afrikaans-te-kan-beleef-20180711-2

Smith, C. 2019. Afrikaans ál meer taal van die heler in SA. Volksblad, 28 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaans-al-meer-taal-van-die-heler-in-sa-20190227

Stander, J. 2018. Niks of niemand gaan my taal wegvat nie. Volksblad, 9 Jan. 2018.

Steenkamp, A. 2018. Afrikaans, jou lekker ding! Huisgenoot, 14 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Kuier/afrikaans-jou-lekker-ding-20180614?IsAutoPublishArticle=true

Steenkamp, C. & M. Jonas 2020. Die pad ba ŉ diverse eenheidstaal. Geplaas 3 Mei 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/die-pad-na-n-diverse-eenheidstaal-20200501

Stehle, R. 2018. Toekoms van Afrikaans in bruin hande. Geplaas 20 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/toekoms-van-afrikaans-in-bruin-hande-20180419 (Gepubliseer in Beeld 26 April 2018, bl. 20 as “Afrikaans se toekoms in bruin hande”.)

Steyn, C. 2016. Afrikaans só wentaal. Geplaas 24 Sept. 2016. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaans-so-wentaal-20160923

Terblanche, G.P.D. 2018. Jo Black en kie wys Afrikaans is springlewendig. Volksblad, 3 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/jo-black-en-kie-wys-afrikaans-is-springlewendig-20180502

Titus, D. 2018. Om Cyril van Afrikaans se integriteit te oortuig. Beeld, 30 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/om-cyril-van-afrikaans-se-integriteit-te-oortuig-20180430

Titus, D. 2019. Kom ons vat hande. Rapport Weekliks, 17 Maart 2019, bl. 11.

Tromp, J. 2018. Afrikaans staan mos nie alleen nie. Die Burger, 29 Mei 2018.

Uys, H. 2020. Elke jong Suid-Afrikaner moet ’n swart taal kan praat. Geplaas 13 Jan. 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/elke-jong-suid-afrikaner-moet-n-swart-taal-kan-praat-20200110

Van As, J. 2020. Lesingpodsendings in Afrikaans om inklusiwiteit te bevorder. Litnet Akademies, 17(2). Geplaas 10 Junie 2020. https://www.litnet.co.za/lesingpodsendings-in-afrikaans-om-inklusiwiteit-te-bevorder/

Van der Rheede, C. 2019. Ons is almal in dieselfde boot. Beeld, 31 Julie 2019, bl. 16. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/almal-in-dieselfde-bootjie-20190730

Van der Rheede, M. 2019. Die gaping tussen ryk en arm word word vergroot deur ’n eentalige bestel op alle landsburgers af te dwing. Geplaas 4 Junie 2019. https://www.litnet.co.za/die-gaping-tussen-ryk-en-arm-word-word-vergroot-deur-n-eentalige-bestel-op-alle-landsburgers-af-te-dwing/

Van der Walt, A. 2020. Afrikaanse skole in Kroonstad smelt saam. Geplaas 12 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/afrikaanse-skole-in-kroonstad-smelt-saam-20200712

Van Eeden, I. 2020. Afrikaans is mos steeds lekker, man. Geplaas 8 Mei 2020. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/afrikaans-is-mos-steeds-lekker-man-20200508

Van Eeden, J. 2018. ‘Mobiliseer, eis taalregte op’. Beeld, 15 Junie 2018, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/mobiliseer-eis-taalregte-op-20180619

Van Staden, P. 2019. Afrikaans|: Ry ons dalk dooie perd? Geplaas 12 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaans-ry-ons-dalk-dooie-perd-20180111

Van Wyk, D. 2018. ‘n Taalplan vir Afrikaanse skole: ‘n reaksie. Geplaas 25 April 2018. www.litnet.co.za/n-taalplan-vir-afrikaanse-skole-n-reaksie/

Van Wyk, J. 2019. Gun Standaardafrikaans steeds sy plek in die sonlig. Geplaas 13 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/gun-standaardafrikaans-steeds-sy-plek-in-die-sonlig-20190412

Venter, T. 2018. Die gevaar van identiteitspolitiek. Geplaas 17 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/die-gevaar-van-identiteitspolitiek-20180716

Willemse, H. 2017. Op die spoor van ‘n inklusiewe Afrikaanse tradisie. Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 24(1): 3-12.

Willemse, H. 2019. LitNet Akademies-resensie-essay: Verset en opbou deur JC Steyn. Geplaas 31/10/2019. https://www.litnet.co.za/litnet-akademies-resensie-essay-verset-en-opbou-deur-jc-steyn/

Anoniem 2019. The perils of learning in English. Babel is better. The Economist, 23 Febr. 2019, bl. 14. https://www.economist.com/leaders/2019/02/23/the-perils-of-learning-in-english

(Oor belang van moedertaalonderrig: ”Young people should be taught in their mother tongue, not in English”.)

Boloka 2020. We need to protect our indigenous languages facing threat of extinction. Sowetan, 3 Maart 2020. https://www.sowetanlive.co.za/opinion/columnists/2020-03-03-we-need-to-protect-our-indigenous-languages-facing-threat-of-extinction/[25]

Dawood, Z. 2018. No urgency to promotion of linguistic rights in South Africa. Geplaas 5 Junie 2018. http://www.fwdk-cud.org/index.php/en/nav-latest/article-no-urgency-to-promotion-of-language-rights-in-south-africa

Docrat, Z. & R. Kaschula 2018. Litigating multilingualism. Geplaas 4 April 2018. http://www.litnet.co.za/litigating-multilingualism/

Giliomee, H. 2018. Binding the nation through language diversity: A challenge to a new president. Geplaas 20 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/binding-the-nation-through-language-diversity-a-challenge-to-a-new-president/

Lagardien, I. 2019. How we have been stripped of our mother tongue. The Herald, 29 Jan. 2019. https://www.heraldlive.co.za/opinion/2019-01-29-how-we-have-been-stripped-of-our-mother-tongue/

Pienaar, H. 2019. Mother tongue can be an instrument for the mass restoration of dignity. Business Day, 29 Jan. 2019. https://www.businesslive.co.za/bd/opinion/2019-01-29-mother-tongue-is-the-key-to-the-mass-restoration-of-dignity/

Rawlings, A. 2020. Is Afrikaans in danger of dying out? Geplaas 15 Mei 2020. https://www.bbc.com/future/article/20200514-is-afrikaans-in-danger-of-dying-out

Shisenge, E. 2020. Beware the pitfalls of education in English. Sowetan, 10 Maart 2020. https://www.sowetanlive.co.za/opinion/columnists/2020-03-10-beware-the-pitfalls-of-education-in-english/

Snijman, L. 2019. Decolonise education — by including Afrikaans. Geplaas 7 Julie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/opinionista/2019-07-07-decolonise-education-by-including-afrikaans/

Glorie, I. & G. van den Berg. 2019. Wannie Carstens: voorzichtig optimisme over het Afrikaans. Geplaas 29 Mei 2019. https://voertaal.nu/wannie-carstens-voorzichtig-optimisme-over-het-afrikaans/

Verbeke, A. 2019. De taal van de wêreld. Lezing Annelies Verbeke over de dominantie van het Engels. De Standaard, Letteren, 24 Mei 2019, bl. L12-L14. http://www.standaard.be/cnt/dmf20190523_04420086 [Oor invloed van Engels)

Oor taalbeplanning

“If we look at research by those who specialise in language planning though, we see a different solution arise. Language planning involves the politics of language: It looks at the policies of language usage in settings such as universities and governments.

These researchers, such as Neville Alexander, have found that multilingualism is not just a nice ideal for the rainbow nation, but is essential if we want all South Africans to have the opportunity to flourish. It all starts with mother-tongue education in primary school. We can all innately feel that teaching a child to read or count will be the easiest if it happens in the language they understand best.” ((Snijman, L. 2019. Decolonise education — by including Afrikaans. Geplaas 7 Julie 2019. https://www.dailymaverick.co.za/opinionista/2019-07-07-decolonise-education-by-including-afrikaans/)

Du Plessis, H. 1989b. Die anatomie van taalbeplanning, bl. 272-289.

Du Plessis, L.T. 1991. Die evaluering van taalbeplanningsprosesse en aanbevelings vir die oplossing van taalbeplanningsprobleme in Afrikaans. (D.Litt.)

Grové, N. 2006c. ‘n Volhoubare plek vir Afrikaans in hoër onderwys en regeringsteun daarvoor.

Lubbe & Truter 2007. Gevalle van positiewe taalbeplanning soos gerapporteer in die gedrukte media, bl. 557-574.

Pieterse 1991. Taalbeplanningsmodelle vir Suid-Afrika: ‘n oorsig en voorlopige sintese, bl. 87-100.

Pokpas & Van Gensen 1992. Afrikaans en ideologie in taalbeplanning: ’n stryd van standpunte, bl. 165-178.

Steyn, J.C. 1987. ŉ Vroeë poging tot taalkorpusbeplanning in Afrikaans, bl. 143-163.

Steyn, J.C. 2000f. Die kampanje vir Afrikaans: is dit strategies gewens?, bl. 6-8.

Van der Merwe, E.G. 1990. Taalbeplanning, bl. 185-193.

Webb 2016d. Voorwaardes vir die behoud van Afrikaans as wetenskapstaal: ‘n taalbeplanningsperspektief
2006.

Alexander, N. 2002. Linguistic rights, language planning and democracy in postapartheid South Africa.

Alexander, N. 2004a. The politics of language planning in post-apartheid South Africa.

Cluver 1992. Language planning models for a Post-Apartheid South Africa, bl. 105-134.

Cooper 1989. Language Planning and Social Change.

Dalvit e.a. 2009. Deconstructing language myths: which languages of learning and teaching in South Africa?

Deumert 2000. Language planning and policy, bl. 384-418.

Docrat & Kaschula 2015. ‘Meaningful engagement’: Towards a language rights paradigm for effective language policy implementation, bl. 1-9.

Haugen 1987. Blessings of Babel: Bilingualism and Language Planning.

Kotzé, E.F. 1998. Language planning in historical perspective: a predictive model for Afrikaans?, bl. 157-160.

Lesser, W. (ed.) 2005. The Genius of Language: Fifteen Writers Reflect on Their Mother Tongue.

Mwaniki 2004a. Language planning in South Africa. Towards a language management approach.

Odendaal, G. 2013. Restandardisation defined as democratising language planning, bl. 183-203.

Prinsloo, K.P. (ed.) 1985. Language planning for South Africa.

Reagan 1990. Responding to linguistic diversity in South Africa: The contribution of language planning, bl. 178-184.

Reagan 2001. The promotion of linguistic diversity in multilingual settings, bl. 51-72.

Reagan 2004. Multilingualism in South Africa: ‘Dit is nou ons erns’.

Webb 2006c. On a normative approach to language planning in South Africa, bl. 147-163.

Krige, E. 2018. Taalplan vir Afrikaans. Rapport, 22 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/taalplan-vir-skole-20180422

Van Wyk, D. 2018. ‘n Taalplan vir Afrikaanse skole: ‘n reaksie. Geplaas 25 April 2018. www.litnet.co.za/n-taalplan-vir-afrikaanse-skole-n-reaksie/

Wyngaard, B. 2018. DF Malherbe-gedenklesing 2018: Die politiek van die alledaagse. Geplaas 22 Mei 2018. https://www.litnet.co.za/df-malherbe-gedenklesing-2018-die-politiek-van-die-alledaagse/

Erasmus, U.W. 2019. The Subsidiarity-principle in language planning and policy in South African universities: A comparative analysis. Ongepubliseerde M.A-verhandeling. Potchefstroom: Noordwes-Universiteit.

Hornberger, N.; A. Tapia, D. Hanks, F. Dueñas & S. Lee 2018. Ethnography of language planning and policy. Language Teaching, 51 (2): 152-186.

Tollefson, J.W. & M. Pérez-Milans (eds.) 2018. The Oxford Handbook of Language Policy and Planning. Oxford: Oxford University Press.

Die MOS-inisiatief

Bron: https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kan-moedertaalonderrig-in-sa-n-werklikheid-word-20190722

Afrikaans.com 2019. MOS – ’n maatskappy gestig om moedertaalonderrig in SA skole te verseker. Geplaas Julie 2019. https://afrikaans.com/taalnuus/mos-n-maatskappy-gestig-om-afrikaanse-moedertaalonderrig-in-sa-skole-te-verseker/?sfns=mo

Eloff, T. 2019. Dit maak MOS net sin. Beeld, 24 Julie 2019, bl. 17. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kan-moedertaalonderrig-in-sa-n-werklikheid-word-20190722

Meyer, N. & R. van der Westhuizen 2019. ’n Pyplyn vir Afrikaans: Roedolf van der Westhuizen praat oor die MOS-inisiatief. Geplaas 9 Julie 2019. https://www.litnet.co.za/n-pyplyn-vir-afrikaans-roedolf-van-der-westhuizen-praat-oor-die-mos-inisiatief/ [26]

Slatter, L. 2019. ‘Ons sal klasse bou vir Engelse leerlinge.’ Rapport, 30 Junie 2019, bl. 8. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/ons-sal-klasse-bou-vir-engelse-leerlinge-20190629

Slatter, L. 2019. ‘Dit klink mos na ’n plan vir Afrikaans.’ Rapport, 7 Julie 2019, bl. 9. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/dit-klink-mos-na-n-plan-vir-afrikaans-20190706 (Oor die MOS-inisiatief)

Internetskakels

Wikipedia 2014 (44). Taalplanning.

Wikipedia 2014 (45). Language Planning.

Die rol van taalaktivisme

Aanvullende bronne

Carstens, S. 2014b. ŉ Nuwe taalstryder staan vas – in Brits, bl. 18-19.

Carstens, W.A.M. 2012b. Die lewe van ŉ taalaktivis.

Du Plessis, L.T. 2004b. Meertaligheid en regering in Suid-Afrika: ŉ Ondersoek na die implementering van die Taalklousule in die Staatsdiens.

Du Plessis, L.T. 2006b. Afrikaans binne meertalige verband?, bl. 6.

Du Plessis, L.T. 2018d. Die sin van taalregtelitigasie as onderdeel van taalaktivisme.

Lourens 2012. Ons moet sélf byt gee aan nuwe Talewet, bl. V.

October & Rademeyer 2014. Stryd kom oor 2 tale vir reëls van parlement, bl. 5.

Steyn, J.C. 2000f. Die kampanje vir Afrikaans: is dit strategies gewens?, bl. 6-8.

Steyn, J.C. 2004. Skoolkrisis kan Afrikaans uitbou. Asmal-era dalk rampspoedigste ooit in onderwys, bl. 10.

Steyn, J.C. 2005a. Aktivisme nodig vir meertaligheid, bl. 14.

Titus 2013a. Nou vir oortuig van magtiges.

Toerien, H. 2014b. Resep vir struggle-uitsaaiwese en kluitjies.

Toerien, H. 2016b. Zuma en Jansen se spook: Die dag toe die howe die taaiste grondwetoortreders in bek ruk.

Truter & Lubbe 2002. Die polemiek in die oorgangstyd (1994-1996) rondom die taalbesluite van die SABC rakende Afrikaans, bl. 197-214.

Truter & Lubbe 2005. Toepassing van die taalbeleid in Suid-Afrika: ŉ ontleding aan die hand van taalregteklagtes van minderheidsgroepe, bl. 245-263.

Van der Westhuizen, G. 2017k. Is daar nie belangriker dinge as die taalstryd nie?

Van Rensburg, F.I.J. 1992. ‘Moet nie Afrikaans se taaiheid onderskat’, bl. 8.

Alexander, N. & A. von Scheliha (eds.) 2014. Language policy and the promotion of peace: African and European case studies.

Brown & Deumert 2017. ‘My tribe is the Hessequa. I’m Khoisan. I’m African’: Language, desire and performance among Cape Town’s Khoisan language activists, bl. 571-594.

Coetzee, C. 2013. Accented Futures. Language Activism and the Ending of Apartheid.

Combs, M.C. & S.D. Penfield 2012. Language activism and language policy, bl. 461-474.

De Varennes 1996. Language, minorities and language rights.

De Varennes 2012. International and Comparative Perspectives in the Use of Official Languages: Models and Approaches for South Africa. (Verslag voorberei in 2012 vir die Afrikaanse Taalraad.)

Kriel, M. 2010. Towards an alternative take on language activism: A South African case study, 278-293.

Lourens, C. 2012b. Denial of language rights by die Government of South Africa: constitutional breakdown or break-up of the Republic?

Mataboge-Masethla 2017. Extolling the language revolution.

Perry 2003. Language rights, ethnic politics: A critique of the Pan South African Language Board.

Van Eeden, J. 2018. ‘Mobiliseer, eis taalregte op’. Beeld, 15 Junie 2018, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/mobiliseer-eis-taalregte-op-20180619

Davies, W.D. & S. Dubinsky 2018. Language conflict and language rights: Ethnolinguistic perspectives on human conflict. Cambridge: Cambridge University Press.

Internetskakel

Wikipedia 2014 (119). Category: Language activists.

2.1.4 Die ANC en Afrikaans

“Ek het baie vertroue in Afrikaners. Hul naam het hulle daarvan dat hulle hulself beskou as van Afrika.” (Nelson Mandela, April 1999)

“Laat niemand die taaiheid van Afrikaans onderskat nie. Laat elkeen wat Afrikaans wegwens of dit as ŉ lastige element in die tale-opset van die land beleef, die les … ter harte neem: hoe futiel dit geblyk het om Afrikaans te probeer vernietig of hom van enige regte te stroop wat dit op grond van objektiewe prestasie in die loop van dekades behaal het.” (F.I.J. van Rensburg 1992: 8)

“Omdat apartheid in Afrikaans gebeur het, impliseer dit nie dat Afrikaans apartheid is nie.” (M. le Cordeur 2011e)

“Afrikaans het volgens my niks met verdere vyandigheid te doen nie, die vyandigheid (en dit bestaan steeds) is teen die mense van die vorige politieke bestel.” (Calitz 2014a: 10)

“Die kwessie van taal en taaldiversiteit lê my na aan die hart. Dit is iets waaroor ek bekommerd is. Deur die ANC se rasgedrewe transformasie-beleid wil hy eintlik taal en spesifiek Afrikaans en ander minderheidstale uit die pad uit vee.” (Dr. Theuns Eloff, aangehaal in M. Lamprecht 2015b)

“’Die regering kan Afrikaans nie uit ons hart haal nie, maar hulle kan Afrikaans in die openbare ruimtes stilmaak.’ Van die 339 enkelmediumskole wat in 2013 bestaan het, is daar [in 2015] nog net 267 oor, het Eloff gesê.” (Dr. Theuns Eloff, soos aangehaal in A. Marais 2015d.) (Eie invoeging.)

“Dit is duidelik die ANC-regering gee nie om vir Afrikaans of ander inheemse tale nie. Pleks daarvan om die status van Afrikaans te behou en Afrikatale op te hef, onderdruk die ANC-regering alle tale behalwe Engels. …

Dis tyd dat ons sien wat werklik aangaan: Die ANC bevorder Engels, want dis die maklike opsie. Dis baie makliker om net een taal te hê as om werklik veeltaligheid te bevorder. Ek wil nie in ’n eentalige land woon nie; ek wil eerder hê dat ek tuis kan voel met my moedertaal wat beskerm word, terwyl my buurman se taalregte ook beskerm word.

Die ANC neem nie die taalregte van Afrikaanssprekendes ernstig op nie.” (A. Lotriet 2019 – https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/da-se-een-sa-vir-almal-nie-een-taal-vir-almal-nie-20190301)

“Die ANC het ons taal verryk (sic) met so veel kragtige woorde wat voorheen onbekend was, soos beurtkrag, stakings, gewelddadige boikotte, studente-onluste, staatskaping, korrupsie, regstellende aksie, rommelstatus en daar is seker nog ’n hele rits wat beskrywend is van ons hedendaagse Suid-Afrika.” (Du Plessis, S. 2019. ANC het Afrikaanse taal baie verryk. Die Burger, 21 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/anc-het-afrikaanse-taal-baie-verryk-20190320) (sic)

“Die ANC-regering haat nie Afrikaans nie, maar wel die gebruik van dié taal as ’n instrument om teen die swart meerderheid te diskrimineer, sê dr. Blade Nzimande, minister van hoër onderwys, wetenskap en tegnologie.

‘En niemand haat Afrikaans nie. Maar ons haat die gebruik van Afrikaans as ’n instrument van diskriminasie teen die swart meerderheid,’ het hy gesê.” Prince, L. 2019. ANC ‘haat nie Afrikaans, maar …’. Beeld, 13 Julie 2019, bl. 4. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/anc-haat-nie-afrikaans-maar-20190712

Aanvullende bronne

Alant 2005. Afrikaans en Afrikaner-nasionalisme is nie dieselfde as Afrikaans en apartheid nie.

Anoniem 2014l. ATKV-simposium oor die talewet, bl. 100.

Bonthuys 2005. ANC sê: ‘Geluk met verjaarsdag’, bl. 2.

Carstens, W.A.M. 2006a. Die breë Afrikaanse debat (1994-2005): enkele temas en inisiatiewe, bl. 12-36.

Carstens, W.A.M. 2006b. Praktiese meertaligheid in Suid-Afrika – feit of fiksie?, bl. 1-19.

Carstens, W.A.M. 2018b. Afrikaanse mense verloor moed: Wat nou?

Coetzee C. 2007. ANC het Afrikaans in 1994 bevry.

De Lange, A. 2013. Taal opoffer bring nie versoening.

Du Plessis, A.V. 2013. Afrikaans word sedert 1994 erg benadeel.

Du Plessis, L.T. 1992. Veranderde opvattings rondom Afrikaans sedert die sewentigerjare, bl. 91-115.

Du Plessis, T. 2013c. Die drie bekerings, bl. 19. (Oor oudpres. Mandela se proses om versoening in die hand te werk.)

Fockema 2014. Transformasie by UV ‘sny diep’.

Jacobs, D. 2015c. Hoe kan ons ANC-hand wegklap?, bl. 12.

Landman, J.P. e.a. (reds.) 1988. Wat kom ná apartheid? Jong Afrikaners aan die woord.

Le Cordeur, M.L.A. 2015e. ’n Taal is óók bevry, bl. 11.

Prince 2015h. Zuma is skynheilig oor Afrikaans, bl. 2.

Prince 2015i. Zuma het dalk punt beet oor isolasie van Afrikaans, sê Titus, bl. 4.

Redakteur Beeld 2015a. ANC wil die geskiedenis herskryf, bl. 8.

Scholtz, L. 2014r. Skrywers waarsku oor stand van tale.

Terblanche, H.O. 2014b. Mandela positief oor Afrikaans, bl. 10.

Van Rensburg, F.I.J. 1992. ‘Moet nie Afrikaans se taaiheid onderskat’, bl. 8.

Webb 1992a. Die statutêre erkenning van minderheidstale in ‘n toekomstige Suid-Afrika, bl. 227-247.

Webb 1992b. Konflik in die Suid-Afrikaanse samelewing en die rol van taal, bl. 104-123.

Wessels, J. 2010. ANC, onthou om te onthou, bl. 19.

Webb 1997. Afrikaans in een democratiserend Zuid-Afrika, bl. 225-236.

Alexander, N. s.j. After apartheid: the language question.

Cuvelier e.a. (eds.) 2010. Multilingualism from below: Studies in language policy in South Africa.

Kriel, M. 2013. Loose Continuity: The Post-Apartheid Afrikaans Language Movement in Historical Perspective.

Webb 2002. Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development.

Webb 2009. Multilingualism in South Africa: The challenge to below, bl. 190-204.

Webb & Du Plessis (eds.). 2006. The politics of language in South Africa.

Docrat, Z. & R. Kaschula 2018. Litigating multilingualism. Geplaas 4 April 2018. http://www.litnet.co.za/litigating-multilingualism/

Van der Rheede, M. 2019. LETTER: Afrikaans doesn’t belong to a single race, Mr Lesufi. Geplaas 9 Junie 2019. https://www.iol.co.za/sundayindependent/letter-afrikaans-doesnt-belong-to-a-single-race-mr-lesufi-25671890?sfns=mo

Du Plessis, S. 2019. ANC het Afrikaanse taal baie verryk. Die Burger, 21 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/anc-het-afrikaanse-taal-baie-verryk-20190320

Greyling, J. 2019. Lesufi vra “’Waarom nog veg vir Afrikaans?’. Beeld, 20 Mei 2019, bl. 1. https://maroelamedia.co.za/debat/briewe/waarom-nog-veg-vir-afrikaans-vra-lesufi/

Lawrence, M. 2019. ‘LUR dryf etniese veldtog teen Afrikaans.’ Beeld,8 Junie 2019, bl. 10.

Lesufi, P. 2019. Ek haat nie Afrikaans, skryf Panyaza Lesufi. Beeld, 8 Junie 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ek-haat-nie-afrikaans-skryf-panyaza-lesufi-20190607-2

Nel, D. 2019. Lesufi hét ‘n politieke agenda. Beeld, 11 Junie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/lesufi-het-n-politieke-agenda-20190610

Prince, L. 2019. ANC ‘haat nie Afrikaans, maar …’. Beeld, 13 Julie 2019, bl. 4. https://www.netwerk24.com/Nuus/Onderwys/anc-haat-nie-afrikaans-maar-20190712

Scholtz, L. 2020. Afrikaanses het nou net hulself. Geplaas 9 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaanses-het-nou-net-hulself-20200708

Van der Walt, S. 2019. Cyril: ‘Julle voel oor taal soos hulle oor grond voel’. Beeld, 30 April 2019. https://www.netwerk24.com/Verkiesings/2019/cyril-julle-voel-oor-taal-soos-hulle-oor-grond-voel-20190429

Brief van adj.pres. Cyril Ramaphosa aan DA-parlementslid Anchen Dreyer – Facebook-inskrywing 25 Mei 2019. https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10156969153156638&set=a.60574291637&type=3&theater

2.2 Die eksterne proses: die bande met Nederland en Vlaandere

“Dit is ’n konstante spieël waarin ek lewe, dié tussen Afrikaans en Nederlands. Die twee reflecteer heel die tyd mekaar. Dit hou die liefde vir die tale vars – dis ’n ongelofelijke kruisbestuiving wat ek ervaar.” (Die sanger Stef Bos, in W. de Vries & S.Bos 2018 – http://voertaal.nu/stef-bos-n-konstante-spieel-waarin-ek-lewe-die-tussen-afrikaans-en-nederlands/)

“Afrikaans is een internationale taal, met een intercontinentale voedingsbodem, waarvoor opmerkelijk veel belangstelling bestaat in de wereld.” (Prof Yves T’Sjoen 2018. Afrikaanse letteren in Boedapest. Geplaas 20 Nov. 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaanse-letteren-in-boedapest/)

“Die belangstelling in Suid-Afrika en sy skrywers het drasties afgeneem ná die euforie van die Mandela-era. Die Nederlandse leser se belangstelling het, weens die ideologiese woelinge in Europa met sy emigrante- en vlugtelingkwessies, verskuif na buitelandse en binnelandse skrywers wat lig op dié toestand kan werp. Daar word nou minder boeke uit Suid-Afrika vertaal – behalwe as dit, nog steeds, oor Mandela handel, soos Zelda le Grange se Good morning, Mr Mandela wat onlangs as Goedemorgen, meneer Mandela in Nederlands uitgegee is. Antjie Krog bly natuurlik enorm gewild en het ’n byna onaantasbare status in die Lae Lande verwerf.” (Die digter Danile Hugo, aangehaal in https://voertaal.nu/uitnodiging-na-gent-lei-tot-wedersyds-verrykende-program-vir-vertaler-en-digter-daniel-hugo/)

“Dit is my indruk dat Krog, tesame met ’n aantal ander Afrikaanse skrywers, vir Nederlandse lesers ’n venster bied op wat in die Afrikaanse letterkunde gebeur en in daardie opsig kulturele begrip skep vir die spektrum van moontlikhede wat daar in Afrikaans bestaan. Ek lei uit resensente in Nederland se reaksies af dat hulle hoë waardering het vir die forsheid van haar werk en dit waardeer dat sy sommige Nederlanders se indruk, dat Afrikaans ’n soort prettige kindertaaltjie is, verpletter met haar optredes en die inhoud van haar werk.” (Prof. L. Viljoen, in: De Vries, W. & L. Viljoen 2019. Louise Viljoen stel ondersoek in na hoe Antjie Krog Nederlanders bewus maak van raakpunte met SA samelewing. Geplaas 10 Julie 2019. https://www.litnet.co.za/viljoen-stel-ondersoek-in-na-hoe-krog-nederlanders-bewus-maak-van-raakpunte-met-sa-samelewing/)

“Danksy taalkundiges met ‘n passie vir Afrikaans word ons moedertaal nou in Nederlandssprekende skole bevorder.

Die afgelope tien jaar geniet Afrikaans baie aandag in Nederland. Daar is nou ‘n tweejaarlikse kultuurfees vir Afrikaans in Amsterdam en die ‘Week van die Afrikaanse roman’ is ook onlangs gebore.

Die volgende stap was om Afrikaans as verwante taal in hoërskole te bevorder. Om dié inisiatief van stapel te stuur, is ‘n gratis digitale leerplan vir studente tussen die ouderdomme van 15 tot 17 beskikbaar gestel.”Du Plessis, Y. 2020. Afrikaans is groot … in Nederland. Die Republikein, 25 Junie 2020. https://www.republikein.com.na/nuus/afrikaans-is-groot-in-nederland2020-06-04/

Aanvullende bronne

Anoniem 1953. Afrikaans in Europa, bl. 3.

Carstens, W.A.M. & Y. T’Sjoen 2017. België gee Afrikaans ŉ kans, bl. 17.

De Beer, L. 2012. Afrikaans sprei vlerkies en vlieg, bl. 17.

De Vries, A. 1999. Gevoel van stamverwantskap met Nederland is deesdae vreemd aan Afrikaanssprekendes, bl. 15.

De Vries, A. (Annelies) 2017. Sleutel om tale te behou, lê in kuberruim.

De Vries, W. & E. Barnard 2018. Kaapse sentrum ’n kulturele tuiste vir die Nederlandse taal en letterkunde in Suid-Afrika.

Jansen, E. 2015b. Ena Jansen praat oor Elisabeth Eybers, die literêre dubbelburger.

Kriel, K. 2012. Oorsese stemwerwing net die begin, bl. 3.

Mickel 2017. ŉ Afrikaanse brief vir jou uit Duitsland.

NB Uitgewers 2017. SA boeke kry stewige vastrap in die buiteland.

Nienaber, M. 2015. Sloping bedreig Huis der Nederlanden, bl. 3.

Olivier, G. 1995b. Die verhouding Afrikaans – Nederlands, bl. 55-59.

Scholtz, L. 1995. Gryp Nederlands se hand van vriendskap, bl. 12.

Swanepoel, E. 2017. ‘Fijne Zondag’: Ander taal, maar dieselfde boodskap. Rapport Weekliks, 10 Des. 2017, bl. 5.

Terblanche, H.O. 1995. Nederland en Suid-Afrika: herontdekking van stamverwantskap.

Terblanche, H.O. 1997. Suij1d-Afrika en Nederland – vreemdelinge vir mekaar. Die jare ná 1960.

Terblanche, H.O. 2010c. Die verskille tussen Nederland en Vlaandere ten opsigte van Suid-Afrika tydens die apartheidsjare: ŉ Ontleding.

Van der Waal, M. & G. van den Berg 2018. Dank Antjie Krog, voor het Afrikaans. NRC Handelsblad, 14 April 2018.

Van Eeden, J. 2017. Russe oorrompel met hul Afrikaans.

Van Huyssteen, G.B. e.a. 2016. Die Virtuele Instituut vir Afrikaans (VivA) en markbehoeftes in die Afrikaanse gemeenskap, 410-437.

Van Huyssteen, G.B. 2017d. Gratis portaal ŉ skatkis van taal se grammatika, bl. 13.

Van Wyk, J. 1993c.Vlaamse ‘neven’ merkwaardig soos Afrikaners, bl. 11.

Van Wyk, J. 1993e. Vastrapplek vir Afrikaans in Europa, bl. 15.

Van Wyk, J. 1993f. Voor in die wapad brand ŉ lig vir Afrikaans in Europa, bl. 15.

Van Zyl, W. 2014. Die Suid-Afrikaanse neerlandistiek: ŉ terughunkering na die Ryk?

Viljoen, J.M.H. 1937c. Nederland – Suid-Afrika, bl. 13.

Willemse, H. 2017c. Help dié beeld afskud, bl. 7.

Anceaux 1936. Afrikaans en Nederlands, bl .85.

De Graaff 1993. De mythe van de stamverwantschap: Nederland en de Afrikaners, 1902-1930.

Glorie 2015e. Interview met Gerhard van Huyssteen: “Het gaat goed met een taal waarmee het DIGITAAL goed gaat”, bl. 240-241.

Grezel 2014. De Taalunie moet makelen en schakelen. Gesprek met Geert Joris, algemeen secretaris van de Nederlandse Taalunie.

Kromhout, B. 2016b. Onenigheid over verkoop SASNEV-gebouw, bl. 60-61.

Liebregts e.a. (reds.) 2013. Zo ver & zo dichtbij. Literaire betrekkingen tussen Nederland en Zuid-Afrika.

Meulemans 2017. De Leerstoel Zuid-Afrika: Talen, Literaturen, Cultuur en Maatschappij wordt geïnstalleerd.

Missinne & Grave 2015. Heibel over de Taalunie en bezuinigingen in die buitenlandse Neerlandistiek, bl. 186-191.

Schaafsma 2010. Ons Zuid-Afrika: Nederlandse sporen in het land van de boeren, Kaap de Goede Hoop en anti-apartheidsstrijd.

T’Sjoen 2017c. Leerstoel Zuid-Afrika aan de Universiteit Gent.

T’Sjoen 2017e. Rakelings. Ter gelegenheid van de oprichting van de Gentse leerstoel Zuid-Afrika: talen, literaturen, cultuur en maatschappij.

T’Sjoen 2018. Leerstoel Zuid-Afrika (UGent) en het Gents centrum voor het Afrikaans en de studie van Zuid-Afrika: Nieuwsbrief (oktober 2017-januari 2018).

https://www.litnet.co.za/wp-content/uploads/2018/01/hein-willemse-ugent.jpg

Van den Heever, C.M. 1939. Het ons Nederlands nog nodig?, bl. 680, 684.

Van Bruggen 2013. Onzekere toekomst voor Nederlandse onderwijs in Zuid-Afrika, bl. 142.

Munusamy 2015b. Going Dutch: Searching for Van Riebeeck, finding Netherlands.

Schutte, G.J. 2003. An On-Off Affair. Three Hundred and Fifty Years of Dutch South African Relations, bl. 184-192.

De Vries, W. & S. Bos 2018. Stef Bos: ’n Konstante spieël waarin ek lewe, is dié tussen Afrikaans en Nederlands. Geplaas 3 Mei 2018. http://voertaal.nu/stef-bos-n-konstante-spieel-waarin-ek-lewe-die-tussen-afrikaans-en-nederlands/

De Vries, W. & R. de Jong-Goossens 2108. Die talle vertalings van Riet de Jong-Goossens: ’n tuiste vir Afrikaans in Nederlands. Geplaas 25 Julie 2018. https://voertaal.nu/die-talle-vertalings-van-riet-de-jong-goossens-n-tuiste-vir-afrikaans-in-nederlands/

De Vries, W & D. Hugo 2019. Uitnodiging na Gent lei tot wedersyds verrykende program vir vertaler en digter Daniel Hugo. Geplaas 13 Febr. 2019. https://voertaal.nu/uitnodiging-na-gent-lei-tot-wedersyds-verrykende-program-vir-vertaler-en-digter-daniel-hugo/

De Vries, W. & M. van der Waal 2018. In Afrikaanse letterkunde word ons globale verbondenheid steeds meer sigbaar, sê Margriet van der Waal. Geplaas 15 Maart 2018. http://voertaal.nu/afrikaanse-letterkunde-word-ons-globale-verbondenheid-steeds-meer-sigbaar-se-margriet-van-der-waal/

De Vries, W. & L. Viljoen 2019. Louise Viljoen stel ondersoek in na hoe Antjie Krog Nederlanders bewus maak van raakpunte met SA samelewing. Geplaas 10 Julie 2019. https://www.litnet.co.za/viljoen-stel-ondersoek-in-na-hoe-krog-nederlanders-bewus-maak-van-raakpunte-met-sa-samelewing/

De Vries, W. & P. Westra 2019. Piet Westra: “Kulturele uitwisseling tussen Nederland en Suid-Afrika vandag sterker as ooit”. Geplaas Febr. 2019. https://voertaal.nu/piet-westra-kulturele-uitwisseling-tussen-nederland-en-suid-afrika-vandag-sterker-as-ooit/

De Vries, W. R. Ketjens 2018. DBNL het ’n groeiende versameling ryk aan tekste, bande en moontlikhede. Geplaas 16 Aug. 2018. https://voertaal.nu/dbnl-het-n-groeiende-versameling-ryk-aan-tekste-bande-en-moontlikhede/

De Vries, W. & L. Teeuwen 2019. Die Belgiese boekemens Ludo Teeuwen se “waardering voor de literatuur in het Afrikaans blijven alleen maar groeien”. Geplaas 3 Julie 2019. https://voertaal.nu/die-belgiese-boekemens-ludo-teeuwen-se-waardering-voor-de-literatuur-in-het-afrikaans-blijven-alleen-maar-groeien/

De Vries, W. & M. Tritsmans 2020. Bekroonde Belgiese digter “gelukkig en dankbaar” oor ontvangs van sy bundel in Afrikaanse vertaling. Geplaas 27 Feb. 2020. https://voertaal.nu/bekroonde-belgiese-digter-gelukkig-en-dankbaar-oor-ontvangs-van-sy-bundel-in-afrikaanse-vertaling/

De Vries, W. & L. Viljoen 2018. Suid-Afrikaanse letterkundes en transnasionale bande: in gesprek met Louise Viljoen. Geplaas 30 Aug. 2018. https://voertaal.nu/suid-afrikaanse-letterkundes-en-transnasionale-bande-in-gesprek-met-louise-viljoen/

Du Plessis, Y. 2020. Afrikaans is groot … in Nederland! Die Republikein, 25 Junie 2020. https://www.republikein.com.na/nuus/afrikaans-is-groot-in-nederland2020-06-04/

Francken, E.; N. Meyer & M. van Heerden 2018. Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Eep Francken van die Universiteit Leiden. Geplaas 5 Junie 2018. https://voertaal.nu/afrikaans-die-buiteland-n-onderhoud-met-eep-francken-van-die-universiteit-leiden/

Gericke, M. 2019. Zuid-Afrikahuis se vensters moet wyd oop. Geplaas 23 Maart 20919. https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/zuid-afrika-huis-se-vensters-moet-wyd-oop-20190322

Kapp, S. 2020. Wat is VivA se grammatikawêreld? Geplaas 21 mei 2020. https://maroelamedia.co.za/afrikaans/taalgebruik/wat-is-viva-se-grammatikawereld/

Koen, D. 2018. Suider-Afrikaanse Vereniging vir Neerlandistiek se winterskool 2018. Geplaas 18 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/suider-afrikaanse-vereniging-vir-neerlandistiek-se-winterskool-2018/

Links, T.H. & W.J. van Zyl 1991. Nederlands op skool? Bron van kommer en frustrasie? Karring, 2: 6, 8-10.

LitNet 2018. Die Van Ewijck-stigting se Prestasieprys aan Nicol Stassen. Geplaas 5 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/die-van-ewijck-stigting-se-prestasieprys-aan-nicol-stassen/

Malan, M. 2020. Taal-ambassadeurs. Die ondraaglike skoonheid van betowering. Taalgenoot, Winter 2020, bl. 26-29. https://atkv.org.za/media/3252/taalgenoot-winter-2020-finaal-vir-publikasie.pdf (Onderhoude met ‘taal-ambassadeurs’ in Europa: prof Jerzy Koch, dr Bart de Graaf, Benno Barnard, prof yves T’Sjoen.)

Malgas, D. 1991. Nederlands op skool? Bron van kommer en frustrasie? Karring, 2: 6, 7-8.

Marx, J. 2018. Kan musiek Afrikaans in nederland bevorder? Geplaas 6 Aug. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kan-musiek-afrikaans-in-nederland-bevorder-20180803 (Ook geplaas in BY, Beeld, 18 Aug. 2018, bl. 16)

Mickel, A.S. 2020. Afrikaans in die Europese konteks. Deel 1. Talig 29. Januarie 2020.

Mickel, A.S. 2020. Afrikaans in die Europese konteks. Deel 2. Talig 30. Maart 2020.

Olivier, F. & N. Meyer 2017. Skrywersargiewe gaan landuit: ’n onderhoud met Fanie Olivier. Geplaas 12 Okt. 2017. http://www.litnet.co.za/skrywersargiewe-gaan-landuit-n-onderhoud-met-fanie-olivier/

PEN Afrikaans 2018. Afrikaanse boeke in Nederland. Geplaas 9 Julie 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaanse-boeke-in-nederland/

Prins, J. 2018. ‘n Veer vir Krog én Afrikaans. Geplaas 19 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-veer-vir-krog-en-afrikaans-20180418

Stehle, R. 2018. Wannie woeker vir Afrikaans. Beeld, 21 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/wannie-woeker-vir-afrikaans-20180420

Stehle, R. 2018. Plan vir Afrikaans in skole in Lae Lande. Geplaas 3 Mei 2018. https://www.netwerk24.com/Vermaak/Boeke/plan-vir-afrikaans-in-skole-in-lae-lande-20180503

Van der Watt, M. 2018. Afrikaanse vertalings in die kollig tydens Vertaalslag 2018, Amsterdam. Geplaas 4 April 2018. http://www.litnet.co.za/afrikaanse-vertalings-die-kollig-tydens-vertaalslag-2018-amsterdam/

Van Keymeulen, J.; N. Meyer & M. van Heerden 2018. Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jacques van Keymeulen van die Universiteit Gent. Geplaas 24 Mei 2018. https://voertaal.nu/afrikaans-die-buiteland-n-onderhoud-met-jacques-van-keymeulen-van-die-universiteit-gent/

Vorster, A. & K. Van de Poel 2019. De brug naar Europa-aanlyn-kursus (Nederlandse taal en kultuur): ’n onderhoud. Geplaas 17 Julie 2019. https://voertaal.nu/de-brug-naar-europa-aanlyn-kursus-nederlandse-taal-en-kultuur-n-onderhoud/

“Afrikaanse romans in Nederland uitgegee.” Geplaas 13 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Vermaak/Boeke/afrikaanse-romans-in-nederlands-uitgegee-20180613

Foto: Elize Zorgman

Bandov, T. 2020. Afrikaans is ons grote kans: die invoering van Afrikaans op die Universiteit van Zagreb. Geplaas Jan. 2020. https://www.litnet.co.za/afrikaans-is-ons-grote-kans-die-invoering-van-afrikaans-op-die-universiteit-van-zagreb/

Glorie, I. 2018 . Gouden Ganzenveer-winnares Antjie Krog: “Bij toenadering tussen Nederlands en Afrikaans moet diversiteit voorop staan”. Geplaas 20 April 2018. http://voertaal.nu/gouden-ganzenveer-winnares-antjie-krog-bij-toenadering-tussen-nederlands-en-afrikaans-moet-diversiteit-voorop-staan/

Glorie, I. 2018. Heeft de neerlandistiek nog een toekomst? Geplaas 25 April 2018. http://voertaal.nu/heeft-de-neerlandistiek-nog-een-toekomst/

Glorie, I. 2018. 22-23 september: vierde editie ”Festival voor het Afrikaans” in De Brakke Grond. Geplaas 19 Junie 2018. https://voertaal.nu/22-23-september-vierde-editie-festival-voor-het-afrikaans-in-de-brakke-grond/

Glorie, I. 2019. Afrikaans in Amsterdam. Geplaas 3 Okt. 2018. https://voertaal.nu/afrikaans-in-amsterdam/

Glorie, I. 2019. SANEC stimuleert zaken doen tussen Nederland en Zuidelijk Afrika. Geplaas 14 Jan. 2019. https://voertaal.nu/sanec-stimuleert-zaken-doen-tussen-nederland-en-zuidelijk-afrika/

Glorie, I. 2019. Frieda Steurs (INT): “Een taal die niet digitaal ondersteund wordt, gaat dood”. Geplaas 7 Febr. 2019. https://voertaal.nu/frieda-steurs-int-een-taal-die-niet-digitaal-ondersteund-wordt-gaat-dood/

Glorie, I. 2020. Kris Van de Poel nieuwe algemeen secretaris Taalunie. Geplaas 28 Jan. 2020. https://voertaal.nu/kris-van-de-poel-nieuwe-algemeen-secretaris-taalunie/

Krog, A. 2018. Een handvol veren. Geplaas 21 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/een-handvol-veren-20180420

Meulemans, H. 2018. Antjie Krog, het kloppend hart van Zuid-Afrika, ontvangt de Gouden Ganzenveer. Geplaas 20 April 2018. http://www.litnet.co.za/antjie-krog-het-kloppend-hart-van-zuid-afrika-ontvangt-de-gouden-ganzenveer/

Meulemans, H. 2018. Festival voor het Afrikaans 2018. Geplaas 25 Sept. 2018. https://www.litnet.co.za/festival-voor-het-afrikaans-2018/

Verskaf

Mooren, H. 2019. HemelBesem: “Awêh, Amsterdam!” Geplaas 14 Febr. 2019. https://voertaal.nu/hemelbesem-aweh-amsterdam/

Nederlandse Taalunie 2019. Het Nederlands in het buitenland levert veel voordelen op voor Nederland en Vlaanderen. Geplaas 13 Junie 2019. https://www.neerlandistiek.nl/2019/06/het-nederlands-in-het-buitenland-levert-veel-voordelen-op-voor-nederland-en-vlaanderen/

Rhebergen, J. 2018. Antjie Krog leert mensen om een flat white te zijn. Geplaas 19 April 2018. http://voertaal.nu/antjie-krog-leert-mensen-om-een-flat-white-te-zijn/

T’Sjoen, Y. 2018. Kostbare boekenschenking Afrikaanse letteren aan de Universiteit Gent. Geplaas 11 April 2018. http://www.litnet.co.za/kostbare-boekenschenking-afrikaanse-letteren-aan-de-universiteit-gent/

T’Sjoen, Y. 2018. Leerstoel Zuid-Afrika (UGent) en het Gents centrum voor het Afrikaans en de studie van Zuid-Afrika: Nieuwsbrief (januari-mei 2018). Geplaas 28 Mei 2018. https://www.litnet.co.za/leerstoel-zuid-afrika-ugent-en-het-gents-centrum-voor-het-afrikaans-en-de-studie-van-zuid-afrika-nieuwsbrief-januari-mei-2018/

T’Sjoen, Y. 2018. Zuid-Afrikaanse oorlog in Vlaanderen: Journalistieke en literaire beeldvorming rond 1900. Geplaas 1 Aug. 2018. https://www.litnet.co.za/zuid-afrikaanse-oorlog-in-vlaanderen-journalistieke-en-literaire-beeldvorming-rond-1900/

T’Sjoen, Y. 2018. Afrikaanse letteren in Boedapest. Geplaas 20 Nov. 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaanse-letteren-in-boedapest/)

T’Sjoen, Y. 2020. Als het licht uitgaat: Waarom Vlaanderen de lopende ontwikkelingssamenwerking met Zuid-Afrika niet mag schrappen. Geplaas 27 Jan. 2020. https://www.litnet.co.za/als-het-licht-uitgaat-waarom-vlaanderen-de-lopende-ontwikkelingssamenwerking-met-zuid-afrika-niet-mag-schrappen/

Van den Berg, G. 2018. Nederland en Zuid-Afrika: een pleidooi voor hartelijkheid. Zuid-Afrika Spectrum, November 2018, bl. 114-116.

Van Heerden, M. & K. Van de Poel 2020. Samewerkingsooreenkoms met die Afrikaanse Taalraad: ’n onderhoud met Kris van der Poel (Nederlandse Taalunie). Geplaas 16 April 2020. https://voertaal.nu/samewerkingsooreenkoms-met-die-afrikaanse-taalraad-n-onderhoud-met-kris-van-der-poel-nederlandse-taalunie/

Veltkamp Visser, S. 2018. Afrikaans in Amsterdam. De geschiedenis van de Leerstoel Afrikaanse taal en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam en het Suid-Afrikaanse Instituut (1932-2016). Amsterdam: Stichting Zuid-Afrika-Huis Nederland.

Verdoolage, A.; N. Meyer & M. van Heerden 2018. Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Annelies Verdoolaege van die Universiteit Gent. Geplaas Junie 2018. https://voertaal.nu/afrikaans-die-buiteland-n-onderhoud-met-annelies-verdoolaege-van-die-universiteit-gent/

Joby, C. 2019. Boers and Creoloid: the Legacy of Dutch Migration to South Africa. Geplaas 12 Junie 2019. https://www.the-low-countries.com/article/boers-and-creoloid-the-legacy-of-dutch-migration-to-south-africa

Thamm, M. 2018. Mothertongues: Antjie Krog on how Afrikaans and the South can enrich Dutch and the North. Geplaas 2 Mei 2018. https://www.dailymaverick.co.za/article/2018-05-02-antjie-krog-on-how-afrikaans-and-the-south-can-enrich-dutch-and-the-north/#

Internetskakels

Die Nederlandse Taalportaal – http://www.taalportaal.org/

Die Meertens-Instituut – http://www.meertens.knaw.nl/

Die Meertens-Instituut en Taalportaal[27] – http://www.meertens.knaw.nl/cms/nl/nieuws-agenda/nieuws-overzicht/218-nieuws-2014/144471-nederlandse-en-friese-grammatica-digitaal-beschikbaar

“Nederlands en Fries in een virtueel taalinstituut” – http://www.kennislink.nl/publicaties/nederlands-en-fries-in-een-virtueel-taalinstituut

2.3 Afrikaans buite Suid-Afrika

“Ek en ek en my vrou het tydens ’n buitelandse reis daarvan bewus geword dat Afrikaanssprekendes wat na ander lande verhuis of wat met ’n anderstalige in die buiteland trou, uiteenlopende benaderings volg wat die blootstelling van hulle kinders aan Afrikaans betref. Dit wissel tussen diegene wat selfs hulle kinders wat buite Suid-Afrika gebore word volledig met Afrikaans as huistaal grootmaak, tot diegene wat poog om hulle huistaal na ’n ander taal te verander – met wisselende grade van sukses.” Norton, C. & F. Pretorius 2020. Afrikaanssprekendes wat buite Suider-Afrika woon: ’n onderhoud. Geplaas 15 April 2020. https://www.litnet.co.za/afrikaanssprekendes-wat-buite-suider-afrika-woon-n-onderhoud/)

Afrikaans regoor die wêreld (Foto: Martin Kozák [CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons) (https://www.litnet.co.za/afrikaanssprekendes-wat-buite-suider-afrika-woon-n-onderhoud/

Aanvullende bronne

Bailey, A. 2016b. Afrikaans onder die vergrootglas in Gent.

Bezuidenhout, A. 2017b. Hier is Afrikaans en sy digkuns nog ’n sondebok.

Botha, L. 2016. Hersenspinsels oor die Week van de Afrikaanse roman 2016.

Carstens, W.A.M. & L. Enslin 2017. Poel van kundigheid ten bate van Afrikaanse onderrig, ’n onderhoud met Wannie Carstens.

De Vries, I. 2017b. Internasionale betrokkenheid by Afrikaans neem toe.

Drennan 1921. Afrikaans as wereldtaal, bl. 277-283.[28]

February, V.A. 1991b. “Laat het ons ernst wezen. Die verhouding Afrikaans-Nederlands.”

Francken 2017. Nederlandse tippetoppetepeltuitjies, bl. 222-226.

Jansen, E. 2015b. Ena Jansen praat oor Elisabeth Eybers: Literêre dubbelburger.

Koopman, N. 2017b. Buitelandse bande is deel van ons erfenis.

Maartens, N. 2004. Afrikaans in die Tsjeggiese Republiek en Oostenryk?

Olivier, F. & N. Meyer 2017. Skrywersargiewe gaan landuit: ’n onderhoud met Fanie Olivier.

Scholtz, L. 2017f. Nederlands kan Afrikaans help.

Steyn, P. 2016c. Ete met Leopold Scholtz: ‘SA nie middelpunt van die wêreld’.

Stoffer & Meyer 2017. PEN Afrikaans Vertaalfonds: ’n onderhoud met Marga Stoffer.

Van der Merwe, Q. 2017. Hugo Claus, Tom Lanoye, Protea, Vlaandere en Suid-Afrika.

Van der Watt, M. 2016. Week van de Afrikaanse Roman 2016: 7 dae in Amsterdam.

Van Huyssteen, G.B. 2018c. Namibiërs is deel van Afrikaanse gemeenskap, bl. 13.

Van Niekerk, A. 2017. Goede Hoop. Zuid-Afrika en Nederland vanaf 1600, ’n bespreking.

Van Staden, T. 2016. Waarde van jóú taal.

Van Zyl, D.P. 1992. Sal Afrikaans die nuwe Suid-Afrika oorleef? Sterke band met Nederland verrijkt beide talen, bl. 50-51

Van Zyl, I. 2017. ’n Nuwe Bennie Griessel – in Nederlands.

Zandvoort, A. 1980. Afrikaanse “taalstryd” in Europa, bl. 9-10.

T’Sjoen 2015a. Ons is nie almal so nie. Afrikaans in woelig vaarwater.

T’Sjoen 2016c. Derde Gentse colloquium over het Afrikaans.

Vandamme, M. 2017. ‘Het Afrikaans is een verbindingsfactor’, bl. 222-223.

Anoniem 2014k. Meet the woman behind South Africa’s tsunami of returning expats.

T’Sjoen 2016d. Ghent University and South Africa: An overview and new perspectives.

Boter, M. 2020. Zuid-Afrika en Afrikaans in de bibliotheek van het Afrika-Studiecentrum. Geplaas 29 Junie 2020. https://voertaal.nu/zuid-afrika-en-afrikaans-in-de-bibliotheek-van-het-afrika-studiecentrum/ (Materiaal beskikbaar oor Suid-Afrika en Afrikaans in dei Afrika-Studiecentrum in Leiden.)

De Jager, I. 2019. Amerikaner betower in Afrikaans. Beeld, 28 Junie 2019, bl. 3. https://www.netwerk24.com/Vermaak/Musiek/kyk-amerikaanse-sanger-betower-in-afrikaans-20190628

Green, N. 2018. Russiese vrou leer Afrikaans in die Vrystaat. Geplaas 27 Febr. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/russiese-vrou-leer-afrikaans-in-die-vrystaat-20180226

Gross. E. 2019. ‘n Oorbekende klank wat in die verte weerklink. Beeld, 28 Febr. 2019, bl. 24.

Koch, J. & N. Meyer 2011. Afrikaans, ‘n burger van die wêreld. Geplaas 30 Nov. 2011. https://www.litnet.co.za/afrikaans-n-burger-van-die-wereld/

Koch, J.; K. Kuhn, N. Meyer & M. van Heerden 2018. Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Jerzy Koch en Karen Kuhn van die Adam Mickiewicz-universiteit in Poznań. Geplaas 20 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/afrikaans-in-die-buiteland-n-onderhoud-met-jerzy-koch-en-karen-kuhn-van-die-adam-mickiewicz-universiteit-in-poznan/

Kuhn, K. & N. Meyer 2012. Ingeboek by ‘n universiteit in Pole: Karen Kuhn vertel. Geplaas 3 Des. 2012. https://www.litnet.co.za/ingeboek-by-n-universiteit-in-pole-karen-kuhn-vertel/

Loader, R.; N. Meyer & M. van Heerden 2018. Afrikaans in die buiteland: ’n onderhoud met Rina Loader van die Universiteit Wenen, Oostenryk. Geplaas 28 Junie 2018. https://voertaal.nu/afrikaans-in-die-buiteland-n-onderhoud-met-rina-loader-van-die-universiteit-wenen-oostenryk/

Mickel. A.S. 2019. Alexander S. Mickel -Doendinge vri Afrikaans. Talig, 27. Maart 2019. ATKV-nuusbrief.

Norton, C. & F. Pretorius 2020. Afrikaanssprekendes wat buite Suider-Afrika woon: ’n onderhoud. Geplaas 15 April 2020. https://www.litnet.co.za/afrikaanssprekendes-wat-buite-suider-afrika-woon-n-onderhoud/

Stehle, R. 2018. Wannie woeker vir Afrikaans. Beeld, 21 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/wannie-woeker-vir-afrikaans-20180420

Stehle, R. 2018. Amsterdamse huis propvol SA. Geplaas 28 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/amsterdamse-huis-propvol-sa-20180428

Van Baalen, T. 2018. ‘n Duitser met ‘n passie vir Afrikaans. Vrouekeur 23 Aug. 2018. https://www.vrouekeur.co.za/nuus-vermaak/n-duitser-met-n-passie-vir-afrikaans

Foto: Dr Nicol Stassen, prof Wannie Carstens, mnr Jacob Rooi (Netwerk24) – 18 Oktober 2018.

Foto geneem voor Poëziecentrum in Gent, België by geleentheid van die 20^ste bestaansjaar van die Ernst van Heerden-versameling van Afrikaanse poësie in Gent. https://www.poeziecentrum.be/collectie/zuid-afrikaanse-po%C3%ABzie-de-collectie-ernst-van-heerden

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=10157064658661264&set=pob.100000685137890&type=3&theater

Konseptualiseringsvergadering Internasionale Vereniging vir Afrikaans (IVA) (Julie 2012, Stellenbosch):

Proff. D.P. van Zyl (SAVN, US), E. Jansen (Univ van Amsterdam), J. du Plessis (Univ van Wisconsin, Milwaukee, VA), W.A.M. Carstens (SA Akademie, NWU), dr. D.P. Prinsloo (SA Akademie), prof H.P van Coller (SA Akademie, UV), dr. L. Brink (SA Akademie), prof W.P. Pienaar (SA Akademie, US), prof. J. Koch (Adam Mickiewitz Universiteit, Poznań, Pole)

Die Afrikaanse beweging: sukses of mislukking?

3.1 Die tydperk 1948-1980

3.2 Die tydperk 1980-2014

Aanvullende bronne

Anoniem 2014. ATKV-simposium oor die talewet, bl. 100.

Botman 2010. ‘Afrikaans uit sy kettings’.

Hugo (red.) 2009. Halala Afrikaans. (Hoofstuk 5, bl.120-122.)

Giliomee 2003c. Die soeke na ŉ sinvolle Afrikaanse verlede, bl. 13-40.

La Vita 2014d. Buys se Boetman-oomblik, bl. 15.

Olivier, R. 2004. Afrikaans ná 10 jaar van demokrasie.

Price 2013. Afrikaanse mense grawe hul eie grafte, bl. 8.

Price 2014. Verdrukker se taal word bevrydingstaal, bl. 8.

Schlemmer & Giliomee 2001. Afrikaans by die kruispad, bl. 115-135.

Steyn, J.C. 1980. Tuiste in eie taal. (Hoofstuk 6, bl. 224-230.)

Steyn, J.C. 2017a. As taal verdwyn, word hy nie doodgemaak?

Steyn, J.C. 2017b. Jan H Maraisprys 2017: Jaap Steyn se bedankingstoespraak.

Toerien, H. 2017. Gaan Afrikaans die pas kan volhou?

Van Rensburg e.a. 1997. Afrikaans in Afrika. (Hoofstuk 8, bl. 92-97.)

Willemse, H. 2016a. Beskerm diversiteit.

Wyngaard, H. 1998. ‘Maak Afrikaans ŉ inklusiewe Afrikataal’, bl. 2.

Schaafsma 2010. Ons Zuid-Afrika: Nederlandse sporen in het land van de boeren, Kaap de Goede Hoop en anti-apartheidsstrijd.

Wright, L. 2012. Implications of the National Language Policy in the South African Classroom.

Afrikaans: taal van Afrika én Europa

“Afrikaans is nie maar net ’n Europese reisiger met ’n tydelike staanplek in Afrika nie. Hy is ’n ware Afrikaan wat ontstaan het uit die smeltkroes van Afrika, Europa en die Ooste. Ja, hy het familie in Europa – familie wat hy soms as eksentriek ervaar, én hulle vir hom, maar steeds familie. Maar hy bly Afrikaan.” (Deelnemer aan e-posgroep “Taalgesprek”, 25 Aug. 1999)

“Wat ons vandag in Suid-Afrika het en is, is te danke aan diversiteit, ook deur die ontstaan van Afrikaans, met ŉ Europese herkoms, maar inheems omvorm tot wat dit vandag is.” (T.T. Cloete 2014b: 9)

“Afrikaans is not a ‘white’ language but an African language, developed locally. It is the third most widely spoken language in SA, and 60% of those who speak it are not white. To millions of so-called coloureds, most of whom are from poor or working class homes, it is the only language they speak.” (Bozzoli 2015)

“Afrikaans is een taal van Afrika, niet van Europa, maar heeft Europese wortels.” (https://voertaal.nu/afrikaans-die-buiteland-n-onderhoud-met-jacques-van-keymeulen-van-die-universiteit-gent/)

“Ten einde Afrikaans in die huidige plaaslike politieke klimaat meer aanvaarbaar te probeer maak, word dikwels sonder meer (opportunisties) beweer dat Afrikaans ‘n Afrikataal is. Maar Afrikaans is nie in dieselfde mate as die tale vir swart mense, bv Xhosa of Tswana, ‘n Afrikataal nie. Afrikaans is ‘n Euro-Germaanse taal wat deels in Europa en deels in Afrika ontstaan het. Die oorsprong van Afrikaans is Nederlands, ‘n Europese taal. Die wortels van Afrikaans is dus veral in wat tans Nederlands en Duits genoem word, tesame met (geringe) beïnvloeding deur bv Oosterse tale soos Maleis. Met hierdie tale as grondslag het Afrikaans plaaslik, dus in Afrika, ontwikkel. Anders as egte Afrikatale kan daar vir Afrikaans dus nie op meer aanspraak gemaak word nie as dat dit deels ‘n Afrikataal is” (Comestor, J. 2019. Afrikaans: drie werklikhede. Geplaas 19 Maart 2019. https://www.litnet.co.za/afrikaans-drie-werklikhede/)

“Afrikaans: taal met Nederlands as basis, maar wat onder invloed van veranderde omstandighede en verskillende uit- en inheemse tale tot ‘n onafhanklike taal in Suid-Afrika ontwikkel het” (HAT 2015)

Aanvullende bronne

Brits, K. 2017. Die internasionale waarde van Afrikaans.

Hugo (red.) 2009. Halala Afrikaans. (Hoofstuk 1, bl. 13-28.)

Nel, C-A. 2015x. Jacob Zuma: ‘Afrikaans is ŉ Afrikataal’.

Nel, C-A. 2015y. Afrikaans moet hom nie isoleer, sê Zuma, bl. 4.

Prince 2015h. Zuma is skynheilig oor Afrikaans, bl. 1.

Scholtz, L. 2017f. Nederlands kan Afrikaans help.

Wyngaard, H. 1998. ‘Maak Afrikaans ŉ inklusiewe Afrikataal’, bl. 2.

Bozzoli, B. 2015. Afrikaans is an African language.

Janson, T. 2012. The History of Languages. An introduction. (Hoofstuk 13, bl. 193-195 – Oor “Afrikaans: Germanic and African.)

Afrikaans, Afrikaner en Suid-Afrikaner

“Giliomee, whose own daughters have both married English-speaking husbands, sees scant chance of the survival of Afrikaans culture in the long-term or even the survival of the Afrikaners as ‘a people’. ‘There are six percent Afrikaners in South Africa. We built our entire identity around a language and a sense of history. How will we, and what we have built up, survive in the future?’ Giliomee asks.” (Battersby 2016)

5.1 Die Afrikaner en Afrikaans

“Wat is dán nou ŉ Afrikaner?” (Human 1960: 5)

“Dit is veral die Afrikaner (wat) pynlike opofferings vir die nuwe politieke bedeling moet maak rondom sy taal, kultuur, geskiedenis, beroepslewe en die hele breë spektrum van gevestigde belange – terwyl die res van die bevolking daaruit voordeel trek.” (Red. Rapport 1994: 20)

“In my whole life I have never felt so white and Afrikaans as I do now … I never thought that my pale skin and the fact that I come from Afrikaner stock were the factors that essentially defined me as a human being. (…) But throughout my adult life I believed that being a member of my broader society and a native of South Africa and Africa was what was really important – ‘white Afrikaner’ merely described my tribe …” (M. du Preez 2000)

“Natuurlik het ons Europese wortels en verbintenisse. Die toekoms van Afrikaans en die Afrikaner sal egter nie in Europa en Australië bepaal word nie, maar in Afrika en in Suid-Afrika.” (P. Mulder 2001: 15)

“Ek is van Afrika, Afrikaans, Afrikaner en ek wil niks anders wees nie.” (M. Gordon 2002: 14)

“Die Afrikaner skuld ons en hy moet sy skuld delg.” (P. Marais 2014: 3)

“Waarom is Afrikaners altyd so bitterbek oor alles?” (SMS gerig aan RSG, 1 Julie 2014, tydens die program “Monitor”.)

“Die meerderheid Afrikaners is doodgewone goeie mense. Hulle wil net ŉ dak oor hulle koppe hê. Hulle wil Saterdag kan rugby kyk en braai. Hulle wil ŉ goeie opvoeding vir hulle kinders hê. Hulle wil ook maar net hard werk om seker te maak hulle kinders is beter af as wat hulle is. En in Koos Kombuis se woorde: ‘Hulle wil ook maar ŉ huisie by die see hê.’ En … dit is wat alle Suid-Afrikaners wil hê.” (M. Meyer 2014)

“Die idee dat Suid-Afrika net deur die ANC bevry is, is nie waar nie. Suid-Afrika is deur al sy mense bevry en dit sluit in besonder Afrikaners in. Het Afrikaners besluit om nie kop te gee nie, sou ons moontlik steeds in die loopgrawe van ’n eindelose burgeroorlog gelê het en daar sou geen wenner gewees het nie.” (Dagada 2014: 25)

“Afrikaners voel asof swart politici ’n etiket om hul nek hang en hulle is voortdurend besig om hulself te destigmatiseer: Ek is wel wit, maar ek is nie ’n rassis nie. Of: Ek is ’n Afrikaner, maar ek het nie in apartheid geglo nie.” (W. Brümmer 2014c: 21)

“Afrikaners is nie meer die maghebbers nie. Hulle word deur ander geproblematiseer en dít is vir hulle ’n probleem. Hulle voel hulle is slagoffers, maar uiteraard is hulle nie.” (W. Brümmer 2014c: 21)

“Afrikaners is dwarstrekkers, afstigters, ’n groep mense wat een naam het en duisende opinies … (Maas 2016c).

“’Sedert 1994 beleef Afrikaners die geboelie dat alles wat in Suid-Afrika verkeerd gaan, eintlik hulle skuld is’ … Mense het begin wonder oor hul verlede en die geskiedenis.” (Aangehaal in Essop 2016d: 2)

“Die grootste guns wat Engelse sakelui aan Afrikaner-sakelui betoon het, was om hulle te dwing om op eie houtjie suksesvol te wees indien hulle respek wou afdwing …” * Giliomee, H. 2016. Afrikaners het hulle eie potjie gekrap. By, Beeld, 3 Des. 2016, bl. 18-19.

“Ons eie gesprekke oor onsself – en sodoende ook ons kompleksiteit, diepte en selfs menslikheid – kan volgens diegene buite die Afrikaanse visbak netsowel nie bestaan nie. Hulle is nie bewus daarvan nie en maak op ‘n stereotipe van die Afrikaner staat om van ons gedrag te probeer sin maak.” (A. Kok 2017d: 11)

“Die wit Suid-Afrikaners stry onder mekaar dat dit klap! Ja, nog ’n bewys dat hulle nog nooit in die geskiedenis kon saamstaan nie. … Dit lyk vir my of dit maar deel van Afrikaners se DNS en kultuur is om met mekaar te stry en te twis.” (Oom Jan 2017)

“Die Afrikaner ken die stryd om erkenning, sy taal, sy kerk en voortbestaan. Dit het begin by die besetting van die Kaapkolonie deur Brittanje. Dit is gevolg deur die Groot Trek, die Anglo-Boereoorlog, konsentrasiekampe en oorlewing weens Britse dwingelandy. Die depressie van 1933 en die Tweede Wêreldoorlog het die Afrikaner verder gekasty. Nou tier die oorlog teen wit velle, Afrikaans en alles wat vir die Afrikaner waardevol is. Ook uit eie geledere.” (P. Theron 2017)

“Frans Nel (…) en Michael Pickstone-Taylor (…) se beskuldiging van wit Afrikaners as die enigste oorsaak van die rasseproblematiek in Suid-Afrika getuig van verregaande historiese onjuistheid. Elke saak het twee, en dikwels meer, kante – dié een ook. Dit ontbreek dié skrywers aan ‘n realistiese oopgemoed-perspektief op die komplekse historiese ontwikkeling van ons land. Wit Afrikaners het beslis nie van 1652 tot 1994 oor die totale politieke en staatkundige gesag en mag beskik om daarmee almal te kon dikteer nie.” (T.C. Breitenbach, in Die Burger, 29 April 2017, bl. 11)

“Sing, Afrikaner, sing; laat jou stem gehoor word, laat jy nooit verdwyn …” (http://bokvanblerk.co.za/discography/sing-afrikaner-sing-2015/)

“Die tyd is verby dat Afrikaners hul wil aan die res van die bevolking kan opdwing. Hulle moet vriende met nie-Afrikaners maak en laasgenoemdes nie in vyande omskep nie.” (L. Scholtz 2017g)

“… Afrikaners (het) nog nie heeltemal op ŉ emosionele vlak vrede gemaak (…) met die verlede nie. Soveel sê graag hulle is moeg om verskoning te vra oor apartheid. Maar as jy hulle vra wanneer hulle dit gedoen het, kan hulle jou nie antwoord nie. Ons leef in konflik met onsself oor apartheid en dit is waar hierdie woede vandaan kom.” (Die skrywer Dana Snyman, aangehaal in G. van der Westhuizen 2017i)

“Ek weier om myself ‘n Afrikaner te noem en vind die term steeds gelaai. Die mense wat hulself trotse Afrikaners noem, is gewoonlik die ou Nasionaliste en nasionaliste. Die ouens wat steeds die ou oranje-blanje-blou aanhang, met alles wat daarmee saamgaan. Dié aan die regterkant van die spektrum wat steeds hunker na die ou Suid-Afrika. Ek was nooit deel van daardie kamp nie en wil nooit daarvan deel wees nie. Ek is ‘n trotse Afrikaanssprekende Suid-Afrikaner (en ook toevallig wit) en dank my sterre, ‘n trotse Afrikaan.” De Villiers, L. 2019. ‘Ek weier om myself ’n Afrikaner te noem’. Geplaas 19 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-19-lesersbrief-ek-weier-om-myself-n-afrikaner-te-noem/)

“Watter volk praat Steve van? Die Afrikaners met wie ek assosieer en identifiseer dink nie soos Steve nie. Ons is deel van ’n groter volk: die Suid-Afrikaanse volk. Dit bestaan uit swart, wit, bruin en Indiërs. En as elkeen se lewe nie soveel saak maak soos myne nie, gaan ek dit nie so aanvaar nie.

Mense soos Steve eien hulself die reg toe om namens die Afrikaner te praat en glo dat deur dit te doen hulle ons verteenwoordig. Ek wil kan trots wees op my Afrikanerskap en nie toelaat dat wat dit beteken namens my besluit en gedefinieer word nie. Ons kry elke dag die geleentheid om deur ons aksies deel te wees van versoening of verdeling. Kom ons staan op teen die verdeling wat Steve aanhou saai en kies versoening.” (Rauch, L. 2020. Hoe dit is met Steve is beslis nie hoe dit is met die res van ons nie. Geplaas 13 Aug. 2020. https://www.litnet.co.za/hoe-dit-is-met-steve-is-beslis-nie-hoe-dit-is-met-die-res-van-ons-nie/)

Aanvullende bronne

Slabbert 1999. Afrikaner, Afrikaan. Anekdotes en analise. (Hoofstuk 4, bl. 55-64.)

Smith, N. 2003. Afrikanerstryd was oor oorheersing, nié oorlewing, bl. 19.

Van den Berg, L. 2000. ‘Afrikaner’ bewys eeue lank sy waarde, bl. 8.

Barnard, I. 2013. Die hoort en behoort van jong Afrikaners.

Barnard, L. 2002. Die Afrikaner en die naweë van die Anglo-Boereoorlog.

Basson, A. 2015b. 5 redes waarom Solidariteit se ‘Plan B’ sleg is vir Suid-Afrika (en Afrikaners).

Boezak, W. 2016a. Groot bloedsgevoelte, bl. 25.

Boshoff, C. 1992. Afrikaners na apartheid. ŉ Verantwoording, met die kultuurkritiese werk van N.P. van Wyk Louw as aanleiding tot ŉ eie Afrikaanse kultuurbegrip.

Boshoff, C. 2014. Selfbeskikking: ‘Orania praat vir homself’.

Boshoff, C. 2015a. ‘Ons skep ons eie toekoms’.

Boshoff, C. 2015b. Verder as Vryheid: Die Orania Beweging en die Toekoms van ons Mense.

Boshoff, C. 2017. Afrikaner kyk nou vorentoe.

Botha, W.J. 2002. Die Afrikanerprototipe, bl. 77-96.

Brümmer, W. 2014c. Wit vel is geen fout nie, bl. 21.

Buys, F. 2004b. Afrikaners moet hul toekoms help vorm, bl. II.

Buys, F. 2013a. Sê vir my wat is ŉ Afrikaner.

Buys, F. 2014c. Wie en wat is ŉ Afrikaner?

Buys, F. 2014e. 10 redes waarom ons vir die Puk veg (en waarvoor ons nié veg nie).

Buys, F. 2015d. Ons mag maar aan ons eie kant wees.

Buys, F. 2015e. Blywend vry en velig in Afrika, bl. 8.

Buys, F. 2015i. Saamstaan-kultuurkrag, bl. 11.

Buys, F. 2016c. Bouers en bevryders, bl. 25.

Carstens, S. 2015c. Solidariteit wil planne bedink om Afrikaner te beskerm, bl. 6.

Buys, F. 2015f. Self-doen is Afrikaner se saamdoen, bl. 21.

Carstens, S. & J. Eybers 2015. ‘Ons Plan B vir SA’, ‘ANC fokus op swart mense, ons sal fokus op Afrikaners’, bl. 1.

Carstens, W.A.M. 2013d. Kom ons herdefinieer ‘Afrikaner’.

Croucamp 2013. Die seisoen van (wit) kragdadigheid is verby, bl. 3.

Cronjé, F. 2015b. So lyk en leef die ergste soort wit Suid-Afrikaner, bl. 6.

Croucamp 2014a. Oorlewing eis nou sofistikasie, bl. 8.

Croucamp 2015a. Pragmatiese Buys kan nie vuur met vlamme blus, bl. 9.

Daan 2014. Ons kort ŉ Steve Croucamp, vurig met gesonde verstand, bl. 16.

De Klerk, F.W. 2015. “Ons toekoms is in ons eie hande.”

Den Boer 2014. ‘Suid-Afrikaner’ sê niks van wie jy is.

De Vries, F. 2012a. Afrikaners. Een volk op drift.

De Vries, F. 2012c. Rigtingbedonnerd. (Artikel waarin vier Afrikaners teenoor mekaar gestel word: die opportunis, die ekstremis, die populis en die pragmatis.)

De Wet, H. 2005. FAK skep geleenthede vir Afrikaners se standpunte, bl. 16.

Du Plessis, H. 1987b. Die Afrikaner en Afrikaans, bl. 211-218.

Du Plessis, T. 2014c. Alles het immers ŉ konteks, bl. 6.

Du Plessis, T. 2015f. Sien tog Plan B vir wat dit werklik is, bl. 6.

Du Preez, M. 2014b. Onnosel baklei nie slim keuse, bl. 7.

Du Preez, M. 2015. Waar was júlle, Afrikaners?

Du Toit, P. 2015e. As iemand moet verstaan, is dit Afrikaners.

Du Toit, Z.B. 1999. Die nuwe toekoms. ŉ Perspektief op die Afrikaner by die eeuwisseling.

Eloff, T. 2015a. ‘Ons is hier om te bly, binne die Grondwet’, bl. 8.

Eloff, T. 2015b. Plan B se kritici bly in Kamma-land. Rapport Weekliks, 18 Okt. 2015, bl. 7.

Engelbrecht, A. 2016a. Volgende Groot Trek is na binne, bl. 24.

Erasmus, P.A. 2005. Antropologiese spel met identiteit: selfrefleksie op die Afrikaner, bl. 232-244.

Fitzpatrick 2015b. ‘Moeder Afrika, aanvaar wit kind’, bl. 4.

Fourie, C. 1999b. ‘Moet Afrikaners dan ophou kla oor dinge wat verkeerd is?’, bl. 9.

Fourie, W.E. 2006. ŉ Fenomologiese interpretasie van Afrikaanse briefskrywers aan Beeld se persepsies van die sosiopolitieke veranderinge in Suid-Afrika (1990 en 2004), bl. 75-91.

Gerwel 2004b. ŉ Woord aan die Afrikaners wat so kwaad is, bl. 20.

Gerwel 2005c. Afrikaans moet los kom van Afrikaner-identiteit, bl. 8.

Giliomee 1997. Die huidige Afrikaanse taalbeweging: Is dit Afrikanernasionalisme of nie?, bl. 8-10.

Giliomee 1999. Afrikaners ‘meer slaggereed as aan die begin van enige ander eeu’, bl. 7.

Giliomee, H. 1999. Eeuwending en bestaanskeuses vir wit Afrikaner-inboorlinge. Aambeeld, 27(1): 13-20.

Giliomee 2005b. Afrikaner mos nie enig in sy soort, bl. 10.

Giliomee 2006. Hendrik Biebouw, die eerste (wit) Afrikaner?, bl. 7.

Giliomee 2012g. Die laaste Afrikanerleiers. ŉ Opperste toets van mag. (Vgl. ook W. Boshoff 2013 se resensie van hierdie boek.)

Giliomee 2014d. Die troebele toekoms van die Afrikaners en Afrikaans, bl. 571-595.

Giliomee 2016c. ŉ Leerskool in nederigheid, bl. 4-5.

Giliomee 2016g. Historikus – ŉ Outobiografie.

Giliomee, H. 2016. Afrikaners het hulle eie potjie gekrap. By, Beeld, 3 Des. 2016, bl. 18-19.

Goosen, D.P. 2015b. Afrikaners moet ‘middelgrond’ kry. Krisisse lê in ekstreme standpunte.

Gordon, M. 2002. Noem my ŉ Africaner, want ek is van Afrika, bl. 14.

Gouws, A. 2014a. Dít leer ons uit vuilbek-debat.

Grobler, J. 2007. Uitdaging & Antwoord. ŉ Vars perspektief op die evolusie van die Afrikaners.

Hermann 2016a. ‘Erken mekaar as Afrikakinders’, bl. 11.

Hoffmann 2015. ‘Biseksuele Blou Bulle is óók Afrikaners’.

Human, J.J. 1960. Wie is dan Afrikaners?, bl. 5.

Hurter 2014. Afrikaners suig aan ŉ speen wat opdroog, bl. 15.

Jacobs, D. 2016c. Afrikaners moet eksklusiwiteit los, bl. 11.

Jansen, H. 2014. ANC wil met álmal praat, bl. 3.

Jobson 2017. Afrikaners verstaan nie dié pyn nie, bl. 7.

Katzew 1998. Afrikaner se geskiedenis strek 2 000 jaar terug, bl. 13.

Kenny, A. 2015b. Welkom in Orania.

Keyter 1968. Die opvoedingsideaal en -strewe van die Afrikaner, bl. 214-218.

Kok, A. 2017d. Kruisbestuiwing noodsaaklik vir Afrikaners, bl. 11.

Kombuis 2013a. Twee jong stemme, bl. 81.

Koorts 2017b. Angstigheid van Afrikaners verdiep, bl. 12.

Kriel, C.M. 2016. Trots om Afrikaner te wees. Rapport Weekliks, 21 Okt. 2016, bl. 5.

Kriel, K. 2017. ‘Afrikaners is moeg vir skurk-etiket’, bl. 3.

Kruger, H. 2016a. Universiteite verengels ‘met Afrikaners se geld’.

Landman, J.P. e.a. (reds.) 1988. Wat kom ná apartheid? Jong Afrikaners aan die woord.

Langner 2014a. Afrikaner-beeld het poets nodig, bl. 29.

Langner 2014c. Die Afrikaner en sy koerant.

Langner 2014d. Fluister in ’n hoekie sal Afrikaans niks help.

Langner 2015d. Saam in Afrika.

La Vita 2015b. Nou weer Queen se Afrikaners …, bl. 18-19.

La Vita 2015c. Om Afrikaners te verstaan, bl. 13.

La Vita, M. 2018a. ‘Dán het Afrikaners geen toekoms.’

Le Roux, A. 2015a. Tirool gaan nie Afrikaans red, bl. 14.

Le Roux, A. 2016a. Verkluister in ‘n virtuele tuisland, bl. 13.

Ley 2014c. ‘Moenie Afrikaner van SA vervreem’, bl. 11.

Ley 2015a. Solidariteit pomp geld in Afrikaner, bl. 6.

Ley 2015b. Plan: help of verdeel?, bl. 19.

Ley 2017. Orania: e-ora begin ‘om geld uit politici se hande te kry’.

Lotz 2017. Die Afrikaner is hier om te bly, bl. 13.

Louw, H. 2014. Dié stelling oor Afrikaner is arrogant.

Louw, N.P. van W. 1958. Liberale nasionalisme: gedagtes oor die nasionalisme, liberalisme en tradisie vir Suid-Afrikaners met ‘n kulturele nadrup.

Maas 2016b. Melk die heilige koeie. Kaapstad: Tafelberg.

Maas 2016c. ‘Afrikaners se heilige koeie nie meer heilig nie’.

Mailovich, C. 2016a. Afrikaners wil praat oor rassisme, bl. 6.

Mailovich, C. 2016b. Hoort Afrikaners nog in Suid-Afrika?

Mailovich, C. 2016c. Mbeki ‘help’ Afrikaners, bl. 11.

Mailovich, C. 2016g. Afrikaner beleef nou dubbele bestaanskrisis, sê Flip Buys, bl. 4.

Marais, P. 2014. Afrikaner, besluit wie is jou bondgenoot, bl. 3.

Meyer, M. 2014. Kommentaar: Sunette, wees eerlik.

Mulder, P. 2001. DP én NNP se planne laat ANC wen – kies die derde weg, bl. 15.

Mulder, P. 2014a. Natuurlike tuiste van Afrikaners: Die VF Plus, bl. 3.

Mulder, P. 2017. Verander persepsies oor Afrikaners, bl. 6.

Mulder, P. 2017. Noordelike en Suidelike Afrikaners verskil voort. By, Beeld, 19 Aug. 2017, bl. 17.

Müller, J. 2015. Verlede gevaarlik verbeel, bl. 13.[29]

Nel, C-A. 2015v. ‘Vertel die Afrikaner se geskiedenis ook billik’, bl. 6.

October 2015a. ‘Apartheid baat Afrikaner-sake gŉ’, bl. 4.

October 2015b. ‘Ras-gif verteer SA’, bl. 1.

Pelser, W. 2015a. FW: ‘Hou op skuldig voel en verset julle’, bl. 8.

Pelser, W. 2015f. Dis lomp, maar dit bring vir talle hoop, bl. 6.

Pretorius, F. 2016. Afrikaner verdwaas, radeloos, moedeloos, bl. 15. (Resensie van L. Scholtz 2016a se Kruispaaie.)

Prince 2014a. ‘Tyd is verby van apologeties wees’, bl.6.

Prince 2015b. FW: ‘Staan op regte’ – ‘Afrikaner nie magteloos’, bl. 11.

Prince 2015k. ‘Red Afrikaans van nasionaliste’, bl. 4.

Rademeyer, A. 2013d. ‘Afrikaners moet omsien na hulself’, bl. 3.

Redakteur Rapport 1994. Die Afrikaner se boete, bl. 20.

Retief, H. 2017b. Trots én skaam, dié Afrikaner, bl. 11.

Roets 2014b. Goeie nuus: Afrikaners het leiers… en kan saamstaan.

Rossouw, J. 2004. Dit is die nuwe struggle van die Afrikaner en die Afrikaan, bl. 17.

Rossouw, J. 2015. Wel ter tale sal dit wel wees, bl. 5.

Scholtz, G.D. 1954. Het die Afrikaanse volk ŉ toekoms?

Scholtz, G.D. 1967-1984. Die ontwikkeling van die politieke denke van die Afrikaner.

Scholtz, G.D. 1977. Afrikaner, Waarheen?

Scholtz, J. du P. 1975b. Wie was die eerste Afrikaner?, bl. 20-21.

Scholtz, L. 1998. Is die Afrikanernasionalisme nog relevant in die nuwe Suid-Afrika?: ŉ historiese perspektief.

Scholtz, L. 2016b. Luister asb. ook na óns oor taal!

Scholtz, L. 2016h. Deur die smeltkroes, bl. 13.

Scholtz, L. 2016k. As Afrikaners en Biko kon gesels.

Scholtz, L. 2017d. Die misverstand oor Afrikaans.

Schutte, L.S. 2014. Afrikaners ís verhewe bo ander in dié land, bl. 10.

Smith, C. 2013. Hart van die Afrikaner … en nou méér, bl. 10.

Smith, C. 2017c. Afrikaners word ’n Casper de Vries-grap.

Smith, N. 2003. Afrikanerstryd was oor oorheersing, nié oorlewing, bl. 19.

Snyman, D. 2014. Soms dink ek aan die onsêbare, bl. 16.

Solidariteit 2016. ‘Kriminalisering van Afrikaner-geskiedenis gevaarlik’, bl. 2.

Steyn, J.C. 1987a. Trouwe Afrikaners. Aspekte van Afrikanernasionalisme en Suid-Afrikaanse taalpolitiek 1875-1938.

Steyn, J.C. 1999d. Afrikaner se regte, bl. 14.

Steyn, J.C. 2005b. Te veel Afrikaners se tjank afgetrap, bl. 10.

Steyn, J.C. 2008. Sonkyker. Afrikaner in die verkeerde eeu.

Steyn, J.C. 2014f. “Kultuur en krisis” vandag, bl. 74-93.

Steyn, P. 2013. Afrikaners is nie almal so nie.

Swart, M.J. e.a. (reds.) 1989. Afrikanerbakens.

Theron, N. 2016. Afrikaners: Nuwe Groot Trek is nodig.

Theron, P. 2017. Afrikanermans moet volhard.

Toerien, H. 2014h.Suid-Afrikaner eerste, of Afrikaner eerste?

Truter, R.H. 2015. Afrikaners het geboortereg in SA.

Van der Kooy 2016. Pas aan om te oorleef, bl. 12.

Van der Merwe, J. & P. Malan 2013. ‘Dan Roodt praat g’n vir my nie’, bl. 8.

Van der Walt, A. 2015. Afrikaner het pion geword, sê Steve Hofmeyr.-

Van der Wateren (red.) 1996. Afrikanertoekoms: Perspektief op ons volksbestaan.

Van der Westhuizen, C. 2014c. Afrikaners hét die krake gesien, bl. 8.

Van der Westhuizen, C. 2015b. Anderse denke is nié die vyand, bl. 20.

Van Jaarsveld, F.A. 1992. Afrikaner-geskiedskrywing. Verlede, hede, toekoms.

Van Niekerk, A.A. 2003. Só kan Afrikaners oorleef ondanks hulle verlede.

Van Wyk, A. 1994. Waar is Moses wat Afrikaner moet lei?, bl. 9.

Van Wyk, A. 2003. Afrikaner was naam vir Boer, Brit en swartes, bl. 6.

Van Wyk, F. 2014b. Afrikaner het ‘Kodesa’-beraad nodig, bl. 16.

Van Zyl, S. 2017a. Peiling: Afrikaners het ‘genoeg gedoen vir versoening’.

Venter, A. 1999. Afrikaners kan ophou wroeg oor plek in SA, bl. 4.

Venter, P. 2016. Afrikaners moet regmatige plek in son gegun word, bl. 10.

Verhoef, G. 1999. Afrikanergeskiedenis in perspektief, bl. 29-32.

Vermaak, L.P. 2014. Steun eerder dié randeiers, bl. 10.

Vorster, T. 2015. Moeg vir Afrikaner-randeiers, bl. 12.

Vosloo 2004. Afrikaner-storie is g’n nagmerrie, bl. 16.

Wiid, J.A. 1945. Die geskiedenis van die Afrikaner, bl. 40-114.

Wyngaard, H. 1999. Dankie, maar nee dankie vir Afrikanerskap, bl. 4.

Zietsman 1992. Die taal is gans die volk. Woelinge en dryfvere in die stryd om die Afrikaner se taal.

Boersema 2013. Afrikaners, nevertheless. Stigma, shame and the sociology of cultural trauma. (Ph.D.)

De Vries, F. 2012a. Afrikaners. Een volk op drift.

Postel 2013. ‘De schaamte moet verdwijnen’. Een gesprek met dr. Jacob R. Boersema, bl. 66-67. (Oor die rol van skaamte in die verwerk van die verlies van mag.)

Boersema 2013. Afrikaners, nevertheless. Stigma, shame and the sociology of cultural trauma. (Ph.D.)

Cloete, E. 1992. Afrikaner identity: culture, tradition and gender, bl. 42-57.

Degenaar 1980. Voortbestaan in geregtigheid: opstelle oor die politieke rol van die Afrikaner.

Degenaar 1983. The roots of nationalism.

Diko 2017. Frederik van Zyl Slabbert gave Afrikaners a shot at redemption: They squandered it.

February 1991a. The Afrikaners of South Africa.

Fisher 1969. The Afrikaners.

Giliomee 2003e. Rediscovering and Re-imagining the Afrikaners in a New South Africa. Autobiographical notes on writing an uncommon biography.

Miller 2016. An African Volk: The Apartheid Regime and Its Search for Survival.

Murray, C. 2014. Public schools for Afrikaners in South Africa, bl. 139-168.

Thamm 2015. Back to the future: Afrikaners unveil R3.5-billion plan to secure future autonomy.

Van der Westhuizen, C. 2015c. New Afrikaners are making the trek to inclusivity.

Van Jaarsveld, F.A. 1964. The Afrikaner’s Interpretation of South African History.

Brits, E. 2019. Wit Afrikaners dra gene van slawe en Khoisan – studie. Geplaas 13 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/wit-afrikaners-dra-gene-van-slawe-en-khoisan-studie-20190212 (Ook geplaas in Beeld, 14 Febr. 2019, bl. 21 met titel “Vanwaar is jy, Afrikaner?”)

De Bruin, W. 2018. ‘Jammer, Tumi, ons Afrikaners is nie almal so nie.’ Geplaas 17 Jan. 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/jammer-tumi-ons-afrikaners-is-nie-almal-so-nie-20180117

De Klerk, F. 2019. Moet die staat beskik? Beeld, 31 Julie 2019, bl. 17. (Oor Orania, selfbeskikking en staatsbeskikking.)

De Villiers, L. 2019. ‘Ek weier om myself ’n Afrikaner te noem’. Geplaas 19 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-19-lesersbrief-ek-weier-om-myself-n-afrikaner-te-noem/

De Wet, N. 2020. Fokus op toekoms, nie verlede. Beeld, 26 Aug. 2002, bl. 16. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/fokus-op-toekoms-nie-verlede-20200825

Ferreira, O.J.O. 2018. Broederskap – Eeufeesgeskiedenis van die Afrikaner Broederbond en die Afrikanerbond 1918-2018. Pretoria: Groep 7 Drukkers & Uitgewers.ep 7 Drukkers en Uitgewers (Pty) Ltd

Giliomee, H. 2011. Die Afrikaners van 1910 tot 2010: Die opkoms van ‘n moderne gemeenskap. Pretoria: Erfenisstigting.

Gouws, A. 2019. Afrikanerskap: Nie in my naam. Die Burger, 26 Maart 2019, https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikanerskap-nie-in-my-naam-20190325

Hoffmann, G. 2018. Kyk ‘n slag na binne, Afrikaner. Beeld, 7 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/kyk-n-slag-na-binne-afrikaner-20180406

Labuschagne, P. 2019. Volkstaat-gedagte is ‘doodgebore’. Beeld, 16 Julie 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/volkstaatgedagte-is-doodgebore-20190712 (Oor die onhaalbaarheid van ’n volkstaat)

Labuschagne, P. 2019. Dít is wat selfbeskikking regtig is. Geplaas 13 Aug. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/dit-is-wat-selfbeskikking-regtig-is-20190812

La Vita, M. 2019. Afrikaner en Afrikaans se opkoms en ondergang. Geplaas 20 Febr. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikaner-en-afrikaans-se-opkoms-en-ondergang-20190217

Lotz, F. 2020. Diskriminasie teen Afrikaners moet nou ophou. Volksblad, 26 Aug. 2020., https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/diskriminasie-teen-afrikaners-moet-nou-ophou-20200825

Mulder, P. 2019. Sukses en selfrespek. Beeld, 12 Maart 2019, bl. 11.

Nienaber, M. 2019. Afrikaners ’n ‘kwesbare minderheid’ wat kan verdwyn. Geplaas 14 Maart 2019. https://www.netwerk24.com/Nuus/Algemeen/afrikaners-n-kwesbare-minderheid-wat-kan-verdwyn-20190313

Rauch, L. 2020. Hoe dit is met Steve is beslis nie hoe dit is met die res van ons nie. Geplaas 13 Aug. 2020. https://www.litnet.co.za/hoe-dit-is-met-steve-is-beslis-nie-hoe-dit-is-met-die-res-van-ons-nie/

Scholtz, L. 2020. Afrikaanses het nou net hulself. Geplaas 9 Julie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/afrikaanses-het-nou-net-hulself-20200708

Snyman, D. 2019. ‘’n Ou is ‘n Afrikaner – dis net wie jy is’. Beeld, 11 Maart 2019, bl. 7.

J.C. Steyn 2019. Verset en opbou. Skrywers en politici as aktiviste vir Afrikaans. Pretoria: Kraal Uitgewers. (Sien onder Willemse, H. 2019.)

Van der Walt, S. 2017. ‘Afrikaner kán dekoloniseer’. Beeld, 26 April 2017, bl. 18.

Van der Walt, S. 2018. ‘Só bedreig ANC die Afrikaner se Vryheid.’ Geplaas 27 April 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/so-bedreig-anc-die-afrikaner-se-vryheid-20180427

Whitfield, B. 2020. Einde van apartheid het Afrikaners ekonomies bevry. Geplaas 4 Junie 2020. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/einde-van-apartheid-het-afrikaners-ekonomies-bevry-20200603

Willemse, H. 2019. LitNet Akademies-resensie-essay: Verset en opbou deur JC Steyn. Geplaas 31/10/2019. https://www.litnet.co.za/litnet-akademies-resensie-essay-verset-en-opbou-deur-jc-steyn/[30]

Giliomee, H. 2019. The Rise and Demise of the Afrikaners. Kapastad: Tafelberg.

Internetskakel

Wikipedia 2013 (213). Afrikaner.

Afrikanerbond/Broederbond

Du Preez, M. 2012. Sonsondergang van die ooms, bl. 8-9.

Joubert, J. 2013. Wat het vir AB skeefgeloop?, bl. 14.

Van der Merwe, K. 2012. Broederbond-spook: Wat is die waarheid?, bl. V.

Van Deventer, H. 1993. AB ‘tree uit die skadu in die lig’, bl. 13.

Serfontein, J.H.P. 1979. Brotherhood of Power: An Exposé of the Secret Afrikaner Broederbond. London: Rex Collings.

Wilkins & Strydom 1978. The Super-Afrikaners – Inside the Afrikaner Broederbond.

Boonzaaier, D. 2018. Stil Rapahosa stel AB teleur. Rapport, 9 Junie 2018, bl. 9.

Bosman, J. 2018. Afrikanerbond meen hy het steeds rol in niwe SA. Broers vandag 100. Beeld, 5 Junie 2018, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/afrikanerbond-meen-hy-het-steeds-rol-in-nuwe-sa-20180604

Brümmer, W. 2018. ‘Afrikaners moet nou nuwe helde soek.’ Geplaas 19 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/helde-madiba-is-dood-en-sal-nie-opstaan-nie-20180718

Essop, P. 2018. Ramahosa by Afrikanerbond-viering. ‘Help nasie bou’. Beeld, 8 Junie 2018. 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/ramaphosa-skop-deur-na-afrikaner-se-hart-oop-20180607

Essop, P. 2018. ‘Ramaphosa erken só Afrikaner se invloed.’ Geplaas 8 Junie 2018. https://www.netwerk24.com/Nuus/Politiek/ramaphosa-erken-so-afrikaner-se-invloed-20180608

Internetskakels

Wikipedia 2014 (123). Afrikaner Broederbond.

Oor Orania

Boshoff, C. 2014. Selfbeskikking: ‘Orania praat vir homself’.

Boshoff, C. 2015b. Verder as Vryheid: Die Orania Beweging en die Toekoms van ons Mense.

De Klerk, F. 2019. Moet die staat beskik? Beeld, 31 Julie 2019, bl. 17. (Oor Orania, selfbeskikking en staatsbeskikking.)

Ley 2017. Orania: e-ora begin ‘om geld uit politici se hande te kry’.

Davis, R. 2020. ‘Everyone in Orania is woke’: A journey to SA’s most notorious town. Geplaas 21 Jan. 2020. https://www.dailymaverick.co.za/article/2020-01-21-everyone-in-orania-is-woke-a-journey-to-sas-most-notorious-town/

—————————————

Nog briewe oor wie en wat die “Afrikaner” is:

“Dis nie kpl. Beeld, dis jou maatjies” (Beeld, 27 Feb. 2014, bl. 15)

Dawie Strydom van Pretoria

Ná gebeure die laaste paar maande, asook die reaksie op die Waterkloof-twee en die NWU se Potch-kampus, is ek weer geskok deur die arrogansie van die groep mense wat hulle as wit Afrikaners voordoen.

Ek self is wit en praat Afrikaans, maar sal my doodskaam om geklassifiseer te word in die spesifieke groep. In die jaar dat die eerste groep kinders wat in die Nuwe Suid-Afrika gebore is met hul tersiêre opleiding klaar is, hoor jy nog daagliks hoe neerhalend die wit Afrikanerkinders teenoor hul swart landgenote praat en hulself beskou as verhewe bo swart mense.

Die ouers van die wit Afrikaners moet die skuld dra hiervoor omdat hulle hul kinders steeds grootmaak as verhewe bo ander.

Die wit Afrikaner wil die aapstuipe kry wanneer ŉ swart persoon aanstootlike liedjies of opmerkings maak, maar wanneer hulle dit doen, moet dit onder die mat ingevee word!

Ag nee man, julle is nie die enigste mense in Suid-Afrika nie, kyk om julle, julle is maar deel van ŉ klein groepie in Suid-Afrika.

Vir Flip Buys van Solidariteit wil ek net sê Suid-Afrika het sedert 1994 ŉ bietjie verander, jy kan nie meer voorskryf wie wat mag lees of nie. Ek sal self besluit, dankie.

Jare gelede in die weermag het ek ŉ duur les geleer. My korporaal het altyd gesê: “Julle maatjie wil nie saamwerk nie, daar gaan julle.”

Nou Flippie, as jou maatjies nie wil saamwerk nie, moenie kwaad raak vir korporaal Beeld nie, maar vir jou maatjies.

“Afrikaners is nie meer Afrikaners nie” (Beeld, 15 Mei 2014, bl. 17)

Tyl Uilspieël van Pretoria

Ek verwys na BJ van Loggerenberg se brief “Daar’s ’n plek in die son vir elke party” (Beeld, 13 Mei).

Wanneer Van Loggerenberg, dr. Pieter Mulder en hul geesgenote van Afrikaners of Afrikaanses praat, wonder ’n mens na wie hulle eintlik verwys, want Afrikaners is al meer as ’n eeu nie meer ’n homogene groep nie en was nooit verenig nie. Die VF+ is self ’n konglomeraat van oud-KP’s, NNP’s, Volksfronters en AEB’s.

Die meerderheid Afrikaners is Christene, maar nie meer in die eng Calvinistiese tradisie nie, terwyl kerkloosheid en agnostisisme nie ’n vreemde verskynsel is nie. Christelike nasionale politiek lê saam met apartheid begrawe.

’n Minderheid Afrikaners vind aansluiting by organisasies soos die FAK, Voortrekkers, ATKV, Afrikanerbond en Rapportryers, terwyl Afrikaners van links na regs versprei is oor die politieke spektrum. Daar is ook bruin en swart Afrikaners terwyl die nie-wit sprekers van Afrikaans die meerderheid is.

My probleem met kleiner partye soos die VF+ en ander partye wat minder as 1% kiesersteun het, is hul vermoë om ’n daadwerklike bydrae te lewer ten opsigte van die parlementêre prosesse, soos deelname aan parlementêre sittings, die 36 portefeuljekomitees en om na die belange van hul ondersteuners om te sien. Kan die VF+ met 4 LP’s sodanige pligte doeltreffend uitvoer?

Dr. Piet Croucamp maak ook die punt: “Etniese partye soos die IVP en VF+ verteenwoordig nie meer ’n noodsaaklike deel van die nasionale debat nie.” (Beeld, 12 Mei 2014)

“Afrikaners ís verhewe bo ander in dié land” (Rapport Weekliks, 28 Sept. 2014, bl. 10)

Liebmann Steven Schutte van Vaalwater

In antwoord op Trotse Afrikaner van Ierland (“Jou beurt”, 21 September 2014) wil ek net sê selfs die skrywersnaam is suiwer sarkasme en spottery.

Waar die skrywer wel in die kol is, is dat “lidmaatskap” van hierdie volk wel verhewe is bo baie ander Suid-Afrikaners omdat politieke en godsdienstige oortuigings nie gedeel word deur baie van die kulture nie.

Wat die identiteit betref … Nou ja, meneer, dis ’n ander saak. Moenie jouself flous deur met die oë van die gulsige en magshebbers te kyk nie, want hulle het nie ’n saak met nasietrots nie. Hulle respekteer nie eens mekaar nie en is slegs broeders in selfverryking. Afrikanerskap is in die bloed en nie onderhandelbaar nie, behalwe wanneer dieselfde oortuigings gehuldig word.

Die mense van enige ras wat hieraan voldoen en begerig is om deel te word van dié elite-groep is welkom om in te skakel, maar met realistiese voorbehoude waarvan diskrete segregasie deel uitmaak.

Ek praat nie die vorige burokrasie of baie van die ou sienswyses goed nie, maar dit wat nou op elke vlak en terrein in die land aangaan – wat gulsigheid en kriminaliteit insluit – is gedryf tot verby rasionele denke. Gelukkig is dit waar die kaf van die koring geskei word. Die positiewe hieraan is daardie mense wat hulself verset hierteen – hulle is ongelukkig heeltemal in die minderheid.

“Afrikaner het ‘Kodesa’-beraad nodig” (Beeld, 6 Nov. 2014, bl. 18)

Frik van Wyk van Pretoria

Dalk is Steve reg dat daar debat gevoer moet word oor wat in sy boekie geskryf is. Dit is so dat Afrikaners erg verdeeld is oor die onreg van die verlede en die onreg van die hede.

Daar heers verskeie menings oor waar die Afrikaner huidig inpas en waar hy hom gaan bevind in die toekoms.

Ek beveel aan dat daar ’n “Kodesa”-soort bespreking kom wat deur ’n fasiliteerder gekoördineer word. Dat die Afrikaner homself in ’n woestyn van onsekerheid bevind, is ’n realiteit en kan nie net weggeredeneer word nie. Hoe gouer ons mekaar vind in ons verskille, hoe gouer het ons ’n kans om saam ’n verskil te maak in ’n land waar ons moet saamwoon.

5.2 Suid-Afrikaner en Afrikaans

“Ek is Gielie Hoffmann.

My voorsate se spore lê in die Kalahari, in die Hantam, op die oewers van die Oranjerivier en in Pretoria. Hulle, soos ek, is Afrikaners. Van hulle was Natte, van hulle was Sappe. Een oupa in die Broederbond, een in die Tweede Wêreldoorlog. Almal was deel van die NG Kerk. En sommiges, selfs Blou Bulle.

Hulle, ek, is onlosmaaklik deel van hierdie land en kontinent.

My pa sê hy sal nooit die uitdrukking op sy pa se gesig vergeet toe ‘n haelstorm ‘n land vol tamaties stukkend geslaan het nie. Ek sal nie die uitdrukking op my pa se gesig vergeet toe ons buurman vermoor is nie.

En hopelik sal my nasate my eendag onthou as ‘n aktiewe burger wat nie op moedverloor se vlakte geboer het nie.

Hierdie land vereis ‘n veerkragtigheid; om keer-op-keer weer op te staan. Ek hou geen agterdeur oop nie. Ek het geen ander paspoort nie. My enigste opsie is om hier, nou, deel van die oplossing te wees.

Om myself te versoen met die geskiedenis van my voorsate en hul rol in ‘n groter geskiedenis, bly ‘n innerlike reis waarop ek keer-op-keer gaan. Om opnuut myself toe te wy tot Suid-Afrika beteken ek aanvaar alles wat hierdie geskiedenis insluit: die goed en die sleg, die mooi en die lelik, die trots en die skaamte.

My Afrikanerskap moet van my ‘n beter Suid-Afrikaner maak. Dis die maatstaf waarvolgens ek my kultuur uitleef.

Ek staan vir menswaardigheid, verdraagsaamheid, gelykheid en inklusiwiteit. Ek glo in regstelling en versoening en dat die toekoms vol belofte is.

Dit is wat van my ‘n Afrikaner maak.

#VertelJouStorie #DeelJouErfenis” https://www.facebook.com/gielie.hoffmann?ref=br_rs, 24 Sept. 2018.

“Ek is Margaretha Jacoba Engelbrecht, met die bloed van Duitsers en Hollanders met vanne soos Lochner en Burger en Van der Merwe wat in my are vloei. Maar my hart behoort aan Afrika, en as ek in Sunnyside loop na die Mededingingstribunaal klop die ritme van hierdie land in my stap; nooit sal ek in Nederland of Duitsland my so tuis voel soos hier nie. Ek is ‘n ‘ en en’ mens … Afrikaner én Suid-Afrikaner; afstemmeling van Europa én boorling van Afrika; ek is bewus van die bevoorregting van my Afrikanerskap én soms opstandig omdat my bydrae en die bydrae van my mense soms misgekyk word bloot omdat ek gebore is uit daardie bloedlyn.

Ek glo aan versoening en ek glo aan gelykheid. En ek glo dat ek meer het om by te dra as waar ek vandaan kom. Ek glo aan my rol, hier en nou, in hierdie land, om hopelik by te dra om my kinders en my landsgenote se kinders iets beters na te laat.” (Gretha Engelbrecht, 25 Sept. 2018. Facebook-inskrywing)

“’Afrikaner’ is nie hoe ek aan myself dink nie, maar ek het volkome vrede daarmee as nie-Afrikaanssprekende landgenote en ander my as ‘n ‘Afrikaner’ beskou en so noem. ‘Afrikaanssprekend’ werk vir my.” (Du Plessis, T. 2019. DAK bring ‘n stukkie hoop vir Afrikaans. Rapport Weekliks, 3 Maart 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/tim-du-plessis-dak-bring-n-stukkie-hoop-vir-afrikaans-20190303)

“Ten spyte van daaglikse politieke struikelblokke wat oorkom moet word, gaan Afrikaners aan met hul dagtaak en lewer ’n enorme bydrae. Dit is elkeen se Mandela-oomblik.

Afrikaners se lot gaan in Mandela se woorde dus nie bepaal word deur ’n stem vir die ANC of Ramaphosa nie, maar in hul bydrae wat hulle elke dag tot Suid-Afrika lewer in die ekonomie, die onderwys, in gemeenskappe, in veiligheid, in kerke, in die burgerlike organisasies en op vele ander terreine, ook in politieke partye. Dit is en bly Afrikaners se Mandela-oomblik.” (Bosman, J. 2019. Afrikaners het talle Madiba-oomblikke. Beeld, 9 Maart 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaners-het-talle-madiba-oomblikke-20190308)

“(Flip) Buys, wat gesê het hy kom uit die noordelike republikeinse tradisie, het gesê ongelukkig het die Afrikaner se vryheid die simbool geword van ander se onvryheid. Nietemin het hy ’n multikulturele eerder as ’n monokulturele benadering bepleit. Volgens Buys laat verskeie Afrikanerkapitalistiese instellings van sowat ’n eeu oud tans Afrikaanse mense in veral die noorde van die land in die steek waar hulle desnoods staatsdienste moet verskaf sonder staatsinkomste.” ( (Joubert, J-J. 2019. ‘n Tuiste vir almal in Afrikaans. Rapport Weekliks, 7 April 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/n-tuiste-vir-almal-in-afrikaans-20190405)

Aanvullende bronne

Boshoff, H. 2017a. Kyk verby taal en sien bydrae raak, bl. 20.

Botman 2013. ŉ Afrika-erfenis, bl. 15.

Den Boer 2014. ‘Suid-Afrikaner’ sê niks van wie jy is.

Du Plessis, H. 1987b. Die Afrikaner en Afrikaans, bl. 211-218.

Du Preez, M. 2006b. Eva was ŉ Suid-Afrikaner, bl. 4.

Eloff, T. 2002. Ek, Suid-Afrikaner.

Eloff, T. 2007. Is daar ŉ ‘nuwe Afrikaner’ vir die ‘nuwe Suid-Afrika’?

Grobler, J. 2007. Uitdaging & Antwoord. ŉ Vars perspektief op die evolusie van die Afrikaners. (Hoofstuk 10, bl. 217-219.)

Louw, H. 2014. Dié stelling oor Afrikaner is arrogant.

Meyer, M. 2014. Kommentaar: Sunette, wees eerlik.

Swanepoel, W. 2014. Mense se perspektief verskil en laat jou iets sien net soos wat jý dit wil sien, bl. 17.

Van Rensburg, R. 2018. Herman Giliomee op 80: Jong Afrikaners gee my hoop. Huisgenoot, 6 April 2018 (uitgawe 12 April 2018).

Vorster, T. 2015. Moeg vir Afrikaner-randeiers, bl. 12.

Davies, R. 2009. Afrikaners in the New South Africa.

Van der Westhuizen, C. 2016a. How Afrikaner identity can be re-imagined in a post-apartheid world.

Bosman, J. 2019. Afrikaners het talle Madiba-oomblikke. Beeld, 9 Maart 2019, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/afrikaners-het-talle-madiba-oomblikke-20190308

Eybers, J. 2019. Dié Afrikaners wil ’n beter einde sien. Rapport, 26 Mei, 2019, bl. 10.

Koornhof, N. 2019. Afrikaners kan help om ‘n beter more te skep. Beeld, 7 Maart 2019, bl. 13.

Pretorius, H. 2019. Wonderlike tyd om ’n Afrikaner te wees in SA. Rapport Weekliks, 28 Julie 2019, bl. 6. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/hermann-pretorius-wonderlike-tyd-om-n-afrikaner-te-wees-in-sa-20190728

Van Zyl. A. 2019. ‘Afrikaners se verhaal mag nie verdwyn.’ Beeld, 30 Mei 2019, bl. 16.

5.3 Herdefinieer ‘Afrikaner’

“Die woord Afrikaner het eeue lank sy waarde kleurryk bewys. Laat ons hom nie bevlek en/of begrawe nie.” (L. van den Berg 2000: 8)

“… daar is honderde verligte Afrikaners wat nie met vlae op perde rondry nie en wat elkeen sy plekkie in die son gun.” (T. du Toit 2013: 18)

“Ek is nog altyd daarvan oortuig dat Afrikaners ŉ belangrike rol in Suid-Afrika speel as brugbouers tussen Afrika en die Weste omdat hulle Afrika sowel as die Weste ken.” (Dr. P. Mulder, adjunk-minister van Landbou in die Zuma-kabinet van 2009-2014; bl. 12-13 in sy boek Kan Afrikaners toyi-toyi?)

“ … die dilemma waarin die huidige Afrikaner hom bevind, is dat apartheid inderdaad ŉ boosheid ingehou het wat steeds soos ŉ meulsteen om hul nek hang.” (Hurter 2014: 15)

“Iemand kan (…) met groot vreugde gelyktydig ’n goeie Afrikaanssprekende, ’n Afrikaner, ’n Suid-Afrikaner én ’n Afrikaan wees sonder dat daar enige hiërargie of botsing is.” (F. Buys 2014c)

“I don’t see myself as an Afrikaner at all, still not today. I’m a first-language Afrikaans-speaking South African. I think that music changed the way I see Afrikaans and Afrikaners. It showed me, and the world, that Afrikaners are more often than not creative, clever, liberal, rebellious and open-minded individuals, which is different to the stereotypical Afrikaner image.” (Herman Verwey, fotograaf vir Media24, aangehaal in Meletakos, M. 2014. What does Afrikaans media mean to you?. Geplaas 27 Junie 2014. https://themediaonline.co.za/2014/06/what-does-afrikaans-media-mean-to-you/)

“Sy wens sy kon haarself Afrikaner noem, sê Jolyn. Só, met dieselfde onskuld as met ‘I am an African’. Want gevange in die naam Afrikaner sit alles wat ons ver-taal: ons Afrikaans-wees, ons Afrikaan-wees, ons menswees.” (A. de Vries 2017) (Eie kursivering)

“Die term Afrikaner is minder gelaai as vantevore, omdat die Afrikaners as groep finaal die mag verloor het en geen vooruitsig het om dit te herwin nie.” (Prof H. Giliomee, in Meyer, N. & H. Giliomee 2018. Die Afrikaners: ’n onderhoud met Hermann Giliomee oor die boek en die kykNET-reeks. Geplaas 12 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/die-afrikaners-n-onderhoud-met-hermann-giliomee-oor-die-boek-en-die-kyknet-reeks/)

“Die meeste Afrikaners het Suid-Afrika lankal sonder voorbehoud omarm, mnr. Koornhof. Ons wil nêrens anders wees nie. Ons wil die regte ding doen. Ons wil help waar ons kan. Ons wil hê die land moet werk – vir álmal – ongeag watter party aan die bewind is, solank hy die belang van die land bó die belang van die party stel.” (Fick, R. 2019. Meeste Afrikaners omarm SA lankal én doen hule deel. Beeld, 9 Maart 2019, bl. 14. https://www.netwerk24.com/Stemme/Menings/meeste-afrikaners-omarm-sa-lankal-en-doen-hul-deel-20190308)

“Gister is verby en as is verbande hout. Dis vandag wat saak maak. Die Afrikaner het sy kans gehad in Suid-Afrika, maar hy het sy hand oorspeel. Apartheid het van hom ŉ gehate groep gemaak. …

Die enigste pad wat vir die Afrikaner in Suid-Afrika oorbly, is om teenstand teen die huidige regering te laat staan en te help om hierdie land weer op te bou. Dan alleen sal daar ŉ toekoms vir almal hier wees, ongeag wie in bewind is.” ( https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/fokus-op-toekoms-nie-verlede-20200825)

Aanvullende bronne

Barnard, I. 2013. Die hoort en behoort van jong Afrikaners.

Basson, A. 2014e. Zelda word simbool van nuwe Afrikaner, bl. 2.

Bosman, J. 2015a. Dis makliker om te breek as om te bou. Afrikaanse erfenis op altaar gebraai.

Brümmer, W. 2014c. Wit vel is geen fout nie, bl. 21.

Carstens, W.A.M. 2013c. “Ek het ‘n droom! – Afrikaans in 2033.”

Daan 2014. Ons kort ’n Steve Croucamp, vurig met gesonde verstand, bl. 16.

Dagada 2014. Onbesonge helde van bemagtiging, bl. 25.

Du Toit, T. 2013. Baie Afrikaners is nie so verkramp, bl. 18.

Du Toit, Z.B. 1999. Die nuwe toekoms. ŉ Perspektief op die Afrikaner by die eeuwisseling. (Hoofstuk 10.)

Fitzpatrick 2015d. Voete stewig in die werklikheid, bl. 18-19.

Fourie, W.E. 2006. ŉ Fenomologiese interpretasie van Afrikaanse briefskrywers aan Beeld se persepsies van die sosiopolitieke veranderinge in Suid-Afrika (1990 en 2004), bl. 92-99.

Giliomee 2014d. Die Afrikaners vandag: Waar staan ons nou?

Hoffmann 2015. ‘Biseksuele Blou Bulle is óók Afrikaners’.

Hurter 2014. Afrikaners suig aan ŉ speen wat opdroog, bl. 15.

Kombuis 2013a. Twee jong stemme, bl. 81.

Landman, J.P. e.a. (reds.) 1988. Wat kom ná apartheid? Jong Afrikaners aan die woord.

Langner 2014a. Afrikaner-beeld het poets nodig, bl. 29.

La Vita 2015b. Nou weer Queen se Afrikaners …, bl. 18-19.

Le Roux, P. 2013a. Regstel vir Afrikaner-jeug, bl. 5.

Ley 2014c. ‘Moenie Afrikaner van SA vervreem’, bl. 11.

Mailovich, C. 2016a. Afrikaners wil praat oor rassisme, bl. 6.

Meyer, M. 2014. Kommentaar: Sunette, wees eerlik.

Nothnagel 2015. HAT maak Afrikaner-blaps, bl. 10.

Redelinghuys, M. 2016. ‘Afrikaanses’ of ‘Afrikaanse mense’ bestaan nie, bl. 10.

Retief-Meiring, M. 2015. Ek wil nie ’n selfbeskikte Afrikaner wees.

Smith, C. 2015m. Afrikaner, eer jou én ons land se erfenis.

Trotse Afrikaner 2014. Skyn-identiteit vang sy eie stert, bl. 10.

Van den Berg, S. 2013. Afrikaans met ‘gŉ etiket’ hoë se droom, bl. 3.

Alexander, N. 2009. Afrikaans as a language of reconciliation, restitution and nation-building.

Raidt 1999. Recovering from the legacy of colonialism and apartheid, bl. 159-167.

Acl. Bloemfontein 2018. Ons is mos almal eintlik Afrikaners, of hoe? Volksblad, 13 April 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/ons-is-mos-almal-eintlik-afrikaners-of-hoe-20180412

Brümmer, W. 2018. ‘Afrikaners moet nou nuwe helde soek.’ Geplaas 19 Julie 2018. https://www.netwerk24.com/Stemme/Aktueel/helde-madiba-is-dood-en-sal-nie-opstaan-nie-20180718

Greyling, J. 2018. Engels ook nodig vir Afrikanerskap. By, Beeld, 22 Des. 2018, bl. 19.

Kannemeyer, M. 2019. Afrikaner, dis nie die tyd om stil te bly nie. Geplaas 26 April 2019. https://www.vryeweekblad.com/menings-en-debat/2019-04-26-afrikaner-dis-nie-die-tyd-om-stil-te-bly-nie/

Kroukamp, S. 2019. Die Afrikaner: Wie is ons vandag? Geplaas 18 Jan. 2019. https://www.netwerk24.com/Stemme/Die-Student/die-afrikaner-wie-is-ons-vandag-20190118

La Vita, M. 2018. ‘Afrikaner ‘n verlore seun.’ Beeld, 10 Aug. 2018, bl. 15. https://www.netwerk24.com/Stemme/Profiele/afrikaner-moet-nou-sy-nonsens-los-20180809

Meyer, N. & H. Giliomee 2018. Die Afrikaners: ’n onderhoud met Hermann Giliomee oor die boek en die kykNET-reeks. Geplaas 12 Junie 2018. https://www.litnet.co.za/die-afrikaners-n-onderhoud-met-hermann-giliomee-oor-die-boek-en-die-kyknet-reeks/

Samevatting

“ŉ Mens kan net bid vir verdraagsaamheid en ŉ ruimheid van gees wanneer ons worstel met ons naasbestaan in die ‘nuwe Suid-Afrika’.” (Slabbert 1999: 64)

“Die misbruik en herskryf van die geskiedenis ter wille van politieke gewin is so oud soos die mens self.” (L. Scholtz 2012f: 12)

“Waar was ons 20 jaar gelede en waar staan ons nou? Wat het geword van versoening? Vertel ons ons kinders genoeg van Mandela se wysheid? Dat hy ook ons vrygemaak het deur die euwel van apartheid te vernietig sonder vergelding? Dat hy groot genoeg was om sy onderdrukker te omhels en te sê: ‘Wat verby is, is verby’?” (A. Basson 2013b: 8)

“Ek dink wit mense is bang in hierdie land, maar hulle weet nie hoe om dit te sê nie, dat hulle partykeer nie welkom voel in die land nie, dat hulle nie weet of daar geleenthede vir hul kinders sal wees nie. Ons bly maar net eerder stil, bang ander dink ons is freaks soos die Boeremag Aksiegroep wat ons so embarrass. Dan fokus ons maar eerder op taal en kuns . . .” (H. Retief 2015c: 11)

“Ons kan nie ons verlede verander nie, maar die toekoms wel.” (A. van Wijk 2015.)

“Reënboogkinders”

Bron: Burger, A. 2019. https://www.netwerk24.com/Ontspan/Leef/reenboogkinders-maak-opslae-op-sosiale-media-20190722

[1] Die NG Kerk staan beskuldig daarvan dat dit apartheid in die verlede ondersteun en goed gepraat het. Gaum 2013 voer aan dat die NG Kerk wel erken het dat apartheid sonde was, en dat ‘met mening’ daarvan afskeid geneem is. Vgl. hieroor ook Durand 2002 oor die Afrikaner en sy kerk in ‘n veranderende Suid-Afrika.

[2] Aangehaal in die artikel: “The problem is that with his policies and practices to make double-medium schools English-only and in so doing, destroying multi-lingualism, he has already made his own proposal questionable. If he can’t even allow two languages in a school, what about three? And in Afrikaans single-medium schools, the supply of teachers is already very limited. Where will he get the budget to offer three languages in a school? Or does he not know that more languages require more teachers? His proposal of three languages in a school, therefore, actually highlights his hypocrisy towards Afrikaans, and his ignorance of practical educational solutions that, as required by the Constitution, should put children first.” (Vgl. https://www.fwdeklerk.org/index.php/en/latest/news/912-article-does-mr-lesufi-deserve-a-pass)

[3] Aangehaal in die artikel: “Gauteng Education MEC Panyaza Lesufi has reiterated that he does not hate the Afrikaans language, but says he will continue in his fight for non-racialism in schools across the province. ‘I do not hate Afrikaans. I respect all 11 of the official languages and I will respect mother tongue education. But if you want to learn in Afrikaans, it does not mean that the whole school must be taught in Afrikaans. There can be English and Sepedi in one school. Our children can learn together,’ Lesufi told stakeholders at consultative meeting at Nasrec Expo Centre on Friday.” (Vgl. https://www.news24.com/SouthAfrica/News/i-dont-hate-afrikaans-panyaza-lesufi-20190614)

[4] Oor die moontlike gevolge van druk op Afrikaans – dat Afrikaans al hoe meer geprivatiseer kan word.

[5] Prof. Gert van der Westhuizen, dosent aan die Universiteit van Johannesburg. ’n Afname in getalle aan dié universiteit se Fakulteit Opvoedkunde het in 2012 hierdie ‘aankondiging’ meegebring.

[6] Prof. Heilna du Plooy, voormalige dosent in Afrikaanse letterkunde op die Potchefstroomkampus van die NWU.

[7] ŉ Berig oor ŉ brief van ŉ aantal senior akademici aan die NWU se Potchefstroomkampus (bekend as die NWU-PUK) aan dr. Blade Nzimandi, die minister van Hoër Onderwys om sy kwaadwillige aanvalle op dié kampus te staak. Nzimande beskuldig hierdie kampus dat dit ŉ ‘apartheidsenklawe’ is, dat menseregte-oortredings op die kampus plaasvind, dat transformasie stadig geskied. Vgl. S. Cilliers 2014g: 8.

[8] Muller berig oor die reaksie op die feit dat Afrikaans nie gebruik is tydens die KODESA-onderhandelinge nie. Hy voer onder andere aan dat die Groot Trek die beginpunt van Afrikaans se tragiese verhaal is – die verhaal van die verspreiding van Afrikaanssprekendes uit die ‘hartland’ van Afrikaans, die Wes-Kaap.

[9] Die argument is dat daar telkens heftig gereageer word as daar tekens van vermoedelike rassisme aan die kant van wit studente is (soos as wit studente hulle gesigte swart sou smeer, soos studente in 2014 aan die US en UP gemaak het), maar dat as daar tekens van rassisme aan die kant van swart student sou voorkom, daar dan minder van ŉ reaksie is. In hierdie proses word dit telkens ook ŉ taalsaak.

[10] In hierdie brief word berig oor ’n besluit van die rektor van die KSUT dat klasse en eksamens vanaf 2015 net in Engels op die Wellingtonkampus sal wees.

[11] ŉ Aantal artikels hieroor het in die loop van Mei 2016 in die koerant Beeld verskyn.

[12] Een van die kernsake in die groei van ’n taal, is die vermoë van die taal om ook as tersiêre taal, soos aan universiteite, te dien. In die debat oor Afrikaans ná 1994 is dit ’n konstante tema: Wat van Afrikaans as universiteitstaal? Dit is ook hoekom die debat by tye so fel is, want as Afrikaans sy funksie hier verloor, begin ’n proses om Afrikaans uiteindelik ook as onderwystaal, in den breë, af te skaal en uiteindelik af te skaf. Hier word slegs énkele bronne aangedui waarin hierdie debat aan die orde kom. Die belangstellende leser word vervolgens na hierdie (en ander) bronne verwys.

[13] Oor die ervaring om aan die Universiteit van Johannesburg op ’n oorwegend swart kampus te studeer.

[14] In die loop van 2008 het ’n aantal wit studente van die Reitz-koshuis aan die UV ‘n film gemaak waarin getoon is dat van die swart dienswerkers in die koshuis aan vernederende praktyke onderwerp is. Die ontbloot van hierdie gebeure het wêreldwyd opspraak verwek en die kwessie van wi-swart-verhoudinge opnuut onder die kollig geplaas. In Bryson se boek word hierdie gebeure ontleed.

[15] Steward reageer op berigte waarin die minister van Hoër Onderwys sou gesê het daar nie meer Afrikaanse of Zoeloe- of Xhosa-universiteite in Suid-Afrika bestaan nie, maar dat alle universiteite Suid–Afrikaanse universiteite is. Vgl. onder andere A. de Vries 2014, Hoogenboezem 2014, H. Retief 2014a en L. Scholtz 2014s hieroor.

[16] Die onverwagse heengaan in Junie 2014 van prof. Russel Botman, die rektor en visekanselier van die Universiteit van Stellenbosch, is in sekere kringe toegeskryf aan die druk wat op hom geplaas is rakende Afrikaans as medium van onderrig aan dié universiteit. Hierdeur het die debat oor Afrikaans as taal aan universiteite ŉ persoonlike dimensie aangeneem. Vgl. hieroor onder meer Barron 2014; R. Fisher 2014; Jeffreys 2014; J. Joubert 2014; Redakteur Beeld 2014c: 16; Rooi 2014e; L. Scholtz 2014h; Steward 2014d; Thamm 2014a, 2014b, 2014c, 2014d; H. Toerien 2014c; S. van den Berg 2014d. J. Jansen 2014b vra selfs: “Who killed Russel Botman?” met die implikasie dat dit diegene is wat hulle teen prof. Botman verset het oor die (rasse)transformasie van die US – vgl. hieroor ook R. Willemse 2014a & 2014b. Barron 2014: 22 beskryf prof. Botman as die eerste swart visekanselier aan die US en wys uit dat hy in hierdie rol uitgeblink het en transformasie sy missie gemaak het.

[17] Bykans 3 500 studente van die NWU se Potchefstroomkampus het op 24 Julie 2014 ŉ memorandum aan die NWU se visekanselier gaan oorhandig met die versoek dat hulle stemme as jongmense ook gehoor word: “Ons is trotse Suid-Afrikaners wat glo in demokrasie, inklusiwiteit en positiewe tradisies.” (Vgl. S. Cilliers 2014f: 6.)

[18] Hierdie paar bronne is uiteraard hoegenaamd nie voldoende om die omvang en aard van die debat te dek nie. Die leser word aangeraai om ook akademiese artikels en briewe in die populêre media (onder andere op die internet) hieroor te soek. Dit was ŉ fel debat waarin voorstanders van Afrikaans aan die US by tye geëtiketteer is as ‘taalbulle’, ‘taalstryders’, en dergelike name. Hierdeur het die debat persoonlik geword en het die universiteit ook ongelukkig onnodige beeldskade opgedoen. Vgl. D. Hugo 2016b se perspektief hierop.

[19] Vgl. R. Kadalie oor “Gelyke Kanse is ware verligtes”. Die Burger, 24 Des. 2016, bl. 12.

[20] Lloyd argumenteer dat die US ‘opgeoffer’ word en ŉ Engelse universiteit word weens sy assosiasie met die apartheidsverlede. In die plek hiervan moet dan ŉ eie Afrikaanse universiteit kom. Ook P. Pretorius 2018 redeneer dat Afrikaans prysgegee moet word in die groter belang van die land – https://www.netwerk24.com/Stemme/MyStem/onderwys-hou-toekomssleutel-20180329

[21] Oor die werklikheid van studeer in ŉ wit gemeenskap en in ’n swart gemeenskap.

[22] 2021.

[23] Vgl. Croucamp 2017 oor die voortdurende kloof tussen wit en swart in die land, selfs na meer as 20 jaar ná die koms van demokrasie in 1994. Vgl. F. Buys 2017b oor “10 redes waarom wit mense moeg is om verskoning te vra”.

[24] Mites: 1. Afrikaans lyk orals dieselfde, 2. Afrikaans is ’n oumenstaal, 3. Afrikaans is eksklusief, 4. Jy moet jou kinders in Engels laat onderrig.

[25] “In 2017, I presented a paper on the state of local languages use in broadcasting -Implications for the continuation of a multilingual policy in South Africa – at the University of Cape Town. The paper laments the declining use of African languages in South Africa despite the existence of a multilingual policy, which recognises 11 official languages.

In many of the universities that used to boast multitudes of students pursuing research into the languages, right-sizing has occurred, resulting in a significant decline in student numbers and research outputs.

As research continues to show this decline is not only peculiar to SA. Many countries on the continent have already experienced this phenomenon. The question is, what solution should be adopted to address this problem?

The high audience ratings accounted for by the SABC’s radio stations broadcasting in indigenous languages underline not only the resilience but also the strength of indigenous languages if nurtured.

Along with community radio stations, indigenous language stations account for more than 85% of the total radio listenership in South Africa. The biggest radio station by listenership in the southern hemisphere is actually an indigenous language station, Ukhozi, broadcasting in Zulu, with more than seven million listeners.

Given the growth of English as a medium in post-apartheid South Africa, this figure is rather startling.

This therefore means the power of indigenous languages should not be underestimated. If our languages disappear, it is not only language we are losing, but also our culture and identity – our sense of being.” (

[26] Oor ’n inisiatief om skole met Afrikaans as moedertaal uit te bou. “Die MOS-inisiatief (Moedertaal in Onafhanklike Skole) is ’n privaat maatskappy wat pas deur die Trust vir Afrikaanse Onderwys (TAO) gestig is en wat uitnemende en onafhanklike Afrikaanse skole wil daarstel en uitbou. … Die MOS-inisiatief gaan van voor af ’n netwerk van volhoubare, enkelmedium, onafhanklike Afrikaanse skole skep wat regoor Suid-Afrika bedryf sal word – oop vir almal, gemeenskapsgerig, bekostigbaar en met hoë standaarde en innoverende leer. Hierdeur wil ons verseker dat Afrikaans as onderrigtaal, vanaf graad R tot 12, nie verlore gaan nie, en dat kinders die geleentheid kry om hul volle potensiaal te bereik.” (https://www.litnet.co.za/n-pyplyn-vir-afrikaans-roedolf-van-der-westhuizen-praat-oor-die-mos-inisiatief/)

[27] Volgens hierdie webskakel hou die Taalportaal-projek die volgende in: “De afgelopen drie jaar hebben \onderzoekers van het Meertens Instituut, de Fryske Akademy, het Instituut voor Nederlandse Lexicologie, de Universiteit Leiden en de Universiteit Utrecht samengewerkt aan een toegankelijke online grammatica van het Nederlands en het Fries. In een Wikipedia-achtige omgeving worden zowel de woordstructuur en de klankstructuur als de zinsstructuur van het Nederlands en het Fries beschreven. Het Taalportaal beschrijft hoe de hedendaagse grammatica van het Nederlands eruitziet, op basis van bestaande publicaties. Omdat de grammatica van het Nederlands verandert, zal de informatie in de toekomst up-to-date worden gehouden. In Zuid-Afrika zijn inmiddels uitgewerkte plannen om ook het Afrikaans, de dochtertaal van het Nederlands, toe te voegen.” (Gebruik 1 Maart 2014.)

[28] In hierdie artikel gee Drennan reeds in 1921 ŉ aanduiding van die potensiaal van Afrikaans om wyer as die landsgrense van Suid-Afrika gebruik te word. Van die potensiaal sal weliswaar verwesenlik word via Nederlands.

[29] In hierdie artikel word nostalgie (dit wil sê die terughunker na die verlede en dit wat bekend is/was) bespreek as moontlike faktor in die gevoel van isolasie en vervreemding wat Afrikaners ervaar.

[30] Resensie-essay oor J.C. Steyn 2019. Verset en opbou. Skrywers en politici as aktiviste vir Afrikaans. Kraal Uitgewers.